In een recordtijd transformeert de N-VA van een traditionele, loyale regeringspartner naar een identitaire, communautaire zweeppartij. Bart De Wever geeft de heropstanding van de partij gestalte door de debatten als een volleerd strateeg te domineren. De Wever is een communicatieve wonderboy. Daarenboven heeft zijn partij als enige een paradigma klaar over de toekomst van Vlaanderen in een geglobaliseerde wereld, op de nieuwe identitaire breuklijn langsheen de schemerzone tussen het transnationale en de nationale staat.

De identitaire crisis

In haar verzet tegen het Global Compact for Migration onderstreept de N-VA dat de soevereiniteit van de natiestaat wordt uitgehold ten voordele van de internationale en globaliserende samenwerkingsverbanden die controleerbaar noch aan te sturen zijn. Deze internationale associaties leggen een ragfijn, geraffineerd web over de oude natiestaten heen en bepalen steeds meer de nationale agenda. Zowel op het vlak van de asielzoekers, als wat betreft de vluchtelingen, en nu ook het migratiebeleid worden de grenzen van de natie steeds verder geërodeerd.

Het beeld dat steeds grotere horden vluchtelingen, migranten en asielzoekers onze contreien overspoelen en de sociale zekerheid leegzuigen, overheerst steeds meer de dorpsstraat.

De traditionele partijen zitten aan een dood punt.

De traditionele beleidspartijen zijn op een dood punt aanbeland en hebben geen antwoord op de nieuwe uitdagingen. In de NRC (14/12) legt de Zweedse oud-minister Allan Larsson de vinger in de wonde: ‘Onze leiders, onze instellingen, onze politieke partijen, de manier waarop we de maatschappij hebben ingericht: alles maakt deel uit van dat oude systeem. Daarmee kunnen we het antwoord op die frustraties en angsten niet meer bieden. Politici gebruiken de vertrouwde politieke instrumenten en middelen, maar het overtuigt burgers niet meer. Het overtuigt politici trouwens zelf ook niet meer. Kijk hoe ze draaien bij de minste weerstand, zoals bij het Marrakesh-pact. Kijk hoe ze doormodderen, zonder veel overtuiging. We zijn in een lege kamer beland. Een kamer waarin veel mensen iets vinden en roepen, maar waarin collectieve actie steeds moeilijker wordt. Die situatie kan makkelijk explosief worden.’

Het communautaire domineert stilaan de politieke agenda

Alsof dit nog niet genoeg was, is er ook nog het stringent begrotingsbeleid, opgelegd door de Europese Unie, en het energievraagstuk dat gedomineerd wordt door het overheersend klimatologisch paradigma om de switch naar de groene energie te maken. De kiezer krijgt de gepeperde facturen doorgespeeld. Hoe gaat de N-VA straks als de grootste regeringspartij van Michel I aan de kiezer uitleggen dat de kleine man, de brave Vlaming straks de gepeperde facturen van de energieswitch, de taxshift en de verdere oplopende begrotingsonkosten zal moeten betalen?

Het communautaire vraagstuk sluipt stilaan de agenda binnen, dankzij onder meer een ongelukkige uitspraak van Paul Magnette: ‘We moeten weigeren om samen te werken met N-VA, net zoals we weigeren om samen te werken met Vlaams Belang.’ Binnen de Belgische context raken bovenstaande problemen niet opgelost. De kiescampagne van de volgende maanden zal duidelijk maken dat de politieke spanning tussen de Franstaligen en de Vlamingen op de spits wordt gedreven. De crisis over de invulling van het staatshuishouden wordt precair.

Het magere palmares van de N-VA

De crisis komt als een bevrijding. De N-VA liep voor het Marrakesh-debacle al een tijdje de feiten achterna en was de regie over tal van dossiers kwijt. Daarmee bevestigde de Vlaams-nationale partij het beeld dat ze zich steeds meer aan het pluche vastklampte. Het palmares van de N-VA oogt mager. Na vijf jaar N-VA-machtsdeelname op federaal niveau is de communautaire pacificatie een feit, bestaat België nog steeds uit twee aparte democratieën, is er aan het migratiebeleid van dit koninkrijk geen sikkepit veranderd, zwalpen transmigranten nog steeds door de straten van Brussel, Oostende…, is de segregatie van nieuwkomers in onze binnensteden een constante, zijn de inburgering en tewerkstelling van allochtonen nog steeds zorgwekkend…

De N-VA van tien jaar geleden zou de N-VA van nu tot op het bot hebben afgemaakt. De Wever van tien jaar geleden zou met De Wever van nu niets anders hebben gedaan. De Marrakesh-clash kwam als een geschenk uit de hemel, waardoor de N-VA haar gedroomde rol als underdog weer kon opnemen. Zo verdwijnt het magere palmares stilaan uit het collectief geheugen.

Het nieuwe machtsparadigma

Beter dan Filip Dewinter, vertolkt De Wever de volkswoede in een nieuw machtsparadigma. Terwijl de kolkende stroom van Dewinter electoraal onvoorspelbaar meandert langsheen de onpeilbare diepten van de eeuwige oppositie, kanaliseert De Wever het nieuwe onbehagen van de kiezer in bredere rivierdelta’s naar de macht. Het stroomgebied van de N-VA is veel groter en meer divers. De partij weet de ontevreden kiezer aan zich te binden en de verontwaardiging van de publieke opinie andermaal te vatten.

De N-VA schuift een nieuw paradigma naar voor in verband met een volwaardig burgerschap, een gedeelde verantwoordelijkheid en een geslaagde integratie als hoekstenen. De overstap van Assita Kanko zet dit beeld op scherp. Haar overstap verzinnebeeldt de overgang van de oude politieke machtscentra die geen antwoord meer hebben op de problemen die opdoemen langsheen de identitaire breuklijn, naar de partij met een nieuw paradigma.

De juiste kant

De politiek wordt veelal gedomineerd door de waan van de dag, maar de Marrakesh-clash heeft het politieke spel op scherp gezet. In recente peilingen halen de N-VA en het Vlaams Belang samen 40% van de stemmen. Als de politieke chaos blijft duren en de verkiezingen verlopen rond het thema migratie en integratie, dan kan de N-VA wel eens aan de juiste kant van de geschiedenis staan en staat een communautaire omwenteling in de sterren geschreven.

Allan Larsson

De N-VA is klaar voor een greep naar de macht.