Europese Unie legt gebruik cryptomunten aan banden

Sinds 30 juni is het eerste deel van de Europese regelgeving voor cryptoactiva van kracht (MiCA). De EU legt hiermee zware beperkingen op voor zogenaamde ‘stablecoins’, digitale munten die hun waarde koppelen aan de dollar of de euro of aan andere activa. Voorstanders en gebruikers van cryptomunten zien met lede ogen aan hoe de EU hun financiële technologie aan banden legt.

Zo mag een stablecoin – een digitale munt gekoppeld aan een vaste munt zoals de dollar of de euro – voortaan niet meer dan 1 miljoen transacties per dag verwerken. De totale waarde van de transacties mag per dag de 200 miljoen euro ook niet meer overschrijden. Voor de EU tellen alle transacties waarbij minstens één partij van binnen de EU afkomstig is. Hierdoor kunnen alleen nog kleinere tokens actief zijn binnen de EU. Grotere spelers, zoals het populaire Tether (USDT) en DAI (DAI), mogen het omwille van hun populariteit vergeten binnen de EU.

Bescherming en veiligheid van EU-burger?

Volgens de Europese Commissie is MiCa noodzakelijk om juridische duidelijkheid te bieden aan uitgevers van cryptoactiva. Daarnaast is het de bedoeling om innovatie te stimuleren, de financiële stabiliteit te behouden en investeerders tegen risico’s te beschermen. Tegelijk is dat onderdeel van de Europese regels tegen witwassen en terrorismefinanciering. Het is dus vooral voor uw veiligheid dat cryptomunten aan banden worden gelegd.

Voor voorstanders van cryptomunten is MiCA het zoveelste voorbeeld van hoe de EU nieuwe en innovatieve technologie kapot reguleert. ‘Dit toont weer aan dat het cliché dat de EU enkel koploper is in regulering in plaats van ontwikkeling, klopt’, zo weet Thomas Spaas, advocaat en fiscalist gespecialiseerd in cryptomunten. ‘We zien dit op het gebied van artificiële intelligentie (AI). Ook daar maakt de Europese regelgeving het bijzonder moeilijk om binnen de EU aan ontwikkeling te doen. Met MiCA wurgt de Europese Commissie ook het bestaan en gebruik van cryptomunten.’

‘De commissie haalt hier natuurlijk de strijd tegen misdaad- en terrorismegeld aan. Maar eigenlijk is dat een drogreden. Het overgrote deel van misdaadtransacties gebeurt niet in cryptomunten, maar in cash geld.’

Centrale banken verdragen geen concurrentie

Maar waarom legt de EU al die beperkingen op? Spaas: ‘Ik zie hier vooral de angst van de Europese Centrale bank voor concurrentiële financiële systemen die de euro kunnen ondergraven. De overheid duldt geen concurrentie.’

Ook voor Ivan Van de Cloot, hoofdeconoom van Stichting Merito, ligt het kalf vooral daar gebonden. ‘Centrale banken houden vast aan hun monopolie om geld uit te geven. Elk initiatief om een parallel systeem op te zetten dat te succesvol wordt, wordt als concurrentie gezien. Als iemand een complementaire munt lanceert, zullen ze dat tegenwerken. En die complementaire munten bestaan: denk maar aan de kortingsbonnen in de supermarkt. Het is pas wanneer centrale banken zo’n alternatieve munt als mogelijke concurrentie zien, dat ze in actie komen.’

‘Zij kunnen zelf geen regelgeving schrijven, maar ze gebruiken klassiek hun invloed om die initiatieven de pas af te snijden. Zo stellen overheden eisen zoals het laten betalen van belastingen in de door hen beheerde munt. De inmenging van centrale bankiers gebeurde nooit rechtstreeks via parlementen, maar altijd sluipend en sluiks. De Europese Unie heeft die schroom laten varen en de Europese Commissie heeft de branie om zich in dit soort zaken op te stellen als monopolist.’

N-VA voor MiCA

‘Politici gaan hier graag in mee. Ook diegenen die zich als liberaal positioneren en beweren op te komen voor meer vrijheid. Dat geldt dan niet wanneer het op financiële vrijheden aankomt. Ook de N-VA stemde in het Europees parlement voor deze regelgeving. En zij hebben met Johan Van Overtveldt wel een autoriteit in deze materie’, zegt Van de Cloot.

Europees parlementslid Johan Van Overtveldt geeft zelf graag toelichting. ‘We moeten toch voorzichtig zijn met financiële technologie. Daarbinnen gebeuren vaak zaken die geen band hebben met de reële economie. Wij hebben daar binnen onze fractie lang over nagedacht. Er bestaat natuurlijk veel financiële technologie die relevant en productief is. Maar daarnaast zie je ook veel zaken die enkel de happy few ten goede komen, en niet de reële economie. Integendeel, vaak geven die aanleiding tot opeenhoping van schulden in het systeem, waardoor het systeem onstabieler wordt. Dan krijg je een negatieve economische impact. Het is een dunne lijn, maar niet elke financiële innovatie is goed, als je het bekijkt vanuit het algemeen belang. Vergeet ook niet de misdaadcircuits die gretig gebruik maken van cryptomunten om hun transacties uit te voeren.’

‘Ik zie op zich het probleem niet met het aan banden leggen van stablecoins. Ik zie overigens het nut niet in van die stablecoins. Ze zijn vastgeklikt aan bestaande munten. Dan kan je toch evengoed bijvoorbeeld dollars aanhouden in plaats van een cryptomunt die aan de dollar vasthangt? Eerlijk, het nut hiervan ontgaat me’, aldus Van Overtveldt.

Thomas Spaas ergert zich aan die houding. ‘Het is niet omdat Johan Van Overtveldt geen nut ziet, dat dat er niet zou zijn. Stablecoins worden massaal gebruikt, dus anderen zien dat nut blijkbaar wel. Een voorbeeld: mensen met cryptomunten hebben geprofiteerd van de hausse in het eerste deel van dit jaar, al is die nu afgelopen. Velen verwachten vanaf september een herneming van de cryptomarkt. Zij hebben hun winsten van de eerste helft van het jaar opzijgezet in stablecoins. Ze wachten tot de markten hernemen om terug all in te gaan. Enkel dat gebruik toont al het nut van het bestaan aan. Ik geloof in een wereld waarin crypto- en fiatmunten naast mekaar kunnen bestaan. Het hoeven niet elkaars vijanden te zijn.’