De nieuwe Duitse regering staat nog niet in de steigers of het is al hommeles tussen de sociaaldemocraten van de SPD (rood), de liberalen van de FDP (geel) en B’90/Die Grünen. Het ‘Verkeerslicht’ — in het Duits ‘Ampel’ naar de genoemde kleuren — begint al tilt te slaan als een knipperlicht. Volker Wissing (FDP), de toekomstige federale minister van Verkeer, stelde vrijdag, daags na zijn nominatie, voor om de brandstofprijzen te verlagen door een vermindering van de energiebelasting. Zaterdag deed hij er nog een schep bovenop in een interview met Bild: ‘De FDP zal ervoor zorgen dat hogere energiebelastingen op dieselbrandstof gecompenseerd worden door lagere belastingen op motorvoertuigen.’ Als liberaal wees hij er op dat het vooral kleine ondernemers zoals leverdiensten en vaklui zijn die door een belastingverhoging op diesel worden getroffen.

Voortrekkersrol

Groene politici reageerden als door een horzel gestoken. Ze hebben het er al moeilijk mee dat B’90/Grüne naast de post van verkeersminister heeft gegrepen en dat die gaat naar de FDP. Uitgerekend de partij die de groene eis van ‘Tempolimit 130’ — de snelheidsbeperking op de ‘Autobahn’ — tijdens de onderhandelingen heeft afgeblokt. Hun toegeeflijkheid is de groenen al op zware kritiek van klimaatactivisten zoals ‘Fridays for Future’ — de Duitse tegenhanger van onze klimaatspijbelaars — komen te staan.

En voor de komende regering draait nu net alles om het klimaat. Duitsland zou als het ware een voortrekkersrol op dat vlak moeten spelen om de wereld te redden. Lang en drastisch is de lijst van maatregelen die de ‘Ampel’ heeft opgesteld om de economie ‘nachhaltig’ [duurzaam] te maken, van uitstap uit de kernenergie (in 2022) en steen- en bruinkool (in 2030) tot afschaffing van de verbrandingsmotor, het volleggen van zoveel mogelijk daken met zonnepanelen en het volplanten van 2% van het grondgebied met windmolens.

Remblok

Waar het klimaat allesbeheersend is, valt de uitspraak van nota bene een liberaal die zich als ‘Anwalt [advocaat] der Autofahrer’ verstaat in slechte aarde. De reactie van Winfried Hermann (Grüne), de verkeersminister van de deelstaat Baden-Württemberg, loog er niet om: ‘De toekomstige [federale] minister van verkeer zou er zich in de eerste plaats zorgen moeten maken over hoe de CO²-uitstoot van de verkeerssector kan dalen en hoe dieselvoertuigen door emissievrije voertuigen kunnen vervangen worden.’

Julia Willie Hamburg, voorzitter van de groene fractie in het parlement van de deelstaat Nedersaksen, haalde nog scherper uit naar Wissing. ‘Een slag in het gezicht van de „Ampel’-regering’ zou zijn uitspraak betekenen, een gevaar voor ‘de vertrouwensvolle samenwerking’. En zou de FDP zich niet moeten afvragen ‘of ze werkelijk een partij wil zijn, die nu vooruitgang waagt of liever remblok op de vooruitgang (…) wil zijn’? ‘Fortschritt wagen’ in het origineel: een sneer naar de FDP als zou ze zich niet willen houden aan het credo ‘Mehr Fortschritt wagen’ van de ‘Ampel’.

Tippen

De frustratie bij de Duitse groenen groeit. Lange tijd hadden ze gezworen dat ze het ministerie van Verkeer niet aan een andere partij zouden overlaten. En nu blijkt uit de onderhandelingen dat de plannen van de ‘Ampel’ om de CO²-uitstoot in het verkeer te reduceren zelfs niet aan die van de vorige regering (van christendemocraten en sociaaldemocraten) kunnen tippen. Andreas Scheuer (CDU), de ontslagnemende minister van Verkeer, merkte ironisch zelfs op: ‘Mooi dat de ‘Ampel’ mijn werk van de afgelopen jaren voortzet.’

Schaduw

De frustratie zit er ook binnenskamers bij de Groenen in. Robert Habeck en Annalena Baerbock, covoorzitters van B’90/Die Grünen en toekomstige ministers, hadden dinsdag op het partijbestuur Cem Özdemir als minister van Landbouw voorgedragen. Özdemir, lid van de Bondsdag en gewezen partijvoorzitter, geldt als een vertegenwoordiger van de ‘Realos’, de meer pragmatische strekking binnen de partij. Anton Hofreiter, covoorzitter van de Bondsdagfractie van de groenen, viste achter het net.

De ‘Fundis’, de meer linkse strekking binnen de partij, hadden Hofreiter graag op die post gezien. Ze hebben zich knarsetandend neergelegd bij de nominatie van Özdemir omdat ze vreesden dat een wegstemmen van de bekende en populaire zoon van Turkse gastarbeiders teveel weerklank in de media zou hebben gevonden. Het gerommel binnen de partij moet hevig hebben geklonken. De oude strijd tussen Realos en Fundis is terug van weg geweest en werpt een schaduw op het toekomstige functioneren van de groenen binnen de nieuwe regering. Olaf Scholz (SPD), de toekomstige bondskanselier, zal de handen vol hebben met zijn groene en liberale coalitiepartners.

Anton Hofreiter

Groene frustratie