In Doorbraak van 2 januari van dit jaar stond een erg interessant stuk van Frankrijkkenner Koen Dillen. De kern ervan bestond in de vaststelling dat een gerenommeerde en geconsacreerde Franse pedofiele romancier als Gabriel Matzneff (nu 83 jaar oud), vriend van zowat alle rechtse en linkse politici en van het bekende Franse intellectuele inteeltwereldje, als pedocrimineel zo lang zijn gang kon gaan – tot de Franse schrijfster Vanessa Springora, slachtoffer van het seksuele roofdier dat Matzneff ongetwijfeld was (zij was veertien), een boek publiceert met de bevreemdende maar sarcastische titel Le consentement (de toestemming). De titel is een vileine referentie aan intellectuele fistfucker Michel Foucault die het verschil tussen toestemming en niet-toestemming bij seksuele omgang met kinderen abnormaal vond. Het psychiatrisch discours erover was volgens hem repressief en aanvaardde de seksualiteit van het kind niet.

Vanessa Springora

Het boek van Springora bevat het relaas van de verwoesting van haar jeugd – we schrijven jaren tachtig – en heeft vandaag een succes dat zijn weerga niet kent. De rollen zijn dus omgedraaid. De Franse intellectocraten tuimelen vandaag immers over elkaar heen om Matzneff aan het kruis te nagelen. Waarom deden ze dat niet tijdens de jaren zeventig en daarna? Tot 2018 was er als het ware geen probleem, maar nu trekken grote uitgeverijen als Gallimard Matzneffs boeken ijlings en vol schaamte terug.

Dat romans en poëzie altijd al dit soort perverse situaties hebben beschreven, is een feit. Nil novi sub sole. De zestiende-eeuwse Italiaanse auteur Pietro Aretino schreef in zijn in 1534 gepubliceerde Dialogen: ‘…want mijn nichtje Sandra heeft me verteld dat mannen over de hele wereld omgang hebben met elf- en twaalfjarigen, en dat andere niet in trek zijn’.

Altijd echter wordt het zwoele en hijgerige pedogevoel vanuit de emoties en het belang van de dader beschreven, de zogenaamd bevrijde volwassene, nooit vanuit het beschadigde kind dat als het ware niet als een menselijk wezen wordt gezien. Het is een soort solipsisme waarvan men Nabokov ooit beschuldigde toen hij zijn befaamde twaalfjarige Lolita (1955) op erotische manier aan de wereld had voorgesteld. Reeds vroeger echter, in 1928, had de Russisch-Amerikaanse auteur een gedicht gepubliceerd met de titel Lilith: van hetzelfde laken een pak, maar het was fantasie….

Vlaamse pedoliteratuur

Het was Louis Paul Boon die het begrip ‘nymphet’ van Nabokov jatte: het erg jonge aantrekkelijke meisje dat van een duistere schattigheid is, de Japanse kogal-meisjes die we ook in het Westen met kort rokje en afgezakte witte slobberkousen giechelend zien paraderen. Louis Paul Boon had er een hele fototheek vol van en schreef met Mieke Maaike’s obscene jeugd (1972) gefascineerd over de kind-wijfjes.

De Engelse anglicaanse schrijver en wiskundige Lewis Carroll had een speciale voorliefde voor de jonge Alice (in wonderland?) en voor half ontklede kinderen. Bij ons was het de auteur René Gijsen die met zijn experimentele roman Grillige Kathleen (1966) de relatie weergaf tussen een volwassen man en de zestienjarige Kathleen, een bizarre heruitgave van Lolita en een literaire vorm van pedofilie.

In 1965 zette de Gentse auteur Astère-Michel Dhondt Vlaanderen op zijn kop met zijn ‘pedofiele’ roman God in Vlaanderen, waarvoor hij van de linkse brigade een jaar later de Arkprijs van het Vrije Woord kreeg. Hij verkaste later naar Nederland omdat in dat land zijn voorkeur voor en verheerlijking van jongetjes beter tot zijn recht zou komen. Nederland was toen het land van Gerard Reve, wiens laatste homofiele partner ook pedofiel was. Maar wat in de jaren zestig en zeventig in Nederland nog kon en zelfs voorlijk werd bevonden, werd er in de jaren negentig heftig veroordeeld. In dat land kantelde het vroeger dan in Frankrijk.

Gabriel Matzneff

Alle voorgaande romans, verhalen en gedichten werden opgetekend door auteurs die gefascineerd waren door de broeierige aantrekkelijkheid van jonge ‘zwerfkatjes’, maar die hun driften voor zover men weet alleen op papier beleefden. De gedachten zijn immers vrij (al begint de gedachtepolitie daar wel aan te wrikken). Louis Paul Boon gaf zelfs op een bepaald moment kritiek op de seksuele revolutie die volgens hem te ver doorgeschoten was.

Matzneff echter voegde de daad bij het woord en liet dat ongegeneerd weten in zijn romans en zijn Journal, daarin in zekere zin geruggensteund door politici als François Mitterand – die in het beste geval zweeg, al beweert Matzneff voortdurend dat hij een goedkeurende brief van de ex-president ter beschikking heeft. Diens neef, Frédéric Mitterand, hield dan weer van Thaise jongetjes.

Nogmaals: niemand legde Matzneff iets in de weg, integendeel. Hoe dat zo kwam? Matzneff is een idiosyncratische figuur, een dandy met extreemrechtse en extreemlinkse sympathieën. Hij is ook orthodox-katholiek en wat de Fransen noemen ‘inclassable’, en dat speelde al die tijd allicht in zijn voordeel. Hij glipte blijkbaar iedereen door de vingers. Er is echter een ‘diepere’ uitleg.

Michel Clouscard

Wat me hier interesseert is de welwillendheid van de vooral Parijse, links- elitaire en artistieke kongsi’s ten opzichte van pederastie – Parijs, de oververhitte serre waarin elke hoogdravende radicaliteit een kakkineuze en kokette plaats kan krijgen. Daarvoor doe ik een beroep op het werk van de eigengereide marxist Michel Clouscard die volgens mij de enige denker is die met zijn indringende analyses de vinger op de wonde heeft gelegd.

Clouscard gaat ervan uit dat de mei 68’ers het bedje hebben gespreid voor het ultrakapitalistische en verspillende karakter van het ‘libertaire liberalisme’ met zijn oneindige verlangens. Slechts vijf jaar na de studentenopstand van mei ’68 schreef Clouscard Néo-fascisme et idéologie du désir; de grondige uitwerking ervan schreef hij in 2013 van zich af in Critique du libéralisme libertaire. Généalogie de la contre-révolution.

In beide werken toont hij aan dat juist de petit bourgeois-studenten van ’68 de wegbereiders waren van de stilaan in alle klassen doorgedrongen habitus van de verslavende ‘conspicuous consumption’ die vroeger alleen voor de leisure class bestemd was, de vrijetijdsklasse zeg maar. ‘Opzichtige consumptie’ is overigens een term die al aan het eind van de negentiende eeuw gemunt was door de Amerikaanse econoom en socioloog Thorstein Veblen.

De ideologie van het altijd maar meer wensen en verlangen noemt Clouscard keihard neofascisme. Het is een habitus die bij iedereen doorgedrongen is en een narcistische selfie-mens heeft voortgebracht die zich uiteindelijk verveelt en steeds maar weer nieuwe kicks zoekt. Het staat eigenlijk al bij Spinoza die zich afvroeg waarom mensen voor hun slavernij ijveren alsof hun heil ervan afhangt….

De opzichtige consumptie

Deze vorm van consumptie was vroeger weggelegd voor de rijken, maar vond nu algemeen ingang via de ‘revolutionaire revolte’ (het culturele gauchisme dat Clouscard dus terecht een contrarevolutie noemt) van de anti-autoritaire en zogenaamd revolutionaire studenten, die in wezen niets anders deden dat het pad effenen voor het libertaire liberalisme (we noemen het nu neoliberalisme) met zijn hedonisme en met het aanjagen van de ‘mimetische begeerte’ in ‘het rijk van de schaarste’. Ik wil iets omdat jij het hebt, niet omdat ik het echt wil.

Nietzsches ‘laatste mens’, de actuele democratische mens, wordt zo de gevangene van een vrijheid zonder hemel of horizon. De roofzuchtige aanspraken op goederen en diensten werden onder het mom van de ultieme bevrijding ook getransponeerd op allerlei soorten seksualiteit, waardoor het seksuele roofdier zijn gang kon gaan: Vanessa Springora is er het trieste bewijs van.

Astère-Michel Dhondt

Mei ’68 en de pedofielen (1)