De enorme focus afgelopen jaar op wat zich in onze Europese achtertuin afspeelde, met name Oekraïne en omstreken, heeft onze aandacht wat weggetrokken van wat op de rest van deze planeet gebeurde.

Ter herinnering: op de valreep van 2022 werd Benjamin Netanyahu voor de zesde (!) keer premier van Israël, maar voor de eerste keer met een meerderheid die behalve Likoed uitsluitend uit ultra-orthodoxe religieuze partijen bestaat, te weten Shas, Verenigd Thora-Jodendom, de Religieus-Zionistische Partij, Otzma Yehudit en Noam. Het was de vijfde parlementsverkiezing in vier jaar: Israël is niet bepaalde een toonbeeld van politieke stabiliteit.

Schandalen en affaires

Voor de persoonlijke carrière van Netanyahu was deze verkiezing van levensbelang: er liepen drie rechtszaken vanwege machtsmisbruik, fraude en omkoping. Volgens de aanklachten heeft hij voor honderdduizenden euro’s aan geschenken aangenomen van bevriende rijken, in ruil voor gunsten, en zou hij telecomgigant Bezeq een voorkeursbehandeling hebben gegeven, in ruil voor positieve berichtgeving in de media.

Het lijkt een aaneenschakeling van verregaande normvervaging vanwege iemand die zich boven de wet stelt. In ‘zaak 2000′ wordt de premier ervan verdacht met de uitgever van Israëls grootste krant Yedioth Achronoth te hebben onderhandeld over positieve media-aandacht, mits hij een concurrerend dagblad zou benadelen. Van deze gesprekken zijn in het geheim opnamen gemaakt door Netanyahu’s voormalige stafchef, die als spijtoptant wil getuigen.

Al deze klachten worden nu automatisch geseponeerd, gezien de premier juridische immuniteit geniet. Netanyahu is een overlever en raspoliticus, een kat met dertien levens die er niet voor terugdeinst de grenzen van de rechtstaat op te zoeken. Behalve de politieke schandalen zijn buitenechtelijke affaires schering en inslag. Zijn vrouw Sara trekt er zich uiterlijk niet veel van aan, en laat zich met luxe overladen, ook al op overheidskosten en waar ook al rechtszaken rond lopen of liepen. Om maar te zeggen: de makers van House of Cards moeten echt hier eens inspiratie opdoen.

Joodse sharia

js

Joodse fundamentalisten willen autoverkeer op zaterdag bannen.

Wie zijn nu eigenlijk die ultra-orthodoxen (haredim) die het dankzij Netanyahu voor het zeggen zullen krijgen? Het gaat om partijen die elk apart een tamelijk marginale rol in de Israëlische samenleving spelen. Het zijn eigenlijk meer sekten, die wijken inpalmen en de bewoners voor de keuze stellen: ook haredim worden, of opkrassen. Straten moeten op zaterdag voor het autoverkeer worden afgesloten, omdat er op sabbat niet gereden mag worden. Vrouwen worden dwingend verzocht geen korte rokjes, T-shirts of broeken meer te dragen. Wie deze suggesties naast zich neerlegt, wordt uitgescholden. Alle overeenkomsten met situaties bij ons en een andere religie toevallig.

Het gaat om grote families inwijkelingen die in hoofdzaak van een uitkering leven. Zij vormen het basiselectoraat van partijen als het Verenigd Thora-Jodendom. Opvallend is overigens dat deze ‘Joodse Taliban’ de seculiere staat Israël niet eens erkent, geen belastingen betaalt en ook vrijgesteld is van legerdienst.

Hun politieke vertegenwoordigers, genre Aryeh Deri (Shas), ook al veroordeeld wegens fraude, voor wie het parlement speciaal een wet diende te stemmen die hem tot minister kon maken, zijn niet geïnteresseerd in het democratische spel. Hun maatschappelijk doel is het instellen van een theocratie onder een soort Joodse sharia. Politiek willen ze zonder meer de annexatie van alle Palestijnse gebieden, en de inwoners simpelweg ‘in zee drijven’.

Openbare veiligheid

js

Itamar Ben-Gvir op ‘bezoek’ in Oost-Jeruzalem.

Arabieren die in Israël wonen, verliezen in dat scenario alle burgerrechten. Itamar Ben-Gvir, van de extreemrechtse Otzma Yehudit-partij, wil juridische immuniteit voor Israëlische soldaten die op Palestijnen schieten en roept in de Knesset op tot het deporteren van Arabische politici. Tot voor kort had Ben-Gvir een poster van Baruch Goldstein aan de muur hangen, de Israëlische terrorist die in 1994 het vuur opende in een moskee op de Westelijke Jordaanoever en 29 Palestijnen vermoordde.

Als het van deze dansende politicus afhangt, – zo genoemd omdat hij nog liever dan opzwepende speeches overwinningsdansjes uitvoert -, mogen alle burgers die ‘onloyaal zijn tegenover Israël’ gedeporteerd worden. Zijn optreden is zo provocerend, ook in de Knesset, dat sommige leden de zaal verlaten als hij zijn tirades afsteekt. Zijn grote hobby: onder politie-escorte de Palestijnse wijk in Oost-Jeruzalem bezoeken en rellen uitlokken.

Nu is deze man minister van Openbare Veiligheid, waaronder de politie ressorteert. Hoe Benjamin Netanyahu met dit zootje ongeregeld denkt aan serieus staatsbeheer te doen, waarnemers vragen het zich af. In het beste geval nemen ze genoegen met wat symbolische kruimels, in het slechtste geval houden ze de premier in een ijzeren greep om Israël te laten evolueren naar een fascistische – ik wik en weeg mijn woorden – theocratie. Voor deze bewakers van de religieuze pensée unique is het idee dat de Palestijnen ook rechten hebben, en misschien wel eens wat anders willen dan leven in een door de EU gesponsorde openluchtgevangenis, absoluut onbespreekbaar. Het is trouwens niet eens in strijd met de mensenrechten want Palestijnen zijn geen mensen, hoogstens Untermenschen.

Alliantie van de redelijkheid

js

Egyptisch president Anwar Sadat, VS-president Jimmy Carter, en premier Menachem Begin tijdens de Camp David-akkoorden, september 1978.

Er zijn voor alle duidelijkheid heel wat joden in de diaspora die het Netanyahu-beleid verafschuwen. Ook binnen Israël leeft er scepsis en maakt men zich zorgen over de polarisering, via onder meer het interne imperialisme van de haredim. Maar de angst is zodanig opgeklopt dat de gematigde stemmen politiek verdrinken in een zee van bijbels aandoende paranoia, die de ganse niet-Joodse wereld als een vijand ziet.

Wat Netanyahu betreft, als ik me aan een persoonlijkheidsanalyse mag wagen: een door en door narcistische opportunist, voor wie leugens en bedrog normale middelen zijn om een doel te bereiken, en die zelfs met de duivel een pact zou aangaan als het hem uitkomt. Poetin en Trump zijn wellicht koorknapen daartegen. De kleine oogjes van Benjamin, en zijn monkellachje als van een kind dat op het stelen van snoep is betrapt, het is de lichaamstaal van iemand die geen scrupules kent. Hij roept de karikatuur op van de geniepige jood uit onzalige tijden, en dat vind ik oprecht jammer voor een volk dat onze cultuur zoveel moois heeft geschonken. De Joden zouden, vanuit hun grote intellectuele traditie, meer emotionele intelligentie aan de dag moeten leggen, die leidt tot een beëindiging van het conflict, en niet alleen rekenen op de steun van de grote Amerikaanse broer, de enige reden waarom de illegale nederzettingenpolitiek ongestoord haar gang kan gaan en enkel maar een grotere hypotheek op de toekomst legt.

Want ooit zal het Palestijnse probleem op een redelijke manier moeten opgelost worden, zonder Endlösung – de lezer zal me de Duitse terminologie vergeven – en met gezond verstand. Dat ontbreekt compleet in de huidige coalitie van Likoed en de fundamentalistische scherpslijpers. Onvermijdelijk zal deze radicalisering ook tot een internationaal isolement leiden, wat uiteraard alleen maar de paranoia zal doen toenemen, én – horresco referens – het antisemitisme, het ressentiment jegens het Jodendom op zich, als een spiegelbeeld van het even intolerante islamfanatisme.

Alleen een alliantie van de redelijkheid kan Israël redden, de gebundelde krachten van aanhangers van de seculiere rechtstaat en voorstanders van het beëindigen van een zinloos conflict. De internationale gemeenschap moet toezien op het naleven van een bindende overeenkomst die hoe dan ook een tweestatenoplossing zal inhouden. Het is dat of de suïcidale tragedie. Laat de angstpsychose wijken voor de ratio. Voor een Netanyahu is er binnen deze alliantie van de redelijkheid geen plaats, voor religieuze fanatici die in Bijbelse visioenen denken, nog veel minder. Niemand anders dan de Israëlische burger zelf kan deze neerwaartse spiraal een halt toeroepen.

Aryeh Deri

Benjamin Netanyahu: uw waarborg voor méér antisemitisme