‘Daar gaan we weer’, was mijn reactie op de recente geweldsuitbarstingen in Israël en in het bezette Palestina. Eerst de gewelddadigheden in Oost-Jeruzalem. Vervolgens de vanuit Gaza afgevuurde raketten. En tenslotte de onlusten in steden in Israël zelf.

‘Weer’, omdat eens in de zoveel jaar als een soort wetmatigheid het geweld tussen Palestijnen en Joodse Israëliërs opvlamt. Buiten Israël en Palestina reageert iedereen dan weer verrast. Men stelt zich dan alom de vraag wat de oorzaak van dat geweld toch kan zijn. En wat er in vredesnaam gedaan kan worden om het geweld te stoppen en eindelijk ‘vrede’ te krijgen tussen Israëliërs en Palestijnen.

Bij de meeste mainstream media in Israël ligt de verklaring al lang boven op de stapel klaar. Die is namelijk decennialang al dezelfde: het zijn de ‘terroristen van Hamas’ in Gaza en de Palestijnen in het algemeen die geen vrede willen. Dat is ook de verklaring die de regering van premier Netanyahu al jarenlang te pas en te onpas oplepelt.

Onafhankelijke media

Gelukkig zijn er in Israël nog steeds serieuze onafhankelijk denkende media zoals het dagblad Haaretz. Die zien de situatie geheel anders. Hun analyses komen overeen met de indrukwekkende Joodse niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) binnen en buiten Israël die zich actief inzetten voor een rechtvaardige en duurzame vrede tussen Israëliërs en Palestijnen. Voorbeelden hiervan in Israël zijn Bets’elem, Rabbis for Human Rights, Gisha (een ngo die zich inzet voor de Palestijnen in Gaza) en Breaking the Silence (organisatie van oud-militairen die ijveren voor vrede). Voorbeelden van buiten Israël zijn onder andere het Amerikaanse Jewish Voice for Peace, het Europese European Jews for a Just Peace, het Nederlandse Een Ander Joods Geluid en het Britse Jews for Justice for Palestinians.

Uiterst verhelderend over de laatste geweldsuitbarstingen is het hoofdredactionele commentaar van Haaretz. Dat legt de schuld geheel bij Israëliërs als premier Netanyahu. ‘De redenen voor de uitbraak van dit gewelddadige protest liggen in een reeks slechte besluiten die in Jeruzalem werden gemaakt tijden de Ramadan…’. Bijvoorbeeld de controleposten voor Palestijnen in de Oude Stad, de gewelddadige reactie op protesten tegen het verdrijven van Palestijnse inwoners van Sheikh Jarrah en het laten doorgaan van de zogenaamde Vlaggenmars van Joodse nationalisten in Oost Jeruzalem.

54 jaar bezetting

Volgens Haaretz zijn dit echter slechts symptomen van een veel dieper probleem. Namelijk ‘de werkelijkheid van 54 jaar bezetting…’ Premier Netanyahu ‘viel op criminele wijze in Israël wonende Arabieren aan en zette mensen tegen hen op’. In plaats van problemen op te lossen ‘sloot hij de Palestijnen liever uit, discrimineerde hen en bracht zelfverklaarde racisten in het parlement. Deze desastreuze strategie ontploft nu in Israëls gezicht.’

Columnisten van dezelfde krant laten zich vergelijkbaar uit. Zo spreekt Louis Fishman schande van het ongehoorde gebruik van traangas en schokgranaten door de Israëlische politie in de Al-Aqsa moskee in Jeruzalem. Dat is één van de belangrijkste heiligdommen voor 1,2 miljard moslims. Hij herinnert de lezer aan Israëls decennialange campagne ‘om Arabieren te doen verhuizen uit Oost-Jeruzalem en Joden binnen te halen’. Aan de ene kant wil Israël hen niet als volwaardige burgers met gelijke rechten. Maar aan de andere kant wil Israël ook niet dat zij aan Palestijnse verkiezingen deelnemen. ‘Zij zitten klem tussen twee werelden. Niet hier, niet daar. Ook al wonen zij in Jeruzalem, hun stad. Zij weten uit eigen ervaring dat er in Israël twee systemen zijn. Één voor de Joden en één voor hen (misschien beter omschreven met het woord “apartheid”).’

Grensoverschrijdende godsdienstoorlog

Haaretz-journaliste Amira Hass besluit haar column met een waarschuwing die Europeanen en Amerikanen maar beter goed in hun oren knopen. ‘…als de vrienden van Israël niet snel iets ondernemen tegen de Israëlische arrogantie, groeit het risico dat haar stupiditeit de dag zal bespoedigen waarop het probleem van de Israëlische bezetting verandert in een godsdienstoorlog die de grenzen van het land overschrijdt.’

Politici en journalisten buiten Israël doen er goed aan informatie van genoemde Israëlische media en ngo’s actief te raadplegen. Alleen zo kunnen zij de kern van de problematiek begrijpen, hun kiezers en lezers juist informeren, de publieke discussie op het goede spoor houden en effectief beleid tegenover Israël voeren.

Amira Hass

Kritische Israëlische media over Joods-Palestijnse geweldsuitbarsting