EU-regelgeving: weg naar hel geplaveid met goede bedoelingen

Er komt steeds meer Europese regelgeving op ons af. Regelgeving die steeds dieper ingrijpt in ons dagelijks bestaan. Fiscalist en advocaat Thomas Spaas wijst op een aantal problemen met de kwaliteit van het Europees wet- en regelgevend werk.

Waar de vroegere EEG, de Europese Economische Gemeenschap, vooral een bevrijdende rol op zich nam en economische grenzen openbrak, ontpopt de EU zich als een regelgevend orgaan dat kampt met een gebrek aan democratische legitimiteit. Voor veel burgers is het Europese niveau een ver-van-mijn-bed-show, niet in het minst omdat de media te weinig, te eenzijdig en te laat over het geleverde werk en de impact berichten.

Containerbegrippen

Thomas Spaas legt de vinger op een aantal open wonden. Zo zorgen een gebrek aan inputlegitimiteit voor een gevoel van onbetrokkenheid bij de burger. Aan de andere kant blijft de EU in gebreke bij het evalueren van de impact van de eigen regelgeving. Om toch tot een consensus te komen tussen de verschillende lidstaten, vervalt de Europese regelgever vaak in het gebrek van vage en door de diplomatieke wereld geïnspireerde containerbegrippen. Daardoor ontstaat het gevaar dat de individuele lidstaten hieraan een geheel eigen invulling geven, soms met resultaten die diametraal tegenover de oorspronkelijke bedoeling staan.

Daarnaast bestaat ook het risico op zogenaamde ‘gold plating’, de praktijk om de regels strenger te interpreteren dan noodzakelijk in een poging om de beste leerling van de klas te worden. Een praktijk waar België, maar vooral Vlaanderen, bijzonder bedreven in is. De stikstofcrisis toont dat aan.

Evaluatie en opkuis

De Brexit heeft een negatieve impact gehad op de kwaliteit van de Europese regelgeving. Waar het Verenigd Koninkrijk als Europese grootmacht samen met de Scandinavische landen nog voor enig tegengewicht zorgde om niet te veel in micro-management te verzeilen, overweegt nu de Franse stijl die daar net wel naar streeft.

Spaas illustreert de valkuilen en problemen aan de hand van voorbeelden zoals de Digital Service Act (DSA), de GDPR-regelgeving rond datavergaring en privacy en de stikstofproblematiek. Volgens hem is het aan de volgende EU-Commissie om paal en perk te stellen aan de manier waarop met regelgeving wordt omgegaan en om noodzakelijke verbeteringen door te voeren. Om te beginnen moet er een procedure komen die de regelgeving effectief evalueert en nagaat of de vooropgestelde doelen bereikt worden. Verder moet de volgende commissie werk maken van een opkuis in de al bestaande regelgeving.

Bekijk hieronder de volledige video: