Franse boeren zijn het zat, en de meeste Fransen staan achter hen. Dat gaat een schokeffect opleveren voor de aanstaande Europese verkiezingen, en vooral in Frankrijk zelf…

De Franse minister van Binnenlandse Zaken, Gérald Darmanin, kondigde afgelopen weekend aan 15.000 man politie in te zetten tegen de door demonstrerende boeren aangekondigde ‘blokkade van Parijs’. Dat werd meteen zichtbaar rond de culinaire longen van Parijs: de markthallen van Rungis, naast vliegveld Orly.

De gemobiliseerde landbouwers en veetelers hadden deze plek expliciet aangekondigd als doelwit: ‘We gaan Parijs uithongeren!’

Tot grote hilariteit van het Franse publiek zijn de toegangswegen tot Rungis nu afgegrendeld met pantservoertuigen. ‘Rungis geblokkeerd om een blokkade van Rungis te voorkomen’, kon je overal lezen.

Wijnboeren

Vorig jaar al begonnen landbouwers, veetelers en wijnboeren met ludieke acties zoals het omkeren van plaatsnaamborden. Om uiting te geven aan de Franse klassieker: ‘Le monde marche sur la tête’. Overigens deden Nederlandse boeren hetzelfde met de Nederlandse vlag, maar dat was vanwege het oud-Nederlandse gebruik om de vlag op een schip ondersteboven te hangen als het in nood verkeert. Er werd nauwelijks naar de boeren geluisterd en de problemen stapelden zich op.

Inmiddels leggen de acties zowat het hele land plat. Wat nog het ergste is voor de regering: toch staat zo’n beetje iedereen achter de boeren. Volgens een inderhaast door de Figaro gehouden poll zo’n negentig procent van het publiek. Een flink deel daarvan lijkt bereid met de boeren de straat op te gaan. Parijse taxichauffeurs deden al mee. Die delen tenminste één grief met de boeren: de verdubbeling van de prijs voor diesel in een paar jaar. Voor boeren inmiddels een nog veel groter probleem, omdat onder druk van de groenen de vrijstelling van belasting op diesel voor tractoren en andere landbouwwerktuigen werd afgeschaft.

Diezelfde groenen voeren al jaren actie om boeren te verhinderen ’s winters in bassins water op te slaan voor eventuele droogte in de zomer. Daar lijdt volgens hen het milieu en in het bijzonder de ‘biodiversiteit’ onder. Dit leidde begin vorig jaar nog tot een spectaculaire veldslag tussen duizenden groene oproerkraaiers en de politie bij het afgelegen plaatsje Sainte-Soline.

Supermarkten

Franse supermarkten knijpen de boeren aan alle kanten af. Ze halen hun voedselproducten het liefst meteen uit lageloonlanden als Oekraïne. Die producten voldoen vaak niet aan de strikte Franse en Europese wetgeving, maar worden volgens de boeren twijfelachtig geëtiketteerd om ze toch in de supermarkt te krijgen. De Franse boeren hebben één ding mee: de middenstand is wettelijk verplicht bij groente, fruit en vlees het land van herkomst te melden. In de betreffende wet staat zelfs dat dit moet gebeuren op een kaartje ‘dat even groot, of groter is dan het prijskaartje’. Fransen willen nu eenmaal het liefst Frans eten en drinken, anders lieten supermarkten de eigen boeren helemaal links liggen.

Niet alleen de Franse bureaucratie is verstikkend voor de landbouw en veeteelt. De talloze en vaak onzinnige milieueisen van de EU komen daar nog bij. Volgens een onderzoeksbureau zijn Franse boeren alleen al zo’n negen uur per week bezig met het invullen van formulieren. Een boer als mijn buurman met zijn paar hectare werkt al minstens 80 uur per week, voor weinig geld. Het lijkt of Brussel alle egards heeft laten varen en boeren niet langer ziet als voedselproducenten, maar vooral als vervuilers.

Van boer tot bord

De voorzitter van Frankrijks grootste boerenvakbond FNSEA, Arnaud Rousseau, klaagt steevast over de zogeheten ‘van boer tot bord’ strategie van de EU: een pakket dwingende maatregelen voor landbouw en veeteelt. Onderdeel van de ‘Europese Green Deal’, met als doel: ‘voedselsystemen eerlijk, gezond en milieuvriendelijk te maken’, ‘beschadigde biodiversiteit te herstellen’, en tot 25% biologische landbouw te geraken, waar overigens geen markt voor bestaat…

Boeren moeten bijvoorbeeld verplicht bepaalde vogelnestjes op hun terrein ontzien. En ook de aanleg van heggen is aan tientallen regels gebonden. Er worden zelfs namens de EU op sommige plekken roofdieren uitgezet, zoals beren en wolven… Enzovoort.

Deze week breidt het protest zich uit over heel Frankrijk. Boeren hebben kampen opgeslagen op snelwegen en wekken niet de indruk daar binnenkort weer te vertrekken. Tractoren rijden vanuit alle kanten in colonne op naar Parijs. Ze doen daar al gauw een paar dagen over maar eind van de week zullen ze er allemaal zijn.

Dit herinnert natuurlijk aan de Gele Hesjes tijdens het eerste mandaat van president Macron. Die langdurige actie van minvermogenden tegen hoge brandstofprijzen werd al snel gekaapt door grootstedelijke raddraaiers. Daarmee ging de sympathie van de burger verloren, en de demonstraties werden uiteindelijk met harde hand de kop ingedrukt.

Gele mutsen

Nu liggen de zaken anders, al worden demonstrerende boeren ook wel ‘Gele Mutsen’ genoemd, vanwege de gele mutsen van een bepaalde lokale landbouwvakbond. Het typische gekanker van de Nederlandse media en intellectuele elite dat alle boeren rijke groot-vervuilers zijn, is hier ondenkbaar. Zelfs de politie staat grotendeels positief tegenover de acties, hetgeen ordehandhaving tijdens protesten en blokkades wel eens ingewikkeld maakt. Ook krijgen de boeren steun van veel plattelandsburgemeesters. De burgemeester van Franconville bijvoorbeeld, een stadje bij Parijs, liet eigenhandig plaatsnaamborden omdraaien om de boeren een hart onder de riem te steken.

Tractoren op weg naar Parijs werden op verschillende plekken vanaf de kant gezegend door priesters met wijwater.

De Europese verkiezingen hebben in juni plaats. En u weet: links kiest voor milieuactivisten en tegen boeren. Boeren en hun sympathisanten kiezen dus vaak rechts en extreemrechts – die tonen aanzienlijk meer begrip voor hun problemen en zijn de EU minder toegedaan. De tsunami van boerenprotest zal het Europarlement in juni ongetwijfeld nog verder naar rechts trekken, en het euroscepticisme een stevige impuls geven.

Arnaud Rousseau

Franse boeren: ‘We gaan Parijs uithongeren!’