Onbehandelde gekte wordt met de jaren altijd erger. Daar is de Franse politicus Jean-Luc Mélenchon een levend bewijs van. Voormalig communist en leider van de extreemlinkse partij La France insoumise (LFI) in Frankrijk; de man van de ‘creolisering’. Deed tweemaal mee aan presidentsverkiezingen en is volgend jaar weer van de partij.

Een meubelstuk van de Franse politiek: altijd verongelijkt en kwaad. Maar niet echt gevaarlijk, vooral omdat hij nooit macht kreeg. Die ene keer dat hij dreigde de tweede ronde van de presidentsverkiezingen te halen, stortte de Franse beurs al in.

Terreuraanslag in 2020

Dat moment lijkt dichterbij dan ooit: de oude brompot lijkt te ver te zijn gegaan. In een optreden voor tv-zender France Info ging hij afgelopen weekend op karakteristieke wijze tekeer tegen ‘het systeem’: niet direct omschreven hogere machten. Hij vloog uit de bocht toen hij voorspelde dat er vlak vóór de presidentsverkiezingen van 2022 een terreuraanslag zou plaatsvinden, of een ‘ernstig incident’ zoals hij het noemde.

Desgevraagd gaf hij tekst en uitleg: er waren toch al een paar keer eerder vlak voor verkiezingen zulke aanslagen geweest, en die waren voorgekookt. Of zoals hij letterlijk zei: ‘Tout ça c’est écrit d’avance’. Hij noemde 2012, toen moslimextremist Mohamed Merah zijn bloedwerk verrichtte, kort voor de presidentsverkiezingen van dat jaar – waar Mélenchon aan deelnam. U herinnert zich misschien de man die lachend zichzelf filmend twee joodse schoolkinderen van dichtbij door het hoofd schoot, en hun vader vermoordde. En kort daarna twee islamitische soldaten van het Franse leger afknalde – niet zoals de kinderen van dichtbij, maar van achteren en op veilige afstand. Mohamed Merah is lang de held van veel islamitische jongeren geweest.

‘Papy Voise’

Mélenchon suggereerde in zijn tv-optreden dat Merah ‘van bovenaf werd gemanipuleerd’ om de verkiezingsuitslag te beïnvloeden en om moslims in een kwaad daglicht te stellen. In 2002 zag hij ook dergelijke manipulaties, vooral bedoeld om Jean-Marie Le Pen van het Front National de tweede ronde te doen halen. Die hij overigens verloor van Jacques Chirac. Hij noemde ‘papy Voise’ – opa Voise, destijds een cause célèbre. Deze bejaarde werd thuis in Orléans zeer gewelddadig overvallen door twee allochtonen, drie dagen voor de verkiezingen.

De leider van LFI ging door met 2017, toen één dag voor de tweede ronde van de parlementsverkiezingen een spectaculaire aanslag werd gepleegd op de Champs-Élysées door een salafist. De man reed op verschillende politiewagens in en kwam daarbij zelf als enige om het leven.

Al sinds 2005 vinden in Frankrijk met de regelmaat van de klok islamistische aanslagen plaats, dus ook vlak voor verkiezingen, zou je denken. Maar voor Mélenchon lijkt het moeilijk te accepteren dat aanhangers van zijn favoriete religie vaker dan gemiddeld aanslagen plegen. Hij heeft het idee geïnternaliseerd dat moslims het nieuwe proletariaat zijn en door zijn partij omarmd en beschermd moeten worden. Frankrijk wordt geteisterd door islamofobie, luidt zijn mantra.

‘Instrumentalisatie’ van aanslagen?

De bekendste imam van Frankrijk – Hassen Chalghoumi, merkte naar aanleiding van Mélenchon’s tv-optreden op: ‘De man kan het niet laten moslims als slachtoffer neer te zetten, zelfs als ze aanslagen plegen. Daarom ziet hij manipulatie van bovenaf.’

Veel politici reageerden woedend en in kranten werd de spot met hem gedreven: Mélenchon viel nu definitief ten prooi aan samenzweringstheorieën. De advocaat van de door Mohamed Merah gedecimeerde joodse familie wil zelfs een zaak tegen hem beginnen. Steun kwam er zoals verwacht, van zijn eigen LFI-parlementsleden. Om te redden wat er nog te redden viel, gingen zij op televisie en Twitter frontaal in de aanval.

Mélenchon zou door kwaadaardige media verkeerd zijn uitgelegd. Hij zou slechts hebben gewezen op het feit dat andere partijen zich schuldig maken aan ‘instrumentalisatie’ van aanslagen die vlak voor verkiezingen plaatsvinden – Ik heb hem dat woord eerlijk gezegd niet horen gebruiken. Met vrienden als Mélenchon hebben de Franse moslims geen vijanden nodig. Maar het moet worden gezegd dat vooral jongeren onder hen zichzelf ook aardig ongeliefd weten te maken.

De zaak-Mila

Een jaar terug was er veel publiciteit over het meisje Mila, inmiddels een jonge vrouw. Als scholier afficheerde zij zich op sociale media als lesbisch, en dat viel in slechte aarde bij de overwegend islamitische leerlingen van haar school vlakbij Lyon. Die lieten dat weten op de sociale media, door Mila eindeloos te bespotten en uit te schelden. Dat maakte haar zo kwaad, dat ze in een video op Instagram in niet mis te verstane bewoordingen uitpakte over de islam.

Dat had ze beter niet kunnen doen. Uit heel Frankrijk stroomden doodsbedreigingen binnen. Medescholieren publiceerden haar adres, ze werd verketterd door verschillende Franse politici, enzovoort. Mila moest van school, kwam onder politiebewaking, en haar ouders moesten verhuizen. Volgens recente informatie woont ze in een kazerne, waar ze naar een school gaat voor soldatenkinderen. Het aantal door de politie serieus genomen bedreigingen liep op tot in de honderdduizend.

Vrijheid van meningsuiting

De Franse justitie zette de ongebruikelijke stap een dozijn van die toetsenbordhelden voor de rechter te dagen. Ze hadden Mila gruwelijke verminkingen in het vooruitzicht gesteld en daar zijn wetten tegen.

De advocaat van een van de verdachten noemde teksten als: ‘Ik ruk je hart eruit en ik eet het op’ echter vrijheid van meningsuiting, en pleitte voor vrijspraak. Hij wierp daarmee kennelijk met succes een grondwettelijke kwestie op, want na zijn pleidooi is de zaak verdaagd tot eind van de maand om de rechters tijd te gunnen.

De regeringspartij La République en Marche (LREM) van Macron pleitte afgelopen jaren onophoudelijk voor het bestraffen van haatspraak op internet. Maar de haatspraak tegen Mila kwam blijkbaar niet van de gewenste kant, gezien de reacties van verschillende politici van die partij.

Gewetensvrijheid

Zoals de ministers van Emancipatiezaken, Marlène Schiappa, en van Justitie, Nicole Belloubet – inmiddels vervangen – die zich laatdunkend uitlieten over Mila. Belloubet sloeg volledig de plank mis toen ze verklaarde dat Mila’s ‘belediging van een godsdienst’ in feite een aantasting was van de liberté de conscience– de gewetensvrijheid, in de grondwet beschermd als onderdeel van de vrijheid van religie. Ze wilde justitie zelfs laten onderzoeken of de uitspraken van Mila strafbaar waren. Later bood ze daarvoor haar excuses aan, en nog later besloot haar opvolger om juist de bedreigers van Mila te vervolgen.

Wat in deze zaak opvalt in de uitingen van verschillende minder verlichte Franse islamitische geestelijken – zoals Imam Abdelmonaim Boussenna uit Roubaix – is dat ze steevast doen of de blasfemie van Mila uit de lucht kwam vallen, als uiting van de algemeen heersende islamofobie in Frankrijk. Waar de plegers van blasfemie ook nog eens worden beschermd door die vervloekte laïciteit.

‘Er bestaat hier helaas vrijheid van meningsuiting.’ was een van de meer saillante uitspraken van deze imam. Uiteraard geen woord over de middeleeuwse onverdraagzaamheid jegens haar seksuele geaardheid, die Mila had aangezet tot uitspraken over de islam.

Nog één ding over Jean-Luc Mélenchon – u verwacht het niet. Ondanks zijn bizarre liefdesrelatie met de islam, was hij destijds vastberaden in zijn steun aan Mila: ‘In dit land bedreig je geen mensen met de dood omdat hun mening je niet bevalt.’

Abdelmonaim Boussenna

Jean-Luc Mélenchon vliegt uit de bocht