Ondanks de wansmakelijke taferelen die zich afspelen zijn Koerden zoals Derwich Ferho (Koerdisch Instituut Brussel) en Abdelselam Mustafa (vertegenwoordiger in Brussel van de PYD, de Partiya Yekitiya Demokrat – Partij van de Democratische Eenheid van de Koerden in Syrië) overtuigd van een uiteindelijke ‘eindzege’.

De oppositie heeft weliswaar een groot deel van het westen en de Arabische wereld achter zich, en de regering Assad krijgt dan weer ruggensteun van Rusland, Iran en de Libanese Hezbollah. ‘Geen probleem, wij weten waarvoor we vechten en we onderdrukken niemand’, zegt Derwich Ferho. De kracht van de overtuiging zeg maar. ‘Wapens hebben we genoeg. Buit gemaakt op Assad en de islamisten’.

En het Vrije Syrische Leger dan, waar politici als Obama, maar ook Verhofstadt wapens aan willen leveren? ‘Wie is het Vrije Syrische Leger? Er zijn verdorie 350 verschillende groepen onder hen. Je weet nooit met wie je praat. Er is geen structuur, geen leiding. En dat is ons voordeel. Wij hebben als Koerden één leiding en één opzet” vertelt Abdelselam Mustafa.

Twee weken geleden sloot de YPG toch een akkoord met een tiental groepen uit dat Vrije Syrische Leger, die met lede ogen zien hoe buitenlandse zeloten ‘hun’ revolutie gekaapt hebben.

Zorgwekkend voor de Koerden is evenwel dat aartsvijand én NAVO-lid Turkije de islamistische rebellen actief zou steunen. Gaziantep, een Turks-Koerdische stad, zou een van de hoofdkwartieren van de Syrische oppositie herbergen. Onbevestigde berichten spreken van tanks en ander materieel dat door de Turken aan de opstandelingen ter beschikking zou gesteld zijn. Ook aan de Al-Qaeda-gelinkte groepen.

Indien het westen actieve steun zou bieden aan de Koerden, verlost ze zichzelf van een enorm dilemma. Assad steunen is uit den boze, maar de rebellen waarvoor men aanvankelijk koos om wapens aan te leveren, blijken intussen verre van koorknaapjes te zijn.

Ook het Vrije Syrische Leger is geen makkelijke optie. Ze zijn versplinterd en werken dikwijls nauw samen met de islamisten. In die chaotische situatie vormen ze dus een enorm risico om westers wapentuig aan te leveren. Je mag het als Verhofstadt niet gedroomd hebben om een youtube-filmpje te zien opduiken van een rebel die omgord met een FAL-machinegeweer uit Herstal een vermeende Assadgetrouwe burger de keel oversnijdt.

De Koerden kunnen hier soelaas bieden en het westen de weg wijzen naar henzelf én naar bona fide opstandelingen van het Vrije Syrische Leger.

Confederalistische echo’s

De PYD ent zich politiek-strategisch op haar broeders van de PKK. Die groep heeft sinds de gevangenname van Abdullah Öcalan een aantal transformaties ondergaan.

Destijds nog strikt marxistisch in de leer, is de PKK een linkse democratische formatie geworden die je met wat gemak sociaaldemocratisch kan noemen.

De brief die Öcalan vanuit zijn cel in Imrali schreef een aantal maanden geleden, vat de marsrichting samen: streven naar democratisch zelfbeschikkingsrecht maar zonder zich af te scheuren van het centrale gezag. Om het in Belgisch jargon uit de drukken: art.35, alle bevoegdheden voor de regio’s, de rest blijft bij het centrale gezag.

PYD-voorzitter Saleh Muslim en PYD-vertegenwoordigers in ons land zoals Abdelsalem Mustafa en Zivvar Nouri, zeggen klaar en duidelijk dat ze zich niet willen afscheuren maar naar autonomie streven binnen de grenzen van een democratisch Syrië.

Die strategie is identiek aan wat de PKK nastreeft in Turkije. De Turkse regering heeft overigens de laatste jaren een aantal toegevingen gedaan aan de Turkse Koerden (hoofdzakelijk culturele).

Idem in Noord-Irak, waar de Koerden een autonome regio besturen. Ook zij blijven trouw aan Irak mits een vorm van verregaande autonomie.

De laatste grote groep Koerden waar we nog niet veel van gehoord hebben, zijn de Iraanse Koerden, die met 13 miljoen mensen nochtans de tweede grootste groep Koerden vormen.

Saleh Muslim verklaarde afgelopen week nog aan de pan-Arabische krant Al-Hayat, dat gezanten van de kersverse Iraanse president Hassan Rohani ‘geen problemen hebben met een autonome Koerdische regio in Syrië’. Op die manier wil hij wellicht de Iraanse Koerden paaien.

Aangezien Teheran en Damascus bondgenoten zijn, is de kans groot dat Assad het Koerdische zelfbestuur willen nillens eveneens aanvaardt.

Steun

Om spraakverwarring te vermijden: de Koerden spreken zo weinig mogelijk over Turks- , Syrisch- of Iraans Koerdistan. Wel van Noord-Koerdistan (Turkse gebieden, ca. 25 miljoen Koerden), Zuid-Koerdistan (Koerdische autonome regio in Irak, ca. 6 miljoen), Oost-Koerdistan (Iraanse gebieden, ca. 13 miljoen) en West-Koerdistan (Syrische gebieden, ca. 2,5 miljoen).

De Koerden in Syrië blijven tot op heden verstoken van internationale steun. Zelfs hulpmiddelen van de VN vinden hun weg niet of moeizaam naar de Koerdische gebieden.

Waar de Koerden dan weer wel op kunnen rekenen is op de enorme diaspora. Alleen al in Duitsland leven er naar schatting een klein miljoen Koerden (in Vlaanderen 35 000, vooral in Antwerpen en de Limburgse mijngemeenten).

Met de Duitse Bondsdagverkiezingen in het verschiet en ook onze eigenste ‘moeder aller verkiezingen’, zullen kandidaten wel goed nadenken vooraleer ze ondoordachte uitspraken doen over hoe een post-revolutionair Syrië er moet uitzien.

Outro

Zaterdag 31 augustus blazen de (Syrische) Koerden verzamelen aan het Brusselse Noordstation.

Moto van de betoging: ‘Vrijheid voor Koerdistan, Democratie voor Syrië!’.

Een optocht voor confederalisme in … Syrië als het ware.

(Wie meer wil te weten komen over de Koerden en hun strijd, kan zich steeds wenden tot het Koerdisch Instituut in Brussel, Bonneelsstraat 16 Sint-Joost-Ten-Node.)

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>

Abdelselam Mustafa

Azadi bo Kurdan, demokrasi bo Suriye! (II)