Neen, Novak Djokovic doet niet mee aan de Australian Open. Eindelijk is het definitieve antwoord bekend na een welles-nietesspelletje van bijna drie maanden, dat leidde tot een (anti)climax en ongeziene taferelen in de anderhalve week die Djokovic doorbracht in Australië. Een reconstructie en analyse van een soap die draaide om de vaccinatiestatus van ’s werelds beste tennisspeler.

Even voorbij halfweg oktober plaatst Djokovic voor het eerst twijfels bij zijn deelname aan de Australian Open, aangezien vaccinatie wellicht verplicht ging zijn. Djokovic vat het al dan niet vaccineren op als een privéaangelegenheid en voelt er weinig voor om wat hij daaromtrent beslist openbaar te maken. Al snel doen vermoedens (bevestiging volgt in januari) de ronde dat hij zich niet wil laten vaccineren. Schokwekkend is dat niet. Djokovic gelooft sterk in het spirituele, in de kracht van zelfheling en alternatieve geneesmiddelen.

Bijgedragen tot succes

Djokovic heeft uiteraard het volste recht om te geloven in de zaken waar hij achterstaat. Wellicht hebben die in zijn ogen minstens voor een deel bijgedragen tot het enorme succes dat hij nu al jaren beleeft. Het houdt vanuit die optiek geen steek om die plots de rug toe te keren.

Kort nadat die eerste aarzeling de kop op steekt, kondigt de Australische minister van Immigratie Alex Hawke aan dat vaccinatie inderdaad verplicht ging zijn om Australië binnen te geraken. Onthoud die naam. De organisatie van het tennistoernooi zet druk om enkel gevaccineerde tennissers toe te laten.

Trotse aankondiging

Wanneer de deelnemerslijst van de Australian Open gepubliceerd wordt, prijkt de naam van de nummer 1 van de wereld in het mannentennis wel gewoon op die lijst. Al snel doen geruchten over een medische vrijstelling de ronde, de organisatie van het grandslamtoernooi drukt die meteen de kop in. Ondertussen nadert de jaarwisseling, reizen spelers af naar Australië en Djokovic… nog altijd niet. Maar op 4 januari 2022 lokt de Instagrampagina van Novak Djokovic heel wat aandacht. ‘Ik ga Down Under met een medische uitzondering’, kondigt hij in zijn post trots aan.

Dat ontlokt meteen een golf van woede. Nogal voorbarig, want waarom werd die medische uitzondering juist uitgedeeld? Want om zo’n vrijstelling te krijgen, moeten wel meerdere medische panels het licht op groen zetten. Bij aankomst in Australië werd zijn visum ingetrokken en hij naar een ‘quarantainehotel’ gebracht. In hetzelfde gebouw wachtten ook asielzoekers op het besluit of ze al dan niet het land werden uitgezet.

Fanatieke fans

De hele saga nam vervolgens een bijzondere dimensie aan, toen daar fans van Djokovic opdoken om hun steun voor hun idool te betuigen en door de ordediensten amper te bedwingen waren wanneer een auto met vermoedelijk hun held in wegreed: compleet dolle taferelen.

Ondertussen kwam ook nieuwe informatie naar buiten, namelijk dat de 20-voudige grandslamwinnaar op 16 december positief getest had op Covid-19. En een bewijs van een positieve PCR-test is inderdaad één van de gronden waarop beslist kan worden om een medische uitzondering toe te kennen. Langs de andere kant doken ook verhalen op die erop wezen dat hij de coronaregels niet had gerespecteerd. In beroep kreeg Djokovic alvast gelijk voor de rechtbank.

Duiding rond gemaakte fouten

Geen tijd te verspillen: op naar de tennisbaan in Melbourne om trainingsritme op te doen en zich zo alsnog klaar te stomen voor het eerste grandslamtoernooi van het jaar. Djokovic greep ook de gelegenheid om duidelijkheid te scheppen rond de periode dat hij positief testte. ‘Op 17 december deelde ik prijzen uit aan kinderen op een tennisevenement. Ik had voordien opnieuw een zelftest gedaan en die was negatief. Pas na dit event bleek dat mijn PCR-test positief was. Op 18 december stond al lang een afspraak vast met L’Équipe voor een fotoshoot en een interview.’

Dat interview is gewoon doorgegaan. ‘Achteraf gezien was dit een inschattingsfout en had ik de afspraak moeten verplaatsen.’ Daarnaast was er nog een probleem met zijn inreisformulier. Daarop stond aangeduid dat hij recent niet gereisd had, terwijl hij begin januari nog in Spanje had verbleven. ‘Dit werd ingevuld door mijn team in mijn naam. Mijn makelaar excuseert zich voor de administratieve fout. Dit was een menselijke fout en zeker niet bewust.’ Het waren in elk geval zaken die voor een negatief daglicht zorgden. Maar met het visum weer in zijn bezit lag de deelname aan de Australian Open vast, toch?

Immigratieminister en gerechtshof vellen verdict

Neen, want de bal lag nu opnieuw in het kamp van de eerder vermelde Hawke. Die deed er verschillende dagen over, maar kondigde op 14 januari aan het visum van Djokovic opnieuw in te trekken. Nog één laatste kans had laatstgenoemde: beroep aantekenen bij het federale gerechtshof in Melbourne, maar dat oordeelde op een spoedzitting ook in diens nadeel.

Gevolg: Djokovic op het vliegtuig om Australië te verlaten en hij riskeert zelfs om er drie jaar lang niet meer binnen te kunnen. Vanuit bepaalde hoeken van de mainstreammedia wereldwijd krijgt Djokovic de wind van voren, als ware hij de belichaming van egoïsme. In Servië spreekt president Vučić dan weer van een ‘heksenjacht’.

Iedereen gelijk voor de wet

Het is uiteraard belangrijk dat iedereen gelijk is voor de wet. Het is niet omdat Djokovic nummer 1 van de wereld is, dat er voor hem andere regels gelden. Zo werd bijvoorbeeld ook de Tsjechische speelster Voráčová het land uitgestuurd. Als zij niet ongevaccineerd mag deelnemen aan de Australian Open, waarom zou Djokovic dat dan mogen? Maar er waren ook andere oplossingen mogelijk dan tennissers vast te steken in een kamer met bewakers voor de deur. Veelvuldig testen, het werd zelfs nooit overwogen.

En wat de persoonlijkheid van Djokovic betreft: hij heeft er alles aan gedaan om te winnen. Het zou wellicht bij een andere speler niet eens in het hoofd opkomen om ongevaccineerd naar Australië te reizen. De geest van een kampioen werkt net dat tikkeltje anders. Die ongelooflijke winnaarsmentaliteit, die van Djokovic één van de beste tennissers ooit maakt, heeft hij niet enkel op de baan, maar naast de baan. Net als in een tennismatch is het resultaat aan het einde wel wat het is: Djokovic beet zijn tanden stuk op de Australische autoriteiten.

Alex Hawke

Novak Djokovic vangt bot na saga van bijna drie maanden