Even terugblikken. De campagne voor de regionale verkiezingen van 2015 in Frankrijk was in de regio Ile de France – waar Parijs toe behoort – grotendeels een tweestrijd tussen de socialist Claude Bartolone en Valérie Pécresse, kandidate voor de centrumrechtse Les Républicains, een partij die ze inmiddels verlaten heeft. Claude Bartolone moest toen de duimen leggen voor Pécresse en de regio kwam in handen van centrumrechts.

Kandidaat van het blanke ras

Dat was grotendeels de schuld van Bartolone zelf. De socialist had Pécresse de ‘kandidate van Versailles, Neuilly en het blanke ras’ genoemd. Versailles verwijst naar de Zonnekoning en naar les Versaillais, het regime van Adolphe Thiers dat in 1871 de linkse Commune van Parijs bloedig de kop indrukte. Dit jaar is dat 150 jaar geleden. Neuilly is een van de rijkste gemeenten van Frankrijk, waar talloze vedetten en miljardairs wonen. En het ‘blanke ras’, tja…. Als je daartoe behoort, ben je voor sommigen intrinsiek verdacht. Frankrijk lijdt immers onder un racisme systémique. Maar de kiezers keerden zich in 2015 af van Bartolone en Pécresse mocht de qua populatie grootste regio van Frankrijk vijf jaar lang besturen.

Over enkele maanden vinden de volgende regionale verkiezingen plaats in Frankrijk, tenzij er uitstel komt vanwege de sanitaire omstandigheden. Dat weten we binnenkort. Pécresse hoopt haar mandaat te kunnen verlengen. De socialistische burgemeester van de hoofdstad Anne Hidalgo, die volgend jaar graag zou meedoen aan de presidentsverkiezingen, heeft voor deze stembusslag haar poulain Audrey Pulvar in het veld gestuurd. Hidalgo had de bevallige en welbespraakte ex-journaliste opgemerkt toen deze haar weinig populaire plannen om een stuk van Parijs autoluw te maken volmondig steunde. Sinds de voorbije gemeenteraadsverkiezingen is de in 1972 in Martinique geboren Pulvar de Parijse schepen voor landbouw en duurzame voeding.

‘Des réunions non-mixtes’

Pulvar heeft er een stevig palmares als televisiejournalist opzitten. Ze combineerde dat zonder veel schroom met een links engagement voor het milieu. Ze was enkele jaren voorzitter van de Fondation pour l’homme et la nature. Pour la petite histoire, Pulvar was de levenspartner van driesterrenchef Alain Passard van het beroemde restaurant L’Arpège waar vlees noch vis op tafel komen. Kaviaar kan je er wel eten. La gauche caviar, waarvan Pulvar een typisch product is, doet dat dan ook. Le Canard enchainé onthulde in 2015 dat de journaliste, die haar chef kok had ingeruild voor de charismatische maar turbulente socialist Arnaud Montebourg, een brilmontuur droeg gemaakt van schildpadschaal ter waarde van 15 000 euro. Ze overleefde de polemiek. Maar haar relatie met Arnaud Montebourg bleef niet duren.

Vorige zaterdag was Audrey Pulvar te gast bij Apolline de Malherbe op de nieuwszender BFMTV. Volledig in het zwart gekleed mocht de kandidate van Parti socialiste, de burgerbeweging Place Publique en de Parti radical de gauche haar voorstellen voor de regio komen toelichten. Het bleef wat saai en langdradig tot het jongerensyndicaat UNEF (Union nationale des étudiants de France) ter sprake kwam. De in totale wokeness gemarineerde studentenvakbond raakte deze maand in opspraak nadat haar voorzitter Mélanie Luce in een onbewaakt moment bekend maakte dat de UNEF ‘des réunions non-mixtes’ organiseert waar blanken niet toegelaten zijn, omdat ‘slachtoffers van racisme’ anders niet vrij kunnen spreken over het verschrikkelijk leed dat de samenleving waar ze naar emigreerden hen aandoet. In andere tijden sprak men van ‘raciaal zuivere verenigingen’.

Neoracisme

Voor de rechterzijde zijn dat soort uitingen een symptoom van een antiracisme dat stilaan krankzinnig wordt. De filosoof Pascal Bruckner ontleedde het met messcherpe precisie in zijn laatste boek Un coupable presque parfait. La construction du bouc émissaire blanc . Audrey Pulvar ziet er echter geen graten in. Ondervraagd door Apolline de Malherbe, antwoordde de trouwe soldaat van Anne Hidalgo dat ze helemaal niet gechoqueerd was ‘dat mensen die gediscrimineerd worden omwille van dezelfde redenen samenkomsten organiseren …’ Als daar dan ‘een blanke vrouw of een blanke man naar toekomen, moet je die niet buitensmijten, maar je kan hen wel vragen om te zwijgen en enkel stilzwijgend toe te kijken.’

Van je politieke vrienden moet je het hebben. Jean-Luc Mélenchon van het extreemlinkse La France insoumise (LFI), was er als de kippen bij om Audrey Pulvar te steunen. ‘Audrey Pulvar is geen racist. Ze heeft gewoon begrepen wat een praatgroep is. Degenen die zich op haar werpen kunnen gewoon hun seksistische en discriminerende trekjes niet verbergen.’ Pascal Bruckner verschiet daar niet van. In een interview vorige maandag met Le Figaro herinnert hij eraan dat de ooit zo laïcistische Mélenchon uit electoralisme zijn oude kleren heeft afgeworpen sinds hij in 2019 naast fundamentalistische moslims mee stapte in een betoging tegen islamofobie. ‘Vandaag vertrappelt hij het republikeinse universalisme‘, zegt Bruckner op een schampere toon. ‘Wat Pulvar doet is pleiten voor een neoracisme dat vermomd wordt als het tegendeel ervan.’

Breuklijn

Ondanks Covid-19 zit Frankrijk in campagnemodus. Dat de rechterzijde aan opbod doet om de uitspraken van Pulvar aan de schandpaal te nagelen, moet niet verbazen. Pécresse deed dat subtiel, door de naam van haar opponent niet te noemen en enkel te zeggen dat in ‘haar regio niemand mag gediscrimineerd worden wegens zijn of haar huidskleur en dat er geen “aanvaardbaar” racisme bestaat’. Marine Le Pen deed daar uiteraard nog een schepje bovenop en vraagt om Audrey Pulvar te vervolgen wegens ‘ophitsen tot rassenhaat’. In het kamp van de burgemeester van Parijs is te horen dat Anne Hidalgo verveeld zit met de stellingname van haar kandidaat voor de regio.

Dat behoort natuurlijk tot het electorale spel. Veel belangrijker is dat de uitspraken van Pulvar nog maar eens aantonen dat er binnen de Franse linkerzijde vandaag een onoverbrugbare breuklijn bestaat. Een ijzeren gordijn als het ware tussen een linkerzijde die wil strijden voor sociale verworvenheden zonder te raken aan de principes van de Franse laïciteit en een linkerzijde die het Franse lumpenproletariat — laten we het maar zeggen; ‘les Gilets Jaunes’ — heeft ingeruild voor electoraal veel lucratievere ‘minderheden’ (gender, ras, seksuele gaardheid …) die geen collectieve maar particuliere eisen stellen.

Links wordt gecanceld

Tot die eerste linkerzijde behoren onder meer de vroegere eerste minister Manuel Valls en de meeste stamboeksocialisten van de oude Parti socialiste. Die van Léon Blum, van Guy Mollet, van François Mitterrand. Aan de andere zijde zitten de vertegenwoordigers van La France insoumise van Mélenchon en de meeste groenen van Europe Ecologie les Verts (EELV). Linksen die er een probleem mee hebben dat een straat in de hoofdstad de naam van de onthoofde Samuel Paty krijgt. Linksen die aparte zwemklassen en gescheiden kantines op school verdedigen en ga zo maar door. We kennen die discussies ook in Vlaanderen.

Volgend jaar zijn het presidentsverkiezingen in Frankrijk. Door haar interne verdeeldheid kunnen we met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid voorspellen dat de tijd van ‘la gauche unie’ definitief tot het verleden behoort. Elke linkse kapel zal haar eigen kleuren willen verdedigen. Links maakt met andere woorden geen schijn van kans meer om in 2022 de tweede ronde te halen. De linkse partijen worden volgend jaar gecanceld. Het nieuwe ‘racialisme’ heeft links definitief in twee gesplitst.

Alain Passard

Blanken moeten zwijgen