Na de aanslag op Donald Trump blijven de complottheorieën opborrelen. De dader is een rare eenzaat die met de Republikeinen geassocieerd was, maar op een blauwe maandag ook eens een kleine donatie aan de Democraten had gedaan. Hij lijkt het profiel te hebben van een manipuleerbare nuttige idioot. Voor Donald Trump is dat bloedend oor net wat hij nodig had om tot echte volksheld uit te groeien en Joe Biden helemaal in de gracht te rijden. En was dat vuistgebaar een afgesproken nummertje, of een impulsieve ingeving van het moment?

Vis-noch-vlees

Naar het motief van de dader, Thomas Matthew Crooks, is het voorlopig gissen. (VRT)

De waarheid zal wel boven komen, denk ik, zoveel vertrouwen mogen we nog wel hebben in de onderzoeksjournalistiek van het land waar Watergate ooit de kop van een president kostte, figuurlijk dan. Waar ik wel moeite mee heb, is de samenzweringsidee van de Republikeinen zelf, dat ‘de media’ de oorzaak zijn van de aanslag, door ‘een klimaat’ te creëren van opgehitste polarisatie. Vreemd genoeg doen ook bepaalde opiniemakers daaraan mee, en zelfs Geert Wilders, groot voorstander van de vrije meningsuiting, probeert er een slaatje uit te slaan. Terwijl, laten we eerlijk zijn, toch vooral Donald Trump zelf een man is van de polarisatie. Wat op zich moet kunnen.

Dat de media ‘het klimaat’ zouden bevorderd hebben waarin een schutter zou zijn dol gedraaid, dat is klinkklare onzin in het land waar werkelijk iedereen met een vuurwapen rondloopt, een recht dat nota bene vooral door de Republikeinse Partij als heilig wordt beschouwd

Niets zo erg als gladde vis-noch-vlees-politiekers, de welbekende tsjeven bij ons en hun nakomelingen, het enerzijds-anderzijds, de kool en de geit sparen, en welke beeldspraak we daar verder nog over kunnen verzinnen. Politiek moet ‘polariseren’, in de zin van duidelijke taal spreken, en een radicale visie op de samenleving durven vertolken. De rest is postjespakkerij. Mijn sympathie voor de figuur van Donald Trump ligt net daarin. Daarom ook heb ik alle sympathie voor de twee uitersten in Vlaanderen, het Vlaams Belang en de PVDA, twee tegenpolen die elkaar zowaar soms vinden in het anti-systeemdenken.

Trump mag dus radicale standpunten innemen, bijvoorbeeld over migratie, corona, nationale veiligheid, Oekraïne en de NATO. Alleen, dat de media ‘het klimaat’ zouden bevorderd hebben waarin een schutter zou zijn dol gedraaid, dat is klinkklare onzin in het land waar werkelijk iedereen met een vuurwapen rondloopt, een recht dat nota bene vooral door de republikeinse partij als heilig wordt beschouwd.

Grondrechten

Washington, 6 januari 2021.

Dat de Amerikaanse democratie in crisis verkeert, is een understatement. De bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 was in elk geval niet de schuld van de (linkse) media, het was een opgehitste meute die de fabel van de vervalste verkiezingen klakkeloos aannam, en in feite de grondwet probeerde aan de kant te schuiven. Dat is niet niks in het land dat de ideeën voor die grondwet rechtstreeks aan de Franse verlichtingsfilosofen heeft ontleend.

Als rechts de vrijheid van mening verdedigt én een echte vrije pers, dan moet ze ook harde standpunten voor lief nemen die niet in haar kraam passen. Zo werkt polemiek gewoon

Maar je kan de vrije pers niet alleen verdedigen als het je goed uitkomt of als de Fox-zender ze verkondigt. Als rechts de vrijheid van mening verdedigt én een echte vrije pers, dan moet het ook harde standpunten voor lief nemen die niet in het kraam passen. Zo werkt polemiek. Of zien conservatieven het anders? Laat het mij weten.

In de Verenigde Staten is de persvrijheid absoluut en veel breder toegepast dan hier. Dat is ontegensprekelijk een pluspunt en een meerwaarde voor de samenleving. Maar dan moet je bij zo’n aanslag – laten we ervan uitgaan dat het een éénmansactie was – niet gaan fulmineren dat hij door bepaalde journalisten werd opgehitst, want zo’n stellingname doet vermoeden dat de Republikeinen zelf een en ander willen corrigeren inzake die persvrijheid.

‘Haattaal’

Prominente figuren als Bart De Wever hebben extra bescherming nodig, maar is dat de schuld van zijn critici?

Stel dat in Vlaanderen Bart De Wever het slachtoffer wordt van een aanslag, wat God verhoede. In 2023 waren er trouwens concrete plannen van een IS-cel, die door de veiligheidsdiensten gelukkig konden worden onderschept. Maar stel dat de fatale actie toch was doorgegaan, in het beste geval met beperkte schade zoals bij Donald Trump: zou iemand dan de rol van de pers durven in vraag stellen? Dat De Wever het slachtoffer was van een ‘mediatieke hetze’? En dat bepaalde critici hun toon moeten matigen?

Ik durf hopen van niet. Af en toe ben ik streng voor de man, zoals ik elke politicus aanpak, en hoe meer macht hoe strenger mijn standpunt. Toch verzet ik mij ten stelligste tegen elke vorm van fysiek geweld, en weiger ik ook de aanname dat kritische columnisten met een stevige pen verantwoordelijk zouden zijn voor de acties van bepaalde gekken. Herinner u dat, na het bloedbad veroorzaakt door Anders Behring Breivik in 2011, een hele klad opiniemakers wereldwijd tot ‘aanstichter’ werd gepromoveerd. Een duidelijke poging tot censuur, diskwalificatie van personen en meningen. Het is ook de reden waarom we zeer omzichtig moeten zijn met de term ‘haattaal’: behoudens regelrechte laster en concrete bedreigingen hoort deze kwalificatie in het strafrecht niet thuis.

Herinner u dat, na het bloedbad veroorzaakt door Anders Behring Breivik in 2011, een hele klad opiniemakers wereldwijd tot ‘aanstichter’ werd gepromoveerd. Een duidelijke poging tot censuur, diskwalificatie van personen en meningen

Conclusie: Donald Trump moet zijn radicaal discours gegund worden, en de pers moet haar werk doen: tegengas geven. Ook de cartoonisten en hekelschrijvers. Zelfs hem voor Hitler uitmaken, bah ja, daar moet zo’n man tegen kunnen. Niets zo saai als regimepers of politiek aanhorige journalisten. Het overbekende motto van Voltaire ‘Ik verafschuw wat u zegt, maar ik zal uw recht om het te zeggen met mijn leven verdedigen’ schijnt niet authentiek van hem te zijn, maar werd hem door zijn biografe Evelyn Beatrice Hall in de mond gelegd.

Niettemin vertolken die woorden de juiste attitude voor politici én journalisten én een overheid met niet teveel instituten als Unia. Enige zin voor relativiteit aan alle kanten blijft aangewezen, en humor blijft hét antidotum tegen blind fanatisme. Geweld ontstaat waar de zin voor humor en ironie ontbreekt. Niet toevallig is de woke-ideologie volstrekt humorloos. Ik acht ze gevaarlijker dan de meest extreme politieke denkbeelden. Dus graag méér zogenaamde ‘haattaal’. Noem het averechtse liefkozingen, of lees ze als geuzentitels. Een West-Vlaams varken groet u, zonder security.

Anders Behring Breivik

Aanslag op Trump: de schuld van ‘de media’? Echt?