Het toestaan van een hoofddoek in de openbare vervoersmaatschappij ondermijnt de Brusselse meerderheid. Via activistische rechtsspraak en fundamentalistisch lobbywerk wordt doorgedrukt dat elk verbod op religieuze tekens een vorm van discriminatie is.

Delicaat evenwicht

In de huidige Brusselse meerderheid en regeerakkoord bestaat er onvoldoende democratisch draagvlak om het verbod op religieuze kentekens in publieke bedrijven als de MIVB op te heffen. De vervoersmaatschappij houdt sinds 1969 vast aan neutraliteit: geen hoofdoeken, keppeltjes of andere tekens van religieuze of politieke aanhorigheid op de werkvloer. De MIVB zet zich als grootste werknemer van het Brussels Gewest evenwel in om een heel divers personeelsbestand uit te bouwen en telt 55 nationaliteiten onder de werknemers.

Dit democratisch evenwicht dreigt nu onderuit gehaald te worden door activistische rechters en gesubsidieerd lobbywerk van door de fundamentalistisch geïnspireerde verenigingen als Collectif contre l’Islamophobie en Belgique (CCIB).

Absolute religieuze vrijheid

Ter herinnering: de MIVB werd onlangs door de Franstalige Brusselse arbeidsrechtbank veroordeeld tot het betalen een boete van 50 920 euro. De MIVB had geweigerd een vrouw met hoofddoek voor een niet-publieksgerichte functie aan te werven. Volgens de vrouw, ondersteund door het Gelijkekansencentrum Unia, zou dat ze absoluut op het werk een sluier wilde dragen dé reden zijn van afwijzing. De MIVB ontkent dit, maar kreeg ongelijk van de arbeidsrechter.

Het verontrustende van deze uitspraak is niet dat de arbeidsrechtbank, wellicht terecht, aanhaalt dat het MIVB-reglement op het absolute verbod van alle levensbeschouwelijke symbolen — ongeacht men in contact komt met publiek of niet — slecht onderbouwd is. Het verontrustende is dat de rechter een zeer strikte interpretatie hanteert van artikel 10 van de het Europees Charter van de grondrechten in de Europese Unie: iedereen heeft het recht op privé en publiek zijn godsdienst te belijden.

Gezien er geen dwingende beroepsmatige reden is om religieuze hoofdoeken voor bijvoorbeeld buschauffeurs te verbieden, concludeert de arbeidsrechter dat de MIVB het principe van ‘exclusieve neutraliteit’ moet laten vallen. Met deze uitspraak als precedent kan men elk verbod op religieuze en politieke tekens in overheidsdienst aanvallen.

Vrouwelijke moslim = hoofddoek?

Even verontrustend is dat de rechter het verbod op onder meer hoofddoek bij de MIVB beschouwt als discriminatie op basis van geslacht. Zijn stelling: altijd en overal een hoofddoek dragen zou een intrinsiek kenmerk zijn van vele moslimvrouwen, waardoor die veel meer dan mannen door de neutraliteitspolitiek getroffen worden. Dus: de huidige neutraliteitspolitiek discrimineert.

Deze analyse ligt helemaal in de lijn van het lobbywerk van groepen als het Collectif contre l’Islamophobie en Belgique (CCIB). Het CCIB werkt al jaren met UNIA samen om al schermend met het vage begrip ‘islamofobie’ kritiek op een radicale islam almaar meer onmogelijk te maken. Men probeert te doen vergeten dat de hoofddoek lange tijd en op vele plaatsen helemaal geen verplicht deel was van de islambeleving. Dit werd het vaak onder druk van het islamisme en extremisme van de moslimbroeders. Het is dan ook niet verwonderlijk dat sommige bestuurders van het CCIB samenwerken met verenigingen die door de Staatsveiligheid aan de Moslimbroeders en aan het Palestijnse Hamas worden gekoppeld.

Moslimbroeders

Zo werd Hajib El Hajjajij eind 2020 herkozen als bestuurder van CCIB. De man was tevens actief in vzw’s zoals Al-Aqsa Humanitaire of Aksahum, netwerken die door de Amerikaanse overheidsdienst als terroristisch worden beschouwd. Net als sommige andere nieuwe en voormalige bestuurders van van CCIB is Hajib El Hajjajij kandidaat voor de partij Ecolo. In zijn kruistocht voor de hoofddoek wordt hij gesteund door Ecolo-co-voorzitster Zakia Khattabi. Die laatste zet in 2017 al de oudgediende Marie Nagy opzij omdat zij zich via een open brief verzette tegen die identitaire en religieuze koers van Ecolo.

Ook in dit MIVB-debat roerde het CCIB weer om tegenstanders van de monddoek de mond te snoeren. Toen cdH’er George Dallemagne durfde verklaren dat hij de hoofddoek ook zag als een symbool van een politieke, onverdraagzame islam, repliceerde het CCIB meteen met de oekaze van ‘haatspraak’. Niet veel later werd hij door Joëlle Milquet op de vingers getikt.

Religieuze bom onder regering

Het samenspel van activistische rechters en lobbywerk vanuit een extremistische islamitisch hoek jaagt vooral Franstalige linkse partijen op. Ecolo, de PVDA en een deel van de PS konden niet snel genoeg verkondigen dat de MIVB niet in beroep mocht gaan tegen het bedenkelijke vonnis van de arbeidsrechter. Vorige week werd dit ook formeel beslist in het politieke bestuur van de MIVB, tegen de wil van de MIVB-topmensen in die een vorm van neutraliteit in beroep willen aftoetsen. Met andere woorden: omwille van politieke afwegingen willen sommige partijen een bedenkelijk vonnis laten overheersen zonder dat verdere juridisch toetsing of politiek debat.

De gloeiende aardappel komt nu op het bord van de politiek terecht door het verzet van een Vld-regeringscommissaris bij de MIVB die het punt terugkaatst naar de Brusselse Regering. Leden van de meerderheidspartij Défi hebben al gedreigd die Brusselse meerderheid te verlaten indien de MIVB niet in beroep tegen het vonnis mag gaan. De vraag is in hoeverre Ecolo en een deel van de PS omwille van religieuze symbolen in openbare dienst de toekomst van deze Brusselse Regering op het spil willen zetten, een regering die een opmerkelijk ambitieus groen beleid voert.