De Oekraïense president Volodymyr Zelensky waarschuwde recentelijk voor een aanval op zijn land door Russische troepen. Volgens Zelensky stuurde het Kremlin 100 000 militairen naar de grens met Oekraïne. Verschillende lidstaten van de NAVO lieten reeds weten zich voor te bereiden op een mogelijke aanval door de Russen.

Zo verzekerde de Britse legerstaf dat zeshonderd SAS-parachutisten in staat van paraatheid zijn gebracht om de voormalige Sovjetrepubliek bij te staan. Ook de hoofdacteurs in Washington staan gereed: John Kirby van het Pentagon verklaarde aan een correspondent van Bloomberg dat de Verenigde Staten (VS) de situatie scherp in de gaten houden. ‘Eventuele escalerende of agressieve acties door Rusland baren de Verenigde Staten grote zorgen,’ aldus Kirby.

Volksrepubliek Donetsk

Andrej Poergin was in 2004 een van de oprichters van een pro-Russische beweging voor autonomie van de zuidoostelijke regio’s van Oekraïne. Tien jaar later, na het uitroepen van de onafhankelijkheid van de Volksrepubliek Donetsk, werd de inmiddels 49-jarige gekozen tot voorzitter van de Volkssovjet, het parlement van het internationaal niet-erkende land.

In 2015 kwam het tot een confrontatie met andere bestuurders en verloor Poergin zijn positie als voorzitter die werd overgenomen door Denis Poesjilin, zijn voormalige plaatsvervanger en huidige leider van de Republiek. Poergin zelf bleef politiek actief, maar verloor in 2017 bij besluit van de andere leden van het parlement definitief zijn post als volksvertegenwoordiger. Met zijn in 2020 opgerichte ‘Republikeinse partij’ is hij een van de weinige oppositionele stemmen in de Volksrepubliek.

Spanning

Ik sprak met Andrej Poergin over de Russische troepenbewegingen, de isolatie van de Volksrepublieken en de bijzondere relatie met Rusland.

Wat kunt u zeggen over de waarschuwingen van Zelensky over Russische troepenbewegingen en een mogelijke aanval op Oekraïne?

‘In de afgelopen jaren werd met militaire ondersteuning een 400 km lange spoorlijn aangelegd die Moskou verbond met het Russische Zuiden. Dit was noodzakelijk omdat de oude treinverbinding uit Sovjettijden nog via Oekraïne liepen. Bij wijze van spreken zou Poetin in 2015 als hij met de trein naar het zuiden ging, nog via het land van de vijand moeten reizen. In de oblast Voronezj werd daarop gedurende de afgelopen jaren ter bescherming van deze verbinding voor goederen- en personenvervoer een nieuwe militaire basis gebouwd. Die basis wordt langzamerhand in gebruik genomen.’

En op die basis verblijven dus 100 000 militairen?

‘Die militairen bevinden zich op vaste locaties in de oblasten Voronezj en Rostov. Die moeten daar zijn. Het gaat hier om twee van de grootste militaire basissen in Rusland. Dat daar soldaten zijn is normaal. Er is een beweging van de ene naar de andere basis. Ook dat is normaal. Ook in Oekraïne zelf zijn instellingen, zoals bijvoorbeeld de militaire inlichtingendienst, die weten dat de troepenbewegingen aan de andere kant van de grens normaal zijn. De beschuldigingen over een aanval zijn gebaseerd op Amerikaanse speculaties die als drukmiddel worden gebruikt voor een aanstaande topontmoeting tussen Biden en Poetin. Het is meer dan vreemd Rusland te verwijten dat er militairen aanwezig zijn op hun eigen legerbasissen.’

Interne crisis

Waarom doet Zelensky dan zulke uitspraken?

‘Het gaat hierbij om een interne crisis in Oekraïne. Zelensky ligt overhoop met de oligarch Rinat Achmetov. De problemen van de Oekraïense president zijn momenteel ontelbaar. Er is niemand die hem op het moment om zijn positie benijd. Hij gaat vandaag een persconferentie houden waarbij het om zijn politieke voortbestaan zal gaan. Voor hem is het nu van voordeel een militaire hysterie te doen ontvlammen. Hij ontvlucht daarmee de reële politieke problemen door als opperbevelhebber van het leger op oorlogspad te gaan. Daarbij gaat het over een oorlog die inmiddels als bijna 8 jaar duurt.’

Denkt u dat er in andere regio’s van Oekraïne, net als in de Volksrepublieken, een meerderheid bestaat voor een afscheiding?

‘In het gehele zuid-oosten zeker. Wij zijn een onderdeel van de Russische civilisatie. Het is een regio, een steppegebied, dat indertijd is veroverd en bevolkt door het Russische Rijk. Wij zien ons als onderdeel van Rusland, niet van de West-Europese civilisatie. Of Moskou het centrum voor de provincies moet zijn, is een andere vraag.’

Inlijving

Bent u voor de inlijving van de Volksrepubliek Donetsk door de Russische Federatie?

‘Dat hangt ervan af wat de vorm van die inlijving zal zijn. Er is een verschil tussen bijvoorbeeld de oblast Archangelsk, de republiek Tsjetsjenië en de uniestaat Wit-Rusland. Loekasjenko zal zich waarschijnlijk niet op een lijn zien met de oblast Archangelsk. Wij zijn voor een stapsgewijze integratie met de Russische civilisatie. Momenteel vinden overal enorme veranderingen plaats. Europa bijvoorbeeld verandert zich langzamerhand in een unie van regio’s en niet van landen. Er zijn hier heel veel mensen die niet langer geïsoleerd willen zijn. Wij zijn in ieder geval niet tegen Rusland.’

U sprak al in 2004 over een autonome status voor de regio…

‘Ik werd daarvoor vervolgd door de Oekraïense justitie. Er was een enorme repressie. Wij wilden een referendum over een zelfstandige status voor onze regio, daarop werd een rechtszaak tegen mij en mijn partijgenoten aangespannen.’

Komt de huidige Volksrepubliek Donetsk overeen met uw idealen van toen?

‘Nee, natuurlijk niet. De huidige ervaring van zeven jaar Volksrepubliek was zeker geen succes. Dat begrijpt 90% van de inwoners van onze republiek.’

U was voorzitter van de Volkssovjet en kent Denis Poesjilin, de huidige leider van de Volksrepubliek, zeer goed. Kunt u zeggen wat voor iemand hij is?

‘Die vraag ga ik niet beantwoorden. Maar om onze intentie te begrijpen kan ik u zeggen, dat onze partij streeft naar zijn ambtsontheffing.’

Kunt u zeggen waarom de intergratie van de Volksrepublieken met Rusland nog steeds niet heeft plaatsgevonden?

‘Poetin heeft onlangs de handelsbeperkingen tussen onze republieken en Rusland compleet opgeheven. Onze industrie zat eerst zelfs met sancties opgescheept die Rusland oplegde aan Oekraïne omdat we als niet-erkende republieken voor hen een deel van dat land waren. Het nieuwe besluit van de Russische president betekent de oplossing van de isolatie van de vijf miljoen mensen die hier wonen. De blokkade van zowel Oekraïense als van Russische zijde was in humanitair opzicht een catastrofe. Poetin heeft dit probleem dat tot een uitzichtloze armoede onder onze bevolking leidde met zijn recente besluit op kunnen lossen.’

Dus er bestaat nu een compleet vrije handelszone tussen Rusland en de Volksrepublieken?

‘We moeten het natuurlijk afwachten. Als we een half jaar verder zijn, kunnen we conclusies trekken. We hebben een hengel gekregen. Of we vis gaan vangen, hangt verder van ons af.’

Scheept Rusland de Volksrepublieken niet af met loze beloftes?

‘Het nieuwe besluit is zeker geen loze belofte. Rusland zorgt voor onze mensen en streeft naar een verbetering van de humanitaire situatie. Voor ons is het meer dan vreemd dat de EU Poetin wil dwingen zijn besluit terug te draaien. In de praktijk zou dat namelijk de hongerdood betekenen voor vijf miljoen inwoners van de Donbas-regio. De stem van de Donbas wordt echter niet gehoord in Europa. Kennelijk zijn vijf miljoen mensen van geen belang. Met die paar duizend vluchtelingen aan de Wit-Russische grens hebben ze in Duitsland een enorm medelijden. Wat hier gebeurt, interesseert niemand.’

Het nieuwe boek van Ardy Beld ‘Donbas, verscheurd tussen Oekraïne en Rusland’ is zeer binnenkort te bestellen bij Doorbraak boeken of nu al via https://www.bol.com/be/nl/p/donbas/9300000067467618/?bltgh=moWG-oulrtXSqVbqfXRG4Q.4_12.14.ProductPageUrl#modal_open

Andrej Poergin

Wat heeft Poetin verteld?

Frontman Donetsk: ‘Zeven jaar Volksrepubliek waren zeker geen succes’