In de huidige stand van het onderzoek kunnen we stellen dat er tot 348 Belgen zijn die in Syrië zijn of waren om er te strijden. Daarvan zijn er sommigen gesneuveld, anderen zijn er nooit geraakt, maar het lijkt erop dat de meerderheid onder hen nog altijd in Syrië verblijft.

Van de 348 gevallen die we vonden, konden we er 72 identificeren via traditionele en ‘nieuwe’ sociale media als Twitter, YouTube, Facebook en Google+. De bekendste Belgische Syriëstrijders zijn Jejoen Bontinck en Brian De Mulder. De worden allebei in verband gebracht met Sharia4Belgium! Jejoen kwam ondertussen terug naar België (en werd prompt gearresteerd), Brian (recent in Antwerpen veroordeeld tot een gevangenisstraf wegens het dealen van cocaïne) is nog altijd in Syrië.

Wanneer er een eerste keer sprake was van Belgische Syriëstrijders, werd door de overheid onmiddellijk naar Sharia4Belgium gewezen. Dat was de groep bij uitstek die verdacht werd van het ronselen van Belgische jongeren voor de strijd. Een beschuldiging die ik – ik moet het toegeven – toen sterk betwijfelde. Maar na verloop van tijd en met het toenemen van beschikbare bronnen, moeten we nu vaststellen dat tenminste 29 van de 72 bekende Syriëstrijders direct betrokken waren bij Sharia4Belgium. 11 van die 29 (9 mannen en 2 vrouwen) zijn gekende leden van ISIS (The Islamic State in Iraq and as-Sham). Zeker één vecht voor de groep Jabhat an-Nusra.

Totaal	Geïdentificeerd	Sharia4Belgium	ISIS	Jabhat an-Nusra
348	72	29	1	1

Als we de vermeende Sharia4Belgium-leden uit de statistieken halen, krijgen we een heel ander beeld. De informatie over wie precies tot welke groep behoort is karig, amper 10% kan aan een groep gelinkt worden.

Totaal	ISIS	Jabhat an-Nusra	Suqur as-Sham	Liwa Shuhada Idlib
348	24	6	8	1

Van sommige Syriëstrijders hebben we een indicatie waar ze zich bevinden; 18 van de 33 gelokaliseerde strijders zijn in de provincie Aleppo , 9 zijn in Idlib.

De jongste die vertrokken zijn naar Syrië om er te vechten, zijn vijf jongens van zestien jaar oud uit Brussel en Vilvoorde, over een van de vijf is er twijfel of hij geen 15 was toen hij vertrok. Daarmee varieert de leeftijd van de Belgische Syriëstrijders van 15 tot 68 (als we Sheik Bassam al-Ayashi erbij tellen, die woonde jaren in Brussel en verblijft momenteel in Syrië). Als we al-Ayashi niet meetellen, zijn de oudste strijders zijn zoon, Abd ar-Rahman al-Ayashi en Raphael Gendron (beide gesneuveld in gevechten met strijdkrachten van het regime toen ze 38 jaar waren). De gemiddelde leeftijd van de strijders is 23,5 jaar. Ten minste 17 onder hen vertrokken als minderjarige naar Syrië, een viertal daarvan keerde terug. Van een van hen is bekend dat hij door zijn moeder werd teruggesleept naar België. Tien minderjarigen komen uit Brussel of het vlakbij gelegen Vilvoorde.

Dat brengt ons naar de steden die ‘besmet’ lijken te zijn door hun inwoners die vertrekken voor de Jihad in Syrië. Een controversiëel onderwerp omdat sommige steden ontkennen dat er van hun inwoners betrokken zijn bij de strijd in Syrië. In onze groep vinden we 89 individuen van 8 verschillende steden.

Brussel	Vilvoorde	Antwerpen	Mechelen	Genk	Maaseik	Willebroek	Roeselaere	Luik
30	19	14	14	3	3	2	1	1

Het is duidelijk dat Brussel oververtegenwoordigd is bij de Syriëstrijders. Vilvoorde, Mechelen en Antwerpen zijn de volgende op de ranglijst. Enkele eenzaten lijken vertrokken te zijn uit Roeselaere en Luik. De grote meerderheid van de Belgische Syriëstrijders komt van de as Antwerpen-Mechelen-Vilvoorde-Brussel, met een beetje goede wil kan je ook Willebroek in die as plaatsen. En, niet toevallig, de actieradius van Sharia4Belgium strekte zich uit van Antwerpen tot Brussel.

De hoofdbekommernis van de Belgische overheden is de terugkeer van de actieve Syriëstrijders naar hun thuisstad. Als we even kijken naar wie al terugkeerde, kunnen we volgende besluiten trekken (opnieuw gebaseerd op publiek beschikbare informatie): ten minste 29 strijders zijn uit Syrië teruggekeerd naar België (4 daarvan hebben Syrië nooit bereikt, ze werden gearresteerd aan de Turkse grens). Een van hen, Hakim Elouassaki, raakte gewond in Syrië en kwam terug naar huis voor medische verzorging. Op 23 januari brachten enkele Vlaamse kranten reportages over twee zwangere vrouwen van Belgische Syriëstrijders die hulp hadden gekregen van de Belgische overheid om terug te keren. Beide vrouwen waren getrouwd met gekende leden van Sharia4Belgium, vermoedelijk was hun repatriëring voorwaardelijk, terugkeer in ruil voor informatie over wie in Syrië achterblijft.

Teruggekeerd vanuit Syrië (volgens groep)

Sharia4Belgium	ISIS	Jabhat an-Nusra
9	6	2

Teruggekeerd vanuit Syrië (volgens stad)

Antwerpen	Willebroek	Vilvoorde	Genk	Luik	Brussel
6	2	5	3	1	1

Het gerapporteerde dodental tot nu toe:

24 (sommige raporten zeggen 26) in totaal
8 leden van Sharia4Belgium
6 inwoners van Brussels
6 inwoners van Vilvoorde
En ten minste één van zowel Maaseik als van Mechelen

Het lijkt er dus op dat de Belgische Syriëstrijders een 53 tal mannen en vrouwen verloren sinds december 2012: er zijn er 29 gearresteerd of naar huis gekomen en 24 zijn er gesneuveld, dat is iets meer dan tien procent. Nog altijd zouden er zo’n 295 Belgische strijders in Syrië zijn. En daarvan is nog heel veel ongeweten, er wacht nog veel onderzoek …

Deze tekst verscheen in het Engels op de blog van Pieter Van Ostaeyen.

Vertaald door Pieter Bauwens

Foto: © Reporters