De internationale pers vond het woke spektakel ‘adembenemend,’ en ook de Fransen waren tevreden, zij het met veel kritiek.

De weerkaart van Frankrijk zag er opmerkelijk uit op de dag van de openingsceremonie van de Olympische Spelen. Het regende pijpenstelen in Parijs, maar verder was heel Frankrijk droog. Sommige Fransen vroegen zich af of dat met de meest bekritiseerde scène van het spektakel van doen had: een parodie op het Laatste Avondmaal, zoals geschilderd door Leonardo da Vinci. Er wordt inmiddels in Frankrijk over het ‘LGBT-Avondmaal’ gesproken.

Op de plek van Jezus zat een dikke vrouw in decolleté met blote, getatoeëerde armen: een zelfverklaarde lesbische dj. Met een vreemd uitziende kroon in de vorm van een halo op het hoofd. De apostelen waren mannen met baarden en nepborsten in vrouwenkleren, zogeheten drag-queens. Een zeer populair fenomeen in Parijs.

Als klap op de vuurpijl verscheen een enorme zilveren schaal met eten en drinken, voor de tafel van het Avondmaal. Daarin lag een smurfblauwe, bijna naakte dikkerd: de zanger Philippe Katerine. Hij moest de wijngod Dionysos voorstellen en zong al dansend een lied: ‘Laten we leven zoals we zijn geboren, na-a-a-a-kt’. De nep-apostelen dansten mee.

Er was veel kritiek op deze vertoning. De Katholieke Kerk was er niet blij mee maar reageerde beheerst. Rechtse politica Marion Maréchal verontschuldigde zich namens Frankrijk bij alle christenen van de wereld: ‘Met deze parodie van het Laatste Avondmaal spreekt niet Frankrijk maar een linkse minderheid die alleen maar wil provoceren’.

Zelfs de extreemlinkse politicus Jean-Luc Mélenchon, die de hele ceremonie ‘gewaagd en prachtig’ noemde, had kritiek op dit deel: ‘Wat heeft het voor zin gelovigen te kwetsen?’ vroeg hij zich af. ‘Er zijn miljarden christenen op de wereld, aan wie het geloof steun biedt en die niemand tot last zijn.’

Anderen herinnerden fijntjes aan een rel eerder dit jaar, over de affiche voor deze Olympische Spelen. Op de afbeelding van Parijs was het kruis op de Dôme des Invalides onzichtbaar gemaakt.

Er waren landen waar de televisie op zwart ging tijdens de Avondmaal-scène. Niet altijd uit respect voor het christendom, maar vooral vanwege de praktisch naakte smurf. De bebaarde travestieten vielen evenmin overal even goed. Het Internationaal Olympisch Comité bood later excuses aan voor dit deel van de opening.

Levensgevaarlijk

Ter verdediging werd aangevoerd dat blasfemie nu eenmaal een recht is in Frankijk. Maar het kan levensgevaarlijk zijn, riposteerden critici. Zie het door islamisten uitroeien van de bijna voltallige redactie van opinieblad Charlie Hebdo. Als Fransman kun je inderdaad maar beter het christendom belachelijk maken dan de islam.

De profeet Mohamed had in ieder geval een avondje vrij afgelopen vrijdag. Voor hem was er ‘respect’ zoals eigentijdse islamitische jongeren dat plegen te eisen. Dat respect was er niet voor koninklijk bloed. Het vloeide rijkelijk in een scène rond de Conciergerie – tijdens de Revolutie in gebruik als gevangenis. Achter de bloedrood verlichte vensters verscheen een Marie-Antoinette met zichtbaar doorgesneden hals, haar eigen geguillotineerde hoofd in de armen. Ook nu ging het beeld hier en daar op zwart. Er keken kinderen.

Het hoofd begon bovendien te zingen, het lied van de sans-culottes: ‘Ça Ira’, dat zal wel gaan. Met als refrein: ‘Kom, we hangen de aristocraten op aan de lantaarnpalen.’

Dat konden ze in hun zak steken, de aanwezige gekroonde hoofden, waaronder die van België, Spanje, Denemarken en Nederland.

Franse vlag

Eén van de mooie momenten was het in een gordijn van rook tevoorschijn schieten van de Franse vlag, op de Pont Alexandre III. Die vlag was opvallend afwezig in het promotiemateriaal van deze Olympische Spelen – daar was veel kritiek op. Misschien wilde men wat goedmaken? Maar dan werd het publiek op het verkeerde been gezet: qua liefde voor traditioneel Frankrijk bleef het hierbij.

Neem bijvoorbeeld het optreden van de Frans-Afrikaanse zangeres Aya Nakamura. Eerder dit jaar was daar al een relletje over. De best verkochte Franstalige zangeres ter wereld bracht een medley ten gehore van haar megahits ‘Djadja’ en ‘Pookie’, begeleid door het muziekkorps van de Republikeinse Garde, dat uiteindelijk zelfs meedanste. Dat ze dit met in het goud geklede danseressen uitgerekend vóór de hoogste culturele en wetenschappelijke instelling deed, het Institut de France, kan rustig cynisch worden genoemd. De titels doen het al vermoeden: de woordenschat van mevrouw Nakamura lijkt uiterst beperkt.

Haar optreden schijnt een idee van president Macron te zijn geweest. Hij wekte ooit wrevel door op te merken dat ‘het epicentrum van de Franse taal aan de Congorivier ligt, en niet aan de Seine’. Na afloop verzuchtte hij tevreden: ‘Dit is Frankrijk!’ Maar het was vooral zijn Frankrijk, met een opmerkelijk dedain voor traditie en ingericht om een woke-elite te behagen.

Laaiend enthousiast

Wat niet wegneemt dat de internationale pers overwegend laaiend enthousiast was, al sprak de Britse Guardian over ‘kitsch’. En wonderlijk genoeg schijnt maar liefst 85% van de Fransen de openingsceremonie ‘geslaagd’ te vinden. Misschien het chauvinisme waarmee de Fransman bovengemiddeld is bedeeld?

President Macron kan in ieder geval dik tevreden zijn. De aandacht is ruimschoots afgeleid van de rampzalige situatie waarin het Franse politieke bestel verkeert: een nieuwe Assemblée zonder duidelijke meerderheid waarin iedereen elkaars bloed kan drinken.

Aya Nakamura

Olympische opening in Parijs: woke klatergoud?

Rollebollend op weg naar de Olympische Spelen