De Amerikaanse president Joe Biden kon er niet mee lachen. Sjeik Abdullah ben Zayed al Nahyane, minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), en goede vriend van de gewezen Britse premier Tony Blair, bracht onlangs een bezoek aan de Syrische president Bashar al Assad in Damascus.

Al Manar maakte het bezoek bekend. Dat is de tv-zender van de Libanese sjiitische club Hezbollah, waarna het Syrische persagentschap SANA het bezoek bevestigde, alsook het officiële persagentschap van de Emiraten. Eerder waren er al contacten tussen Syriërs en Emirati op Dubai Expo, de befaamde wereldexpo.

Hoog bezoek

Het is het eerste bezoek van een hoogstaande VAE-politicus sinds de heropening van de VAE-ambassade in Damascus in 2018. Begin dit decennium werd Syrië uit de Arabische Liga gezet wegens de destructieve politiek van Al Bashar. Dat had tot gevolg dat vele Arabische (en westerse) landen waaronder de VAE hun ambassades in de Syrische hoofdstad sloten. Ook de Belgische ambassade in Damascus is nog steeds dicht. Wat nota bene onderzoek naar de activiteiten van Belgische ex- Syriëstrijders bemoeilijkt..

Meer nog, de VAE was één van de financiers van radicale islamitische verzetsgroepen in Syrië. Die hadden als doel het regime van Assad omver te werpen. Tevergeefs, want toen Iran en Rusland, alsook het Libanese Hezbollah, zich in de strijd schaarden aan de zijde van Assad, keerde het tij ten nadele van de opstandelingen. Maar met veel vernielingen, bloedvergieten en ellende tot gevolg.

Arabisch vaarwater

De Emiraten zien met lede ogen aan dat Iran en Rusland het mooie weer uitmaken in Syrië. Ze hopen met deze opening richting Syrië het land los te weken van het sjiitische en Perzische Iran. En om het daarnaast terug in meer Arabisch en soenitisch vaarwater te krijgen. De Turkse militaire aanwezigheid in het noordoosten van Syrië is ook een doorn in het oog voor de Emiraten. Want Turkije steunt de moslimbroeders, en dat is een organisatie waar ze in de VAE niet van houden.

De zakenlui uit de Emiraten (waartoe onder meer Abu Dhabi en Dubai behoort) pikken dan weer graag een graag een graantje mee van de heropbouw van Syrië, die er toch ooit zal komen. Ooit dacht men dat Libanese zakenlui zich zouden richten op Syrië, maar gezien Libanon zelf op apegapen ligt moeten de VAE geen concurrentie verwachten uit die hoek.

Verenigde Staten doen niet mee

Vorige maand had ook koning Abdoellah van Jordanië al een telefoongesprek met Assad. Ondertussen is de grens tussen Jordanië en Syrië terug open. Ook Egypte, waar de Arabische Liga is gevestigd, wil de banden opnieuw aanhalen met Syrië. Dat terwijl Saoedi-Arabië de kat nog wat uit de boom kijkt. De Verenigde Staten hebben hun afkeur al laten blijken, want zij vinden dat Bashar al Assad een tiranniek figuur is waarmee je niet in gesprek treedt.

In juni 2020 trad de Amerikaanse Caesar Syria Civilian Protection Act van kracht, die sancties voorziet voor wie Syrië op financieel, materieel of technisch zou ondersteunen. ‘It is the policy of the United States that diplomatic and coercive economic means should be utilized to compel the government of Bashar al-Assad to halt its murderous attacks on the Syrian people and to support a transition to a government in Syria that respects the rule of law, human rights, and peaceful co-existence with its neighbors’, luidt het in de aanhef. Nadeel van deze boycot door de USA is dat een eventuele heropbouw van Syrië alsmaar wordt uitgesteld.

Stilzwijgend groen licht

Maar zelfs aan Amerikaanse kant beweegt er ondertussen wat. In september gaven de Verenigde Staten hun stilzwijgend groen licht voor een akkoord tussen Jordanië, Egypte en Syrië. Dat akkoord moet toelaten gas te leveren aan het armlastige Libanon. De Verenigde Staten eisen al lang het vertrek van Bashar al Assad en de overgang naar een democratisch regime. Maar ze beginnen te beseffen dat Assad helemaal niet zal vertrekken.

De VAE zijn er dan weer voorstander van om Syrië terug op te nemen in de Arabische Liga. Om op die manier het land te proberen los te weken van Iran. Iran dat tenslotte toch een aartsvijand is van de Verenigde Staten. Je kan toch niet enerzijds tegen de sjiitische as Iran/Irak/Syrië/Libanon zijn, en tegelijkertijd Syrië verder in de armen van Iran drijven, luidt dan de redenering.

Nog lang niet klaar

Afgelopen jaren heeft een vreselijke burgeroorlog plaatsgevonden in Syrië, waarbij de vernieling van het aantal huizen en appartementsblokken waanzinnig hoog is, er een enorme vluchtelingenstroom is ontstaan, vele mensen werden gedood en verminkt, en in de gevangenissen van Assad aan de lopende band mensen werden gefolterd.

Een deel van het noorden van Syrië (regio Idlib) wordt nog steeds bezet door rebellen, Turkije bezet een strook in het noordoosten (een soort van veiligheidszone), en de Koerden hebben een eigen gebied in datzelfde noordoosten. De Islamitische Staat (IS) werd verslaan, maar er zijn nog steeds slapende cellen. Van ‘normalisering’ is in Syrië absoluut nog geen sprake. Wie denkt dat Syrische vluchtelingen in België of Europa zullen terugkeren naar hun land, zal nog veel geduld moeten uitoefenen.

Abdullah ben Zayed al Nahyane

Syrië raakt uit isolement