Na een maandenlange voorbereiding begon het Oekraïense leger in juni van dit jaar met een officieel aangekondigde tegenaanval. Hoe staat die ervoor na vijf maanden intensieve strijd?

Aanvankelijke successen

Nadat het Oekraïense leger eind 2022 erin slaagde bijna het gehele district Charkov in het oosten en de stad Cherson in het zuiden te bevrijden, liepen de verwachtingen hoog op. Gedurende de eerste twee weken van juni kon het leger in het zuiden acht gehuchten bevrijden. De totale oppervlakte van het heroverde terrein bestond na amper achttien dagen al uit 113 vierkante kilometer.

Vanaf juli was ook aan het front in Zaporozje in het zuiden heel wat te merken van het tegenoffensief. De Oekraïense strijdkrachten slaagden erin door te breken met meer dan 100 pantservoertuigen. De soldaten waren in het buitenland getraind en uitgerust met westers materieel. Met door de VS geleverde clusterbommen konden ze mijnenvelden in hoog tempo opruimen en daardoor uiteindelijk eind augustus in het district nog een aantal gehuchten bevrijden.

Een strategische zet die nauwelijks in het nieuws kwam, was het intensiveren van de aanvallen rondom de ruïnes van Bachmoet, dat door de Russen sinds mei bezet was. Het lokale Oekraïense tegenoffensief hield Russische legereenheden vast die nergens anders konden worden ingezet. Op die manier kon Oekraïne zowel een nieuwe gevreesde inval vanuit Wit-Rusland als een versterking van de Russische troepen aan het zuidelijk front voorkomen.

Pessimisme

Een anonieme bron binnen het Oekraïense leger ziet de in juni gestarte massale militaire operatie desondanks pessimistisch: ‘Er is helemaal geen tegenoffensief geweest. Als je dat een tegenoffensief noemt, wat is dan een loopgravenoorlog? Sinds juni zijn er telkens opnieuw mannen van onze eenheid gesneuveld. Ik kan zelf getuigen hoe ze niet zijn gevallen omwille van strategische doelen, maar voor de herovering van een paar struiken of een stukje weiland.’

Een andere soldaat wilde met zijn commentaar eveneens anoniem blijven. Hij nam in de zomer deel aan het offensief in het zuiden en was iets positiever gestemd. ‘In de zuidelijke richting is het beter dan in het Oosten. Het probleem blijft dat alles vol ligt met mijnen. Bovendien is het zonder ondersteuning vanuit de lucht zeer moeilijk vechten.’

Van aanval naar verdediging

Hij voegde toe dat het Oekraïense leger momenteel vooral bezig is met het afslaan van de Russische aanval op Avdijivka. Het Oost-Oekraïense stadje dat eens 30.000 inwoners had, telt na meer dan een half jaar belegering nog slechts anderhalf duizend mensen. Ondanks de totale verwoesting is de plek van strategisch belang vanwege zijn ligging. Avdijivka ligt precies tussen de separatistische hoofdstad Donetsk en drie grotere steden die het Kremlin op zijn verlanglijstje heeft staan.

Een militair van Russische zijde met de codenaam ‘Arkon’ bevindt zich met zijn eenheid in de buurt van Soledar, eveneens in het district Donetsk. Hij verklaarde: ‘Er is een minimale terreinwinst met enorme verliezen aan mankracht en uitrusting. Daarom is het tegenoffensief vanuit militair oogpunt voor de vijand natuurlijk een mislukking.’ Volgens hem zijn Joodse bankiers verantwoordelijk voor de huidige loopgravenoorlog. Ze zouden op die manier ‘de Slavische bevolking willen uitroeien’.

Effectief is de oorlog in dat opzicht zeker. Beide kanten schrijven in hun media dat er een enorm gebrek is aan lijkenzakken. Volgens een site die zich op gegevens van het Oekraïense ministerie van Defensie baseert, zouden sinds het begin van de invasie 296.310 Russische soldaten zijn gesneuveld. Een Russische krant vermeldde eind augustus 150.000 tot 200.000 Oekraïense soldaten die in de strijd zouden zijn omgekomen.

Arkon

Oekraïens tegenoffensief mislukt?