Dokter Jeff mag zich weer gelukkig prijzen. Met zijn degoutante uitspraken wist deze plastische magiër zich weer wereldberoemd in Vlaanderen te maken. Sp.a-sovjetica’s Hannelore Goeman en Katia Segers waren er als de kippen bij om het gerecht in te schakelen om de auteur van foute uitspraken voor de vierschaar te brengen.

Het door de sp.a voorgedragen UNIA-bestuurslid Jogchum Vrielink, een juridisch expert inzake vrije meningsuiting en gedachtepolitie, liet alvast uitschijnen dat er weinig kans is dat dokter Jeff zal hangen. Hij viseerde geen specifieke personen, dus geen smaad, laster of eerroof. Hij zette bovendien niet systematisch aan tot haat en geweld tegenover vrouwen. Wat dokter Jeff betreft, voorlopig dus case closed. Laat het gerecht zijn werk doen.

Bazooka op KVHV

Minder spectaculair, maar des te meer verontrustend is het optreden van het Ugent-bestuur tegenover het KVHV. De vereniging heeft weliswaar deze fijnbesnaarde spreker uitgenodigd, maar heeft zelf zijn verheven stellingen niet uitgesproken noch tot de hare gemaakt. Bart Brinckman had groot gelijk toen hij in Canvas aan de KVHV-vertegenwoordiger vaderlijk de vraag stelde wat nu eigenlijk de intellectuele meerwaarde was van dokter Jeffs optreden. Maar lompe sprekers uitnodigen en aan het woord laten is bij mijn weten nog steeds niet strafbaar.

Toch heeft het Ugent-bestuurscollege met haar bazooka op KVHV geschoten. Deze vereniging wordt gedurende twee maanden als door Ugent erkende vereniging geschorst. Dus gedurende twee maanden geen gratis gebruik meer van lokalen. In een een-tweetje besliste het eco-collectivistische stadsbestuur van Gent dit meteen ook toe te passen voor de Gentse stadslokalen. Job done, Feind kaltgestellt. Bovendien eist het Ugent-bestuur dat de KVHV zich distantieert van Jeffs’ verheven uitspraken. Dat ruikt naar totalitarisme. In autoritaire regimes word je geëxecuteerd als je tegenwerkt. In totalitaire regimes als je niet meewerkt. Ugent schuift een eindje naar Noord-Korea op.

De dood van het oude pluralisme

Wat is er toch aan de hand in deze grootste Vlaamse universiteit, die mag pronken met de beste internationale rankings, die de werkplaats is van knappe en internationaal gereputeerde onderzoekers, die aan permanente Vlaamse volksopvoeding doet met mediatieke academici zoals Carl Devos en Piet Hoebeke?

In de missieverklaring van de universiteit staat dat de instelling openstaat voor alle studenten, ongeacht hun levensbeschouwelijke, politieke, culturele en sociale achtergrond. Je zou denken dat dit plechtig beleden pluralisme ook slaat op rechtse, katholieke, Vlaamsgezinde studenten en studentenverenigingen. Quod non. Het open tent-pluralisme van Ugent heeft plaats gemaakt voor een politiek-correcte-fort-houding. We gaan even terug in de tijd om dit te verklaren.

Het pluralisme aan Ugent kreeg tot het eind van vorige eeuw vooral vorm in de tegenstelling katholiek-vrijzinnig. Zowel katholieke als vrijzinnige professoren kwamen strijdbaar op voor hun overtuiging en werkten (meestal) in respect voor elkaar samen voor het succes van de instelling. Een mooi voorbeeld hiervan was professor Marcel Storme. Hij hield zielsveel van zijn Gentse Alma Mater en geen haar op zijn hoofd dacht eraan naar het katholieke Leuven te verkassen. Maar in de Gentse pluralistische omgeving kwam hij ten volle uit voor zijn diep-christelijke overtuiging.

Turnus van de universiteit Gent

Dit pluralisme werd aan de top bewaakt door een officieuze ‘turnus’ bij de rectorverkiezingen. Een vrijzinnige rector en katholieke vicerector werd opgevolgd door een katholieke rector en vrijzinnige vicerector. Deze vorm van dyadisch pluralisme aan Ugent is geleidelijk aan verwasemd. Door de secularisering manifesteren zich steeds minder academici als strijdbaar katholiek, waardoor ook ‘de andere kant’ minder behoefte voelt zich als strijdbaar vrijzinnig te profileren. De rectorverkiezingen in 2005 en in 2013 begroeven impliciet het ‘turnus’-systeem.

In 2005 had vicerector Marc Declercq zich kandidaat gesteld. Declercq was openlijk katholiek, economisch liberaal en wou vanuit een moderne managementfilosofie de bureaucratische structuren aan Ugent aanpakken. Tegen hem werd een vicieuze fluister- en telefooncampagne opgezet als zou hij een vijfde colonne-man van de KUL zijn. Het werkte.

In zijn plaats werd een officiële katholiek verkozen die de heilige bureaucratische huisjes zou ongemoeid laten. In 2013 moest volgens de ‘turnus’ opnieuw een vrijzinnige verkozen worden. Daarvoor werd de moraalprofessor Freddy Mortier in stelling gebracht, maar in een vlaag van feminisme koos de Raad van Bestuur voor de ‘katholieke’ Anne Depaepe. De ‘turnus’ lag voorgoed in de vuilbak. Het oude pluralisme was dood.

Het politiek-correcte fort

Men zou verwachten dat dit plaats zou ruimen voor een moderne vorm ervan en dat in een universiteit van de Vlaamse Gemeenschap het gehele spectrum van politieke meningen, die in Vlaanderen opgeld maken, op een faire manier aan bod kunnen komen. Het liep evenwel anders. Ugent ontsnapt immers niet aan de golf van politieke correctheid die ook over zoveel andere instellingen spoelde en aanleiding geeft tot allerlei geloofsbelijdenissen in de zegeningen van de multiculturele samenleving en de verkettering van al wie daaraan zou durven twijfelen.

In de anti-discriminatieverklaring van Ugent staat bijvoorbeeld dat derde gebruikers van de infrastructuur, zoals bijvoorbeeld het KVHV, de plicht hebben tot naleving van de discriminatieverklaring en onder een verbod vallen tot aanzetten tot discriminatie. Met deze zeer algemeen geformuleerde regels kan men zeer ver gaan in de beperking van de vrije meningsuiting aan Ugent.

Stel dat een studentenvereniging iemand uitnodigt die kritiek heeft op de antidiscriminatiewetgeving en bijvoorbeeld aanvoert dat dit een aanslag kan vormen op het eigendomsrecht of op de vrijheid van onderneming. De antidiscriminatieverklaring kan voor het Ugent-bestuur de kapstok vormen om deze studentenvereniging te bestraffen met schorsing. Juridisch en reglementair zijn de wapens beschikbaar om rechtse dissidente stemmen de mond te snoeren.

Megafoonstudenten

Of die wapens effectief gebruikt worden hangt grotendeels af van het rumoer dat de numeriek kleine extreem-linkse groep van academici en studenten kan maken. Zoals elke universiteit kent Ugent een fractie megafoonstudenten wier voornaamste bezigheid erin bestaat heibel te maken, betoginkjes te organiseren, muurkranten aan te plakken, boycotacties te organiseren en in sommige gevallen, zoals met het beruchte AFF, ook bruut geweld te gebruiken.

Het Ugent-bestuur voelt zich dan genoopt tegemoet te komen aan de eisen van ‘de studenten’ om tot politiek-correcte censurerende actie over te gaan. Het is duidelijk onder druk van extreem-links dat het Ugent-bestuur tot de schorsing van KVHV overging. Extreem-links aan Ugent maakt er geen geheim van dat zij Ugent compleet wil ‘zuiveren’ van elk rechtse meningsuiting en organisatie. Zoals in het geval met veel Amerikaanse Universiteiten moet Ugent een ‘safe place’ worden waar alleen linkse kreten mogen klinken.

Repressie als onmacht

Als het Ugent-bestuur verder gehoor geeft aan het getier van de extreem-linkse megafoonstudenten, plaatst zij de instelling wel in een moeilijke positie. De Ugent wordt (grotendeels) gefinancierd door 100 % van de Vlaamse belastingbetalers maar zou een monopolie toekennen aan ideeën die hooguit door 30 % van de Vlamingen wordt gedeeld? Dit moet vroeg of laat tot een conflict leiden tussen de sponsor, namelijk de Vlaamse regering, en de instelling.

Dit zou bijzonder spijtig zijn omdat Ugent historisch toch een motor is geweest van de Vlaamse emancipatie en de pluralisering van de Vlaamse samenleving. Wil Ugent dit vermijden dan moet het leren leven met ideeën en organisaties die de meeste academici wellicht niet leuk vinden maar waartegen uiteindelijk maar één remedie toelaatbaar is aan een ideeënfabriek zoals Ugent, namelijk debat en contra-speech. Repressie is en blijft een teken van onmacht.

Addendum (19/12/2019):

De beheerder van Ugent heeft de auteur laten weten dat niet het Bestuurscollege (BC) maar wel het Politiek Konvent (PK) de schorsing van het KVHV heeft beslist. Het BC heeft daar enkel akte van genomen. In de kranten stond er dat het BC de beslissing van het PK had bevestigd en Ugent heeft dat niet rechtgezet. Het BC moet zich wel over de schorsing buigen als het KVHV beroep aantekent, wat zij zeker zullen doen.

Anne Depaepe

Universiteit Gent: politiek-correct fort of open pluralistische tent?