De kritiek is te wijten aan het recente Israëlisch optreden in Gaza en vooral de voortschrijdende bouw van illegale Joodse nederzettingen in Palestijns gebied.

Zweden

Stefan Lofven, premier van de nieuwe linkse Zweedse regering, hield op 4 oktober 2014 zijn inaugurele toespraak in het parlement in Stockholm. Hij verklaarde dat alleen de oprichting van twee staten die elkaar erkennen en vreedzaam naast elkaar bestaan het Israëlisch-Palestijns probleem kan oplossen. Daarom, zo zei hij, zal Zweden de Palestijnse staat erkennen.

Zweden is de eerste lidstaat van de Europese unie die dat doet. Een gewezen Israëlisch ambassadeur in Zuid-Afrika, Alon Liel, zette de overige EU-lidstaten er toe aan het Zweedse voorbeeld te volgen ‘om niet in apartheid te vervallen’.

Zes gewezen communistische EU-lidstaten en ook Cyprus en Malta hadden Palestina reeds erkend vooraleer zij lid van de EU werden.

Europese Unie

Naast de verklaring van premier Lofven uitte de EU dezelfde dag kritiek op het Israëlisch plan om, voor het eerst in tien jaar, in Oost-Jeruzalem een duizendtal nieuwe woningen voor Joodse kolonisten te bouwen. De Unie wees er op dat dit een tweestatenoplossing in de weg staat. Zij veroordeelde de nieuwe kolonies in strenge bewoordingen en voegde er aan toe dat de verdere ontwikkeling van de betrekkingen tussen de EU en Israël zouden afhangen van de Israëlische stappen naar een duurzame vrede. In de Israëlische krant ‘Haaretz’ verscheen op 22.10.2014 een uitgelekte instructie aan de EU-ambassadeur in Tel Aviv om zich over die nieuwe kolonies te beklagen en aan te dringen op een geregeld overleg over de nederzettingenpolitiek. Die demarche zal eerstdaags plaatsvinden. Vorig jaar stopte de EU met subsidies en leningen aan Israëlische bedrijven in Palestijns gebied. Dit jaar verbood zij de invoer van melk en gevogelte uit de illegale Joodse kolonies. Zij werkt momenteel aan een code voor de etikettering van producten uit die kolonies en aan een lijst van gewelddadige Joodse kolonisten. Mogelijk komt het tot een herziening van het associatieverdrag van de EU met onder meer het verdere inperken van de invoer uit Israël.

De Poolse Minister van Buitenlandse Zaken, Grzegeorz Schetyna, verklaarde onlangs dat na het door Zweden ingenomen standpunt, de EU buitenlandministers de erkenning van de staat Palestina hadden besproken

Verenigd Koninkrijk

Op 13 oktober 2014 dienden parlementsleden van de Labour-partij in het Britse parlement een niet-bindende resolutie in waaruit eveneens de groeiende frustratie tegenover Israël blijkt. De resolutie vraagt de Britse regering zowel de Palestijnse als de Israëlische staat te erkennen om aldus tot een tweestatenoplossing bij te dragen.

De resolutie werd dezelfde dag aangenomen met 274 voorstemmen en 12 tegen. De schaduwminister van Buitenlandse Zaken, Ian Lucas, verklaarde dat als zijn partij aan de macht komt de Britse regering Palestina als staat zal erkennen. Volgens peilingen zal Labour de parlementsverkiezingen volgend jaar winnen. Tijdens het debat dat de goedkeuring van de resolutie voorafging, kwam de historische rol ter sprake van Groot-Brittannië in wat thans Israël, de Westelijke Jordaanoever en Gaza is. Na Wereldoorlog I werd dit een Brits mandaatgebied. Herhaaldelijk verwezen Labour-woordvoerders naar de Balfour Declaration van 1917. Daarin luidt het, in Nederlandse vertaling: ‘Zijne Majesteits Regering staat welwillend tegenover de vestiging in Palestina van een nationaal tehuis voor het Joodse volk, en zal zijn beste krachten aanwenden de verwezenlijking van dit doel te bevorderen, waarbij het duidelijk moet zijn dat niets zal worden ondernomen dat de burgerlijke en godsdienstige rechten van niet-Joodse gemeenschappen in Palestina zou kunnen aantasten, of de rechten en de politieke status die Joden genieten in enig ander land.’

Sprekers verweten Groot-Brittannië die met name tegenover de Palestijnen aangegane plechtige belofte nooit te zijn nagekomen. Zij onderstreepten ook dat al meer dan 130 lidstaten van de Verenigde Naties Palestina als staat hebben erkend.

Ierland

Op 20 oktober 2014 aanvaardde de Ierse senaat zonder stemming een door een van de oppositiepartijen ingediende niet-bindende resolutie. Die roept de Ierse regering op naast Israël ook de Palestijnse staat te erkennen. De Israëlische ambassade in Dublin deed de resolutie als nonsens af.

Foto: (c) Reporters

Alon Liel

Roep om erkenning voor Palestina luider