JavaScript is required for this website to work.
post

Emmanuel Macron of Marine Le Pen

Jules Gheude1/5/2017Leestijd 4 minuten

Jules Gheude, onze Waalse stem, heeft zijn keuze gemaakt.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Ik ben altijd een warm voorstander van de Europese integratie geweest. Dat was ook de reden waarom ik destijds bij de Europese verkiezingen van 1989 ben ingegaan op het voorstel van Antoinette Spaak om de derde plaats te nemen op de lijst ERE-FDF [ERE staat voor “Europe, Régions, Environnement” van François Roelants du Vivier, nvdv]. Deze lijst werd officieel voorgesteld op 28 mei van dat jaar, bij een congres in het Arsenal de  Namur bijgewoond door François Perin, waar deze de gelegenheid te baat nam om te reageren op het verwijt van chauvinistische Fransdolheid, dat José Happart hem enkele weken eerder had gemaakt.

Franse openheid

Bij zijn rechtvaardige Voerense kwestie heb ik José Happart gesteund, maar zijn ultraregionalistische standpunten kan ik niet bijtreden. De Franse cultuur is door de eeuwen heen nooit gesloten geweest, want zij heeft bijgedragen aan de wisselwerking, de samenhang en de vruchtbaarheid van de Europese culturele inbreng van de naties, zoals die  in hun veelheid van talen tot uitdrukking kwam. Nationaal chauvinisme heeft hier geen barrières kunnen opwerpen.

Dat is exact het verhaal van Macron vandaag. Er zijn voorbeelden te over die de openheid van de Frankrijk voor andere culturen aantonen.

Deed niet koning Frans I al een beroep op de grootste Italiaanse artiesten voor de koninklijke vertrekken? Waren Italië en Egypte geen inspiratiebron voor het napoleontische Frankrijk?

Racine putte uitgebreid uit de Grieks-Romeinse oudheid, en Molière uit de commedia dell’arte. Lodewijk XIV zwoer enkel bij Lully. Montesquieu schreef zijn Lettres persanes, Voltaire frequenteert Frederik II van Pruisen en Catharina II van Rusland, de Franse negentiende eeuw is doordrongen van oriëntalisme, met Chateaubriand, Flaubert, Lamartine, Nerval en anderen. Dichter bij ons kunnen we nog de toeneiging-afstoting zien van Debussy voor Wagner – waarbij Debussy de pelgrimstocht naar Bayreuth maakte – en de relatie Sartre-Heidegger, in hun verwantschap via Husserl. En dan Albert Camus die vond dat zijn hart Grieks klopte.

Isolement

In tegenstelling tot Marine Le Pen wil Emmanuel Macron Frankrijk niet in een isolement brengen. Hij weet heel goed wat het land verschuldigd is aan mensen die uit de immigratie kwamen en die Emile Zola heten, of Guillaume Apollinaire, Marie Curie, Pablo Picasso, Samuel Beckett, Emmanuel Levinas of Pierre Cardin (interessant in dit verband is Le Dictionnaire des étrangers qui ont fait la France, bezorgd door Pascal Ory, bij Robert Laffont, 2013).

Ik deel dus zijn bekommernis om aan Europa een nieuwe adem te bezorgen. Enkel een sterk Europa zal in staat zijn ons te helpen het hoofd te bieden aan een sterk muterende wereld en ons de nodige waarborgen te bieden, speciaal om het moslimfundamentalisme te bestrijden.  

Voor de eerste keer verscheen er in het dagblad The Times een peiling die aangaf dat een meerderheid van de Britten het resultaat betreurde van het referendum van 23 juni 2016 dat de uitstap uit de Europese Unie goedkeurde. De beroepsvissers met wie Marine Le Pen recent een ontmoeting heeft gewild, kunnen van hun kant goed afwegen welke nefaste gevolgen het heeft, dat zijn niet langer in Britse territoriale wateren kunnen komen.

De wederinvoering van de Franse frank zou onvermijdelijk al snel een sterke stijging van de intrestvoeten meebrengen, wat de openbare schuld alleen zal verzwaren. Die zou al snel 115% van het bbp bereiken. De voorstanders van een Frexit spreken over een muntdevaluatie om zo de export een opstoot te bezorgen. Maar ze vergeten te vermelden dat de koopkracht van de Fransen dan een zware opdoffer krijgt. Om kort te gaan: een verstrenging van de bezuinigingspolitiek is dan niet te vermijden.

Op zichzelf teruggeplooid zou Frankrijk nog weinig voorstellen naast grote machtsblokken zoals Rusland met zijn 145 miljoen inwoners, de Verenigde Staten met 320 miljoen, of China of India met 1,3 miljard inwoners. Hoe zou het onder die omstandigheden nog efficiënt kunnen optreden in de internationale handel, de klimaatverandering of de financiële ordening?

Derde weg

De Europese kwestie nog daargelaten, stelt Emmanuel Macron een herschikking van het politieke schaakbord voor, en het doorbreken van ideologische taboes die enkel voor steriele en verlammende palavers hebben gezorgd.

Zijn “derde weg” verschilt niet van wat François Perin 36 jaar terug voorstelde in Germes et bois morts dans la société politique contemporaine, Éditions Rossel, 1981 [Kiemen en dood hout in de politieke wereld vandaag, nvdv]:

‘Het liberale socialisme en het sociale liberalisme kunnen elkaar dus vinden, in plaats van elkaar te bestrijden en in de valkuilen van de terminologie te trappen. Ze zouden als de twee uiteinden van een balanceerstok zijn: soepel, evenwichtig, bewegend, zich aanpassend. Het roofkapitalisme en het autoritaire socialisme, die twee monsters van deze eeuw, hebben al afdoende de suïcidale neigingen van de mens aangetoond, om niet te proberen overal de poorten open te houden voor een evenwichtigere, meer serene en wijze manier van handelen. Furia ideologica delenda est!’ [Een parafrase op Cato de Oudere: ‘Er dient een eind gesteld aan de ideologische waanzin’]

De Gaulle

Marine Le Pen en Nicolas Dupont-Aignan verwijzen graag naar Charles de Gaulle. Maar wat hebben zij voor gemeenschappelijks met hem?

De Gaulle had gekozen voor de weerstand, niet voor de extreemrechtse collaboratie. De generaal had ook begrepen dat Europa moest worden heropgebouwd langs een Frans-Duitse as. Kanselier Adenauer werd ontvangen in Colombey-les-Deux-Eglises [het dorp waar de Gaulle woonde, en waarvan hij vreesde dat het op een dag Colombey-les-Deux-Mosquées zou heten… Adenauer was de enige buitenlandse gast die er ooit ontvangen werd. nvdv], terwijl Marine Le Pen van geen ophouden weet om kwaad te spreken over Angela Merkel.

De natiestaten zijn koude monsters, geboren uit geweld. De geschiedenis heeft ons geleerd om soevereinistisch egoïsme te wantrouwen. De Europeanen in een sfeer van pacificatie laten gedijen, nadat zij op 22 jaar tijd door twee afschuwelijke tragedies waren gegaan, was de ambitie van de vaders van de Europese constructie. Dat is hen gelukt: ik ben er zeventig en heb geen oorlog gekend.

Zeker, men heeft de deur opengezet voor landen die, om in dat avontuur mee te stappen niet echt klaar waren. Men had rekening moeten houden met de concentrische werkelijkheid van Europa. Rond een sterke centrale kern zat een periferie met meer verscheiden karakteristieken, wat geëigende statuten had moeten impliceren. De EU kan dan ook niet meer correct functioneren met een Raad van Ministers die enkel de jaloerse nationale belangen belichamen, en een Commissie lamleggen die geacht wordt in naam van Europa te beslissen.

Marine Le Pen wil het kind met het badwater weggooien. Emmanuel Macron wil retouches aanbrengen om het schilderij te verfraaien. Tussen die twee opties is mijn keuze gemaakt. Leerling-tovenaars wantrouw ik altijd.

 

PS van de vertaler: De Europese Unie moet zo snel mogelijk hervormen, anders dreigt na de Brexit ook een Frexit. Daarvoor waarschuwde Macron op de BBC. “Il dit tout, et son contraire”, zoals de Fransman zegt. 

Vertaling: Marc Vanfraechem; foto: © Reporters

Jules Gheude (1946) is oud-medewerker en biograaf van François Perin. Hij publiceerde meerdere essays over de Belgische communautaire kwestie. In 2009 was hij voorzitter van de Staten-Generaal van Wallonië, een burgerinitiatief om de Waalse geesten van het post-Belgische tijdperk bewust te maken. Sinds 2010 bezielt hij de Gewif (Groupe d’Etudes pour la Wallonie intégrée à la France). Van 1982 tot 2011 was hij directeur aan Wallonie-Bruxelles International (WBI).

Commentaren en reacties
Gerelateerde artikelen

De oorlog tussen Israël en Hamas, islamisme, terreuraanslagen, fake feminisme, westerse zelfhaat, … Het hangt allemaal samen, schrijft Darya Safai in haar boek. Het werk is ons boek van de week.