De ‘libertaire’ geest kwam niet alleen tot stand via de verbreding en het doorsijpelen van de consumptiemaatschappij in alle strata, maar vooral ook – en nu belanden we bij Matzneff – in de algehele emancipatie en bevrijding van alle traditionele normen. Inderdaad, van dan af is er ‘le bouillonnement des lois’ (het broeierig opschudden van de traditionele wetten).

Er is de strijd om abortus, de propaganda voor de anti-autoritaire opvoeding (denk aan Adorno’s groteske benadering van de ‘autoritaire persoonlijkheid’), de juridische eis tot verlaging van de seksuele meerderjarigheid, de aanval op de familiestructuur (met als resultaat de vaderloze maatschappij).

Er is de antipsychiatrie (laat alle gekken los want zij hebben een boodschap voor ons) en er is de idee van een zekere panseksualiteit die werd aangezwengeld via de ‘politieke actie- en liefdescommunes’ en de ideeën van psychoanalyticus Wilhelm Reich, socioloog Reimut Reiche (de blote-kontenperiode) en van A.S. Neills Summerhill School (met de eigen poep spelen en elkaars piemeltje betasten), maar ook van rode Danny, Daniel Cohn-Bendit (bevriend met Guy Verhofstadt), wiens archieven pas over een jaar of tien mogen worden geopend en die schoorvoetend toegaf dat zijn libidineuze fratsen met kleine kinderen allemaal moeten worden gezien in de context van de jaren zeventig. Vanaf dan zijn er, in de slipstream van het mei ‘68-denken, niet aflatende pleidooien voor pedofilie, niet alleen in theorie maar ook in de praktijk.

De Franse intelligentsia

Nagenoeg alle Franse denkers van die tijd – de jaren zeventig, tachtig en negentig van de twintigste eeuw, maar zelfs nog erna – ondertekenden in Le Monde en Libération (twee nette afgestofte mediadames) spontaan teksten om het lot van pedofielen te verzachten en ze gratie of strafvermindering te verlenen als ze veroordeeld worden.

Het culturele milieu pleitte voor de ‘transgressie’ (hét modewoord van de Franse intellectocraten) van de wet: het Bakoeniniaanse ‘Ni dieu ni maître’ past het hier uitdagend toe op de wet zélf. Die mag immers niet van toepassing zijn op zulke ‘singulariteiten’ (een ander codewoord uit die tijd) als de progressieve vertegenwoordigers van de intellectuele gemeenschap.

Het gewone volk echter was altijd al tegen dit soort wetsoverschrijdingen en perverse nieuwlichterijen, en walgde van zaken als pedofilie, net zoals het vandaag met zijn gezond verstand slimmer en doordachter analyseert hoe het met het multiculturalisme is gesteld. Zo niet echter fameuze intellectuelen als Foucault (die ijvert ‘pour les reconnaissances sexuelles périfériques’, het deviante dus), Derrida (die signeert alles), Deleuze (de man van de singulariteiten, een modieus begrip afkomstig van Leibniz), de kameleontische maoïst Philippe Solers, of de kinderarts (!) Françoise Dolto.

Zij allen, en nog vele andere spraakmakende intellectuelen, ondertekenden per strekkende meter petities die pedofilie verschonen en billijken, en pedocriminelen beschermen. Dat zowat elke Franse intellectueel (en ook het Franstalige deel van Canada) in die jaren door het pedofilievirus aangetast was, blijkt uit het rauwe feit dat toenmalige denkers als Finkielkraut en Bruckner, die vandaag tot de fatsoenlijke rechterzijde behoren, evenzeer opkwamen voor ‘le nouveau désordre amoureux’.

Matzneff als Robin Hood

Het kapitalisme van de verleiding, en de perverse culturele weerslag ervan in allerlei soorten hedonisme, was kenmerkend voor die tijd waarvan de geest, zoals Vanessa Springora het wat absoluut uitdrukt, tot het verschijnen van haar boek aanwezig bleef. Het klopt in die zin dat Matzneff en zijn openlijke pedofielenmanie tot op dat moment niets in de weg was gelegd. Inderdaad: van Matzneffs Les moins de seize ans (1974) tot aan Springora’s Le consentement (2019) was de weg van de intellectuele pedofiel zelfs bezongen door degenen die van oordeel waren dat men de seksualiteit van het kind had afgenomen.

Matzneff werd via de bril van de Parijse intellectocraten immers beschouwd als een soort Robin Hood die liefde distribueerde aan degenen die er geen krijgen! Dit soort wilde fantasieën vindt men ook terug in de liefde van het ultralinkse gauchisme voor zulke afwijkende figuren als Jacques Mesrine, een topgangster uit de jaren tachtig, een andere Robin Hood…

Kleine bange meisjes

Niet alleen de typisch modieuze denkers maar ook Franse romanciers lieten zich niet onbetuigd. Alain Robbe-Grillet, gangmaker van de Franse nouveau roman, maakt er in zijn roman La Reprise (2001) geen geheim van dat hij wel een erg groot hart heeft voor ‘les gamines complaisantes’, kleine bange meisjes zoals hij het ergens uitdrukt, die angst hebben voor zijn sado-erotiek.

Franck Varjac heeft het in de roman L’agneau chaste (2002) ook over ‘les filles bien vertes’, onschuldige jonge en krolse meisjes. Het klopt dus wat Vanessa Springora stelt: dit soort door de Franse intellectuele wereld aanvaarde deviante en vaak wrede gedrag werd als het ware gecontinueerd tot zij er via haar realistische roman (misschien) een einde aan maakte.

Ik wil hier één kanttekening bij maken: Springora ervoer zichzelf terecht als prooi van een predator en beleefde het zogenaamd erotische klauwen als ijselijk en gruwelijk, en dat trauma beschrijft ze op een manier die soms zakelijk is. Dat betekent natuurlijk niet dat elke romancier die erover schrijft de daad bij het woord voegt. De fantasie mag en moet haar vrije loop hebben, anders zouden honderden romans, schilderijen en vooral de authentieke sprookjes van de gebroeders Grimm uit de handel moeten worden genomen en zou cultuur wel erg eendimensionaal en fantasieloos worden.

We zouden de erotische romans van de achttiende-eeuwse ‘fornicateur olympique’ Mirabeau, de memoires van Casanova, de perverse moraal van Choderlos de Laclos, de seksuele escapades van Henry Miller en de bizarre homo-erotiek van James Purdy echt niet willen missen. Maar de schilder Balthus leefde wel met de twaalfjarige dochter van de filosoof Georges Bataille. Zoals Delvaux de schilder was van het station, Magritte van de pijp en Duchamp de uitvinder van de readymade, zo was Balthus de schilder van ‘les petites filles’. In Frankrijk vindt men dat eerder pikant dan verdacht.

Libidinale structuur

Ten slotte: de gangmakers van de pedofilie die, zoals Foucault, steevast schermden met de ‘libre expression’ waren links, vaak ultralinks. Ze behoorden tot een van die vele Franse coterieën met een eigen vulgaat, maar dat neemt niet weg dat er in de jaren tachtig ook bekende ultrarechtse schrijvers waren die de pederastie verdedigden: Roger Peyrefitte is er één van.

Het is het bewijs dat de theorie van Clouscard over het libertaire en hedonistische liberalisme iedereen, links en rechts, heeft aangetast. De samenleving baadt in een libidinale structuur die door het neoliberalisme werd voortgebracht en waardoor het draait als een tierelier: het is de uiteindelijke resultante van de totalitaire emancipatiedrang en het losgooien van alle remmen door de mei ‘68’ers via een nietsontziende permissiviteit en een dosis perverse lichtzinnigheid.

Het is kenmerkend dat zich vandaag via de groen-rode klimaatwaanzin de tegenovergestelde perverse beweging heeft ingezet: het neopuritanisme. Geen vrolijkheid meer, alleen maar regels, verboden en censuur, en een verregaand gezondheidsfascisme.

De vrouwen

Een laatste opvallend verschijnsel is de stilte bij de vrouwen en de moeders. De moeder van Vanessa Springora wist wat er aan de hand was, maar zweeg. In de film, gemaakt naar de roman La Pelle (De Huid, 1949) van de cynische oorlogsverslaggever en draaikont Curzio Malaparte, ziet men de bevrijding in 1943 door de Amerikanen van het door en door arme en totaal immoreel geworden Napels.

De kijker is getuige van een schrijnend tafereel waarin volksvrouwen uit wanhoop en morele ellende hun jonge kinderen in de armen van Arabische huurlingen duwen die met de Amerikanen mee vechten. Het is bekend dat alle normen tijdens deze Napolitaanse morele pestepidemie verdwenen waren. De wanhopig geworden en radeloze vrouwen kregen bij het verhandelen van hun jonge kinderen geld in ruil. De moeder van Springora had zwijgplicht omdat ze tot het intellectocratische wereldje behoorde (en wilde blijven behoren). Dat was als het ware de geïnterioriseerde norm in de sfeer van de uitgeverswereld. Wanhoop bij de volksvrouwen, machteloze ijdelheid bij de moeder van Springora.

Dit stuk is deel 2 van 2. Lees hier deel 1.

Alain-Robbe Grillet

Mei ’68 en de pedofielen (2)

Pedofiele schrijver aan de schandpaal