De bloedbaden in El Paso en Dayton zijn zonder meer gruweldaden die de diepste afkeuring verdienen. Weerloze mensen neerschieten omwille van pathologische politieke ideeën is niet alleen een daad van lafheid, het getuigt ook van een diepe mentale ontsporing. De ‘ontmenselijking’ van het individu tot een object, een pion die wordt geleid door een kwaadaardige, bedreigende ideologie of overtuiging, geïnspireerd door de kwaadste, macaberste bedoelingen, leidt tot dergelijke uitwassen. Nieuw is dit niet. De geschiedenis van de twintigste eeuw is doordrongen van dat soort excessen.

Mentale ‘vertunneling’

Patrick Crusius wou zoveel mogelijk Mexicanen doden om de invasie van de Latino’s in Texas te stoppen. Het enige antwoord dat Crusius kon bedenken op de ‘bedreigende’ volksverhuizing vanuit Latijns-Amerika was een brutale moordpartij. De dader van de dodelijke schietpartij postte een macaber ‘manifest’ op de bedenkelijke website 8chan. De mentale ‘vertunneling’ waarin eenzame wolven terechtkomen, valt niet simpelweg te reduceren tot wat misplaatste, opruiende quotes van President Donald Trump. Het getuigt van een heel diepe maatschappelijke crisis die de Verenigde Staten al decennia ondergaan.

Een gebrek aan goed werkende instellingen en partijen, organisaties, een gemis aan media die de angst en de woede kunnen kanaliseren, werken als een katalysator. Aangevuld met het ‘vrije verkeer’ van wapens – waarbij de grootste gek, elke psychopaat zich met semi-oorlogswapens kan bewapenen – leidt dit tot situaties waarbij dit jaar alleen al 32 massamoorden werden gepleegd en dagelijks meer dan 100 mensen sterven ten gevolge van vuurwapens. En nog steeds is er geen wetsvoorstel over (slechts) het inperken van de aanschaf van vuurwapens. ‘Mentale ziektes en haat halen de trekker over. Niet het wapen zelf.’ Oreert president Trump. Maar met de ongelimiteerde toegang tot regelrechte wapenarsenalen, maakt dit natuurlijk veel makkelijker.

Daar heb je ‘rooie’ Björn weer…

Björn Soenens – de duurbetaalde VS-reporter van de VRT, die nog steeds niet weet wat het verschil is tussen een mening en een feit – schoof de schuld van de moordpartijen in de schoenen van Trump die de laatste maanden onophoudelijk afkeer, haat en nijd zaait. Björn Soenens: ‘De ware reden als waarnemer is de polarisatie, het gebruik van onfatsoenlijke taal, de verruwing van de politieke zeden, de enorme woede in de samenleving. Hier is enorme ongelijkheid tussen rijk en arm. Als je dan kijkt dat die persoonlijke woede, de persoonlijke of ideologische kwaadheid, gekoppeld aan wapenwetten, die veel te slap zijn… dan krijg je dit soort bloedbaden. Ik zal zelfs meer zeggen: ze zullen in de toekomst nog toenemen als daar niets aan gebeurt.’

Feiten, mening, duiding? Alles wordt door Soenens op één grote hoop gegooid. Op tien seconden tijd doet hij uitspraken, waarvoor een doctoraatsstudent jaren onderzoek nodig heeft.

Intussen spreken de feiten in El Paso de analyse van Björn Soenens een stuk tegen. Safewise, een onafhankelijke website, bewees met cijfermateriaal dat El Paso opvallend minder gewelddelicten kent dan het landelijk gemiddelde, ondanks het feit dat het inkomen en de scholingsgraad een stuk lager ligt dan de rest van het land.

De selectieve verontwaardiging van de vrt

Volgens terreurexperte Annelies Pauwels – die in Terzake haar expertise mocht etaleren – worden er online aanslagen verheerlijkt en ontstaat er een soort competitie: ‘Wie kan er het meeste doden?’. Dit is een gratuite verklaring, waarvoor Pauwels geen enkel bewijs aanlevert. De VRT had toch een website kunnen tonen waar dit soort walgelijke opschepperij onversneden wordt gepubliceerd? Ranzige journalistiek? Dit soort beweringen verdienen een degelijke omkadering van feiten, die geduid worden door verschillende experten, met analyses en degelijk onderbouwde meningen.

Dan is er nog de selectieve verontwaardiging van de propagandazender van de Vlaamse overheid. Even later ontplofte er aan een ziekenhuis in Caïro een bomauto, waarbij 20 mensen om het leven kwamen. Deze aanslag zou het werk zijn van Hasm, een gewelddadige splintergroepering van de islamitische Moslimbroederschap. Op Terzake was er geen duiding te bespeuren, geen experte die haar licht liet schijnen over de enorme armoede, de achterstelling, het schrijnend gebrek aan respect voor de mensenrechten, het gebrek aan goed functionerende instellingen en democratie, de dominantie van een hardvochtige woestijngodsdienst… in de Arabische wereld. Waarom nodigt Terzake geen deskundigen uit om eens uit te leggen waarom er in de islamitische wereld jaarlijks vele honderden aanslagen worden gepleegd? Het eenzijdig belichten van feiten, terwijl men andere, relevante feiten verzwijgt, is… manipulatie. Dat dit dan nog met aangrijpende incidenten gebeurt, zoals de aanslag in El Paso, waarbij levens te betreuren vallen, maakt het nog schrijnender.

Blanke ‘Jihad’

Zit er een blanke ‘Jihad’ achter de aanslagen? Is God blanke narcist, een identitair die de ‘witte suprematie’ wil onderstrepen? Moeten de laatste bolwerken van het christendom worden verdedigd met in de ene hand het kruis en in de andere een wapen? Volgens de conservatieve Britse schrijver Douglas Murray gaat het over de ‘zelfmoord’ van Europa, bij uitbreiding van de VS Europa verzwakt door de massale immigratie en de teloorgang van het christendom. Wat er nog over is van de kerkelijke instellingen propageert, volgens Murray, ‘linkse politiek, diversiteit en de verzorgingsstaat.’ In een aantal conservatieve kringen wordt gedacht aan een alliantie tussen orthodoxe en seculiere conservatieven, tussen cultuurchristenen en gelovigen. Het christendom is ‘nietszeggend’ geworden. Murray: ‘Kerken willen niet langer mensen bekeren. Veel jongeren bekeren zich tot de islam.’ We moeten het christendom dan ook ‘combattieve’ maken. ‘Cultureel zijn we allemaal christenen. Het gaat er niet om meer mensen christen te maken, al is het een fantastisch geloof. Deze tijd staat onder druk. De teloorgang van het christendom gaat hand in hand met de teloorgang van de weerbaarheid van onze cultuur.’

Volgens Baudet is God rechts. ‘Ik wil Tweede Pinksterdag niet inruilen tegen het Suikerfeest. Echt niet.’ Haalt een deel van de conservatieve wereld God weer uit de vergeetput? Wordt het christendom gereanimeerd, herontdekt? Strijden met God aan je zijde leidt tot diepere loyaliteiten en een achterban die ‘missioneert’. De diepe maatschappelijke, culturele en religieuze ontworteling heeft eveneens een invloed op de wandaden van ontspoorde geesten, zoals Patrick Crusius. Ook dat verdient de nodige aandacht.

Annelies Pauwels

‘Betrokkene was gekend omwille van zijn extreemrechts gedachtengoed’

Code rood voor de vrt