Op woensdag 26 augustus sprak de gemeente Berlijn een verbod uit op de door de initiatiefgroep ‘Querdenken’ aangevraagde demonstratie tegen de coronamaatregelen. De gemeente redeneerde dat de demonstratie zich expliciet tegen de coronamaatregelen richt en daardoor, ook op basis van ervaring met de protesten op 1 augustus, niet aan de ‘hygiënevoorwaarden’ zou kunnen voldoen. Op zaterdagochtend werd dit verbod door het Hoger Gerechtshof op het laatste moment opgeheven. De protestmars trok een bont allegaartje mensen naar de straten van Berlijn.

Het verbod op een protestkamp op de Straße des 17. Juni voor een periode van twee weken bleef echter overeind: ‘Gedegen argumentatie van de organisatoren over de noodzakelijkheid van een dergelijke langdurig protest ontbreken.’

Bont gezelschap

Nadat zaterdagochtend bekend was geworden dat de hoofddemonstratie toch door kon gaan, riep vicekanselier Olaf Scholz (SPD) de deelnemers op vreedzaam te blijven, zich aan de minimale afstand te houden en een mondkapje te dragen. Dit was eveneens als voorwaarde gesteld door het Hoger Gerechtshof. Innensenator Andreas Geisel (SPD) verwachtte een ‘conflictrijk weekend‘ en zette 3000 politieagenten in.
Tegen elf uur hadden zich bij het trein- en metrostation Friedrichstrasse een groot aantal demonstranten verzameld. Meerdere personen droegen LGBT- en peacevlaggen. Linkse activisten, maar ook gezinnen met kinderen liepen mee in de stoet. Aan de vlaggen van de verschillende deelstaten en opschriften op spandoeken was te zien dat mensen uit heel Duitsland speciaal voor de demonstratie naar de hoofdstad waren gekomen. 900 meter verderop was de situatie duidelijk agressiever.

Demonstranten scandeerden bij het inmiddels afgesloten Brandenburger Tor ‘wij zijn het volk’ en ‘open de poort’. Aan de voet van het monument stond een enorme Duitse vlag en enkelen voerden de Reichkriegsflagge mee. Op de twitteraccount van journalist Felix Huesman is te zien hoe extreemrechtse ‘Reichsbürger‘ en QAnon-aanhangers een ‘vredesverdrag’ eisen voor de ambassade van de Verenigde Staten. Ook de Hare Krishna nam deel aan de protesten onder het motto ‘Spread the Virus of Love‘. ZDF-reporter Nicole Diekmann op Twitter: ‘Hier lopen dreadlocks en sandalen direct naast de Reichskriegsflagge (natuurlijk niét op anderhalve meter afstand van elkaar). Wat een bizarre mix.’

Karoline Preisler, afgevaardigde van de liberale FDP en naar eigen zeggen ‘corona-overlevende’ zocht in Berlijn het gesprek met demonstranten en legde uit hoe belangrijk het is afstand te houden en een mondkapje te dragen. ZDF-journalist Jan Hendrik Wiebe sprak vol lof over ‘de moed van deze buitengewone politica’. Maximilian Krah van de AfD retweette de post van Wiebe met de woorden: ‘Corona-Überlebende, ach du meine Güte.‘

„Corona-Überlebende“, ach Du meine Güte! https://t.co/tzyaj0eGw5

— Dr. Maximilian Krah MdEP (@KrahMax) August 29, 2020

Rellen

Kort na het begin om 13u werd de eerste demonstratie door de politie beëindigd. Als reden voerde ze ‘overtredingen van de aanwijzingen ter bescherming tegen verspreiding van de coronapandemie’ aan. Rond 14u30 trad de politie op meerdere plekken in het centrum van Berlijn hard op. Demonstranten die toch bleven hangen en gingen zitten, werden door agenten weggedragen en aan de kant geduwd. In de Universitätsstrasse lagen hindernissen op de weg en in de Friedrichstrasse ging een bouwcontainer in vlammen op.

Op de afsluitende manifestatie die door de politie nog werd toegestaan sprak de neef van John F. Kennedy. Hij uitte kritiek op een uitbreiding van het G5-net en waarschuwde voor een ’totalitaire politiestaat en Bill Gates’. ‘Vandaag heeft Berlijn opnieuw een front tegen de totalitaire staat gevormd’, aldus neef Kennedy. Hij doelde op het bezoek van zijn beroemde oom die in 1963 na de bouw van de Berlijnse muur voor het raadhuis in Berlin-Schöneberg sprak en zijn rede afsloot met de beroemde woorden ‘Ich bin ein Berliner‘. Tegen 17 uur nam Michael Ballweg van ‘Querdenken’ het woord en eiste onmiddellijke opheffing van alle uitgevaardigde wetten in het kader van de bescherming tegen het coronavirus en het aftreden van de bondsregering. Hiervoor oogstte hij luid bijval. Ook sprak hij zijn dank uit aan de Berlijnse politie die het mogelijk maakte vreedzaam te demonstreren.

Complottheorieën

Tegen de avond kwamen bij een manifestatie voor de Russische ambassade, niet ver van het Brandenburger Tor, 2000 demonstranten, waaronder enkele politici van de rechts-populistische AfD en de extreemrechtse NPD, bijeen. Bij de daaropvolgende ongeregeldheden werden 200 personen, waaronder de veganistische tv-kok Attila Hildman, gearresteerd. Tijdens de gevechten raakten zeven politieagenten gewond.

Volgens een schatting van Innensenator Geisel namen 38 000 mensen deel aan de demonstraties en zijn er in totaal 300 personen aangehouden. Geisel staat achter zijn eerder uitgevaardigde verbod van demonstraties tegen de coronamaatregelen dat door het Hoger Gerechtshof aan de kant werd geschoven: ‘Ik voel mij door de publieke opinie in mijn mening gesterkt.’

Andreas Geisel

Opnieuw massale protesten in Berlijn