Wielrennen is, misschien meer dan enig andere sport, een vat vol ronkende verhalen en een uitvergroting van het leven zelf. Het haastig snellen van A naar B door vaak wondermooie landschappen op twee door een flinterdunne ketting aangedreven wielen fungeert in die zin slechts als een bühne.

Vallen en opstaan

Al dat fysieke en mediagenieke geweld gaat in wezen over de heroïek van de in zijn vel blinkende kampioen en de trouw en inzet van de knecht, over vernietigende nederlagen en exuberante overwinningen, dankzij of ondanks buitengewoon fysiek kunnen en verbeten inzet en wilskracht.

Het toont ons weergaloze pieken en diepe dalen en zowel warme camaraderie als bikkelharde tweestrijden, ja zelfs tot haat en handtastelijkheden toe.

Wielrennen staat ook toe eindeloos door te bomen over sluwe tactieken en regelrechte flaters, gezondheid en ziekte, overmoed en nederigheid en misschien vooral over vallen en opstaan, opgang en afgang en geluk en tegenspoed.

Calvarietocht

Wat dit betreft, is de calvarietocht van een van de grootste sterren van het hedendaagse wielrennen ook een van de belangrijkste verhalen van de nog jonge Tour. Temeer daar ze zo schril afsteekt tegenover het spectaculaire succes van zijn eeuwige rivaal Wout van Aert.

Want wat is er aan de hand met Mathieu van der Poel? Zijn proloog was al niet helemaal top, en sindsdien ging het snel van kwaad naar erger. Zijn meelijwekkend, schouder wiegend trappen op lastige stroken, spreekt wat dit betreft boekdelen: te weinig kracht in de benen wordt gecompenseerd met krampachtig trekken aan het stuur.

Kaars

Zelf geeft hij aan dat zijn kaars, die zo fel brandde in het klassieke voorjaar, al begon te flikkeren in de Giro. Dat viel inderdaad op: na het soort schitterende overwinning waar hij een patent op heeft op de eerste dag, liep hij vooral in de kijker met acrobatieën op de fiets, pizza-perikelen, en jammerlijk gefaalde ontsnappingen.

Met als klap op de vuurpijl, misschien, zijn opvallende verlies tegen de Eritrese rijzende ster Biniam Girmay op een aankomst die nochtans op zijn lijf geschreven was.

Verklaringen

De voorgestelde verklaringen voor dit falen bij Mathieu en zijn directe omgeving, schitteren eigenaardig genoeg door de afwezigheid van de meest voor de hand liggende. Verder dan ‘ik weet niet wat er aan de hand is’, ‘een te belastende hoogtestage tussen de Giro en de Tour’ of ‘hij is ook maar een mens’, komt men niet.

Zelfs zijn slimme vader Adrie ziet die verklaring al dan niet bewust over het hoofd, met frivole ideetjes en platitudes als ‘de week rust na de Giro was niet optimaal’ of ‘de Giro is geen Tour’.

Winter

Nochtans weet een oude rot in het vak als hij, beter dan wie dan ook, dat de basis van het seizoen van een renner gelegd wordt tijdens de winter. Er zijn weinig grotere wielerclichés maar ook waarheden dan dat. ‘Ik had een goede winter’ (of juist niet) is dan ook een van de meest gehoorde frases in het voorjaar.

Indien de wintervoorbereiding ernstig verstoord werd, zal een wielrenner een poosje goed of normaal presteren, maar daarna zakt de conditie normaliter onherroepelijk in. Zoals de spreekwoordelijke pudding.

Giro

Dat is dus precies wat er lijkt te gebeuren met Mathieu van der Poel, zoals ook geopperd werd in Vive le Vélo (maar dat hoorde ik pas na het schrijven van dit stukje). Ook al zijn er geen objectieve gegevens die wijzen op een gebrek aan conditie.

Vandaar allicht, dat zijn ploeg wilde dat hij de Giro niet uitreed, laat staan dat hij er zo woekerde met zijn krachten: met een smalle basis mag je vooral niet overdrijven in de inspanning.

Wereldkampioenschap

Mathieu komt in deze tour met andere woorden misschien zijn overmoedige en zeker zijn eigenzinnige zelf tegen: de eigenschap die hem toestaat om epische kunststukjes af te leveren, maar ook debet is aan zijn grootste falen.

Het is inderdaad niet de eerste keer dat hij afgaat als een gieter. Denk maar aan zijn verbazingwekkende inzinking tijdens het wereldkampioenschap van 2019. Ook toen verklaarde hij niet te weten wat er aan de hand was. Nochtans was het overduidelijk een traditionele hongerklop: ondanks verwoede pogingen van zijn omgeving om hem snickers te geven (hij weigerde ze), had hij domweg te weinig gegeten. Iets wat hij later zelf ook (eindelijk) toegaf.

Slim

‘Mathieu van der Poel is zo slim dat dat hem niet meer zal overkomen’, heette het toen. ‘Dat noemen ze leergeld.’ Een hongerklop is hem bij mijn weten inderdaad niet meer overkomen.

Toch was het niet de laatste keer dat hij een significante som leergeld betaalde. Na de Tirreno-Adriatico van 2021, waarin hij zichzelf compleet aan gort reed, met opvallend verlies in de Ronde van Vlaanderen van dat jaar tot gevolg, heette het nederig: ‘Dat was een fout die ik niet opnieuw zal maken. Ik heb mijn les geleerd.’ Juist.

Rug

Hoe komt het eigenlijk dat hij, fietsvirtuoos bij uitstek, op het Olympisch Kampioenschap mountainbike in Tokio (2021) als enige renner het (verdwenen) bruggetje nam? Met een zware val tot gevolg.

Allicht omdat zijn rug toen al pijn deed. Toch bleef hij mountainbiken. Het vervolg is bekend. Door toedoen van die rugproblemen diende hij vorige winter zelfs verstek te laten voor zijn grote liefde: crossen. Iedereen herinnert zich nog zijn stilzwijgend afstappen in Heusden-Zolder, na een eerste, beloftevol optreden in Dendermonde.

IJzeren winter wielerwet

Het werd niet alleen zijn eerste winter zonder cross, iets wat op zich al een verklaring zou kunnen bieden voor zijn huidige inzinking, hij kwam uiteindelijk zelfs maar toe aan deftig trainen in februari 2022, toen de brede basis van zijn concurrenten al lang gelegd was.

Het was voldoende voor een aantal weken presteren op topniveau, maar ook niet meer dan dat: het lijkt er sterk op dat zelfs een Mathieu van der Poel niet aan de ijzeren winter wielerwet ontsnapt.

Oplossing

Indien deze analyse klopt, ligt de oplossing voor zijn probleem voor de hand: stante pede uit de Tour stappen, rust en een nieuwe, voldoende lange opbouw naar het najaar toe.

Zoals ik al zei: wielrennen is, zoals het leven zelf, een kwestie van vallen en opstaan. Een van de belangrijkste wielerverhalen van het najaar zou dan ook de wonderbaarlijke wederopstanding van Mathieu kunnen zijn.

Op voorwaarde dat hij om te beginnen in staat is zijn overmoed in de Giro toe te geven. En dat hij eindelijk zijn les leert, zonder daarom zijn sprankelende eigenzinnigheid helemaal op te geven: iedereen heeft zijn grenzen en met de meeste wielerwetten valt niet te spotten.

Waar werd dat wereldkampioenschap alweer gereden?

Adrie van der Poel

Tour 2022: het diepere probleem van Mathieu van der Poel