Wie oud genoeg is, herinnert het zich nog alsof het gisteren was: het doemdenken over zogenaamde ‘zure regen’ van een aantal decennia geleden. Bossen en meren zouden naar de verdoemenis gaan doordat een overvloed aan zwaveldioxide, stikstofoxiden en ammoniak de zuurtegraad van regen stelselmatig de hoogte injoeg.

Verbetering?

Inmiddels is de doem verdwenen, dankzij een enorme afname van de emissie van die gassen. Vooral de uitstoot van zwaveldioxide ging sterk omlaag. Dat onder meer dankzij de verplichting van kolencentrales om hun rookgas te ontzwavelen. Zoals hier al vaker gezegd, werd echter ook de emissie van stikstofoxiden en ammoniak met zowat 60 à 70% teruggedrongen. En dat ondanks een groeiende economie. Dat was onder meer te danken aan de invoering van de driewegkatalysator voor wagens en de directe inbreng van mest in de grond.

Als ‘dank’ voor de geleverde inspanningen, worden we nu echter om de oren geslagen met een nieuw doembeeld. De spectaculair gedaalde emissie van stikstof en ammoniak zou onze ‘kwetsbare natuur’ plots in groot gevaar brengen. ‘Stikstoffiele’ netels en braamstruiken gaan binnen de kortste keren alles overwoekeren, als je Demir en co mag geloven. Ook al moeten die arme planten zich inmiddels behoorlijk onwennig beginnen voelen wegens een veel lager stikstofgehalte in de lucht dan een paar decennia geleden.

Dalende trend gaat zeker blijven duren

Bovendien staat een verdere daling van stikstofemissies in de sterren geschreven. Het blijft me verbazen dat dat nooit vermeld wordt in deze discussie. Maar wat stikstof betreft, is de verdere afbouw inderdaad gegarandeerd dankzij de verlaging van de emissie van CO2 (beide zijn immers het resultaat van de verbranding van fossiele brandstof).

De industriële landbouw is van haar kant bereid om, via allerlei ingrepen, nog meer inspanningen te leveren om de emissie van ammoniak verder te verlagen. De gemiddelde leeftijd van Vlaamse boeren ligt sowieso behoorlijk hoog (56 jaar), terwijl de grote meerderheid van hen geen familiale opvolger heeft.

Tot slot gaat dierlijk vlees in de komende decennia sowieso een duur nicheproduct worden. Zoals rieten manden goeddeels vervangen werden door kunststoffen equivalenten, zo zal vlees van dieren goeddeels vervangen worden door artificieel vlees en vleesvervangers.

Bevolkingscrash

En dan heb ik het nog niet eens over de nakende crash van de bevolking. Die kondigt zich nu al aan in de nauwelijks nog groeiende jongere cohorten en in bijhorende chronische tekorten op de arbeidsmarkt. De totale Europese bevolking gaat nog een poosje groeien, maar vooral dankzij de vergrijzing.

In de tweede helft van deze eeuw begint die bevolking vervolgens onherroepelijk en definitief te crashen, behoudens massa-immigratie uit Afrika en/of significante en razendsnelle vooruitgang op het vlak van het ‘genezen’ van de veroudering.

Spoedopname

Het mag echter allemaal niet baten. Daar waar zure regen nog geleidelijk aangepakt kon en mocht worden via allerlei ingrepen, moet de stikstofemissie stante pede drastisch verder omlaag via het sluiten van (landbouw)bedrijven en, desnoods, een vergunningenstop.

Het is alsof iemand die leed aan morbide vetzucht (laten we hem Kafka noemen), na een afname met 70% van zijn overgewicht én met een gegarandeerd verder gewichtsverlies in het vooruitzicht, met dwang opgenomen zou worden in het ziekenhuis om een verplichte maagverkleining te ondergaan. Op koppig aandringen van dokter en semi-vegetariër Demir, die zelf weliswaar hogere, Europese machten inroept. Bevel is nu eenmaal bevel.

Over die hogere machten gesproken: één van de grote verschillen met het dossier van de zure regen is dat we inmiddels opgezadeld zitten met een netwerk van (en nieuwe wetgeving rond) Europese Natura 2000-gebieden. Het vormt de hoeksteen ‘van het beleid van de Europese Unie voor behoud en herstel van biodiversiteit’. Het is met name om de natuur in die vaak maar postzegelgrote EU-gebieden op te waarderen, dat de emissie van stikstof en ammoniak zonder verpinken verder omlaag moet.

Balkenende

Een interessante historische noot, in dit verband, is dat toenmalig premier Balkenende, bij de invoering van Natura 2000 in het begin van de jaren 1990, opriep om ecologische en economische belangen meer met elkaar in overeenstemming te brengen. Hij vreesde namelijk dat, door de strikte ecologische invalshoek van Natura 2000, ondernemers in sommige regio’s hun levensonderhoud zouden verliezen. Het kwam hem op kritiek van de PvdA en GroenLinks te staan. Die eerste partij had het over een ‘gelukkig volstrekt mislukte interventie van Balkenende om natuurbescherming te ondermijnen.’

Toenmalig commissievoorzitter José Manuel Barroso wees het verzet van zijn Nederlandse ‘provinciegouverneur’ inderdaad prompt naar de prullenmand. De brave man is dan ook geen voorstander van democratische regeringen. Die zouden vaak verkeerde beslissingen nemen. Zijn Europese Unie was daar een goed tegengif voor, vond hij. Xi Jinping had het niet beter kunnen verwoorden.

Kortom: mijnheer Barroso is een levende karikatuur van de EU-official. Na zijn EU-carrière ging hij dan ook aan de slag bij de sinistere karikatuur van big business, genaamd Goldman Sachs. De draaideur tussen de quasi-democratische Europese Unie en big business en de impact van die laatste op de Unie, zijn berucht.

Green Deal

Maar terug naar het heden. Het is dus vooral om de biodiversiteit in de Natura 2000-gebieden verder te verbeteren, dat bedrijven moeten sneuvelen en levenswerken vernietigd moeten worden. Daar waar er nu pakweg 18 of 20 plantjes in floreren, moeten dat er straks 25 of 26 zijn. De doorsnee bezoeker gaat daar overigens weinig of niks van merken.

Binnen het kader van haar Green Deal en haar biodiversiteitstrategie voor 2030 wil de Europese Unie de bestaande Natura 2000-gebieden bovendien nog gevoelig uitbreiden. De Europese biodiversiteit moet tegen dan hersteld worden ‘for the benefit of people, climate and the planet’. Dat omhelst bijvoorbeeld ook een taboe op gemillimeterd gazon. Dat is niet biodivers genoeg en gaat in tegen het welzijn van de planeet.

Een nieuwe religie

Daarmee kom ik bij de kern van de zaak. Het grote verschil in aanpak van zure regen en stikstofemissies, heeft au fond te maken met een hoogst opdringerige (Europese) staat, die overal opportuniteiten ziet om zaken te problematiseren en nieuwe regels, procedures en verplichtingen op te leggen (en zodoende een uniform EU-gebied te creëren).

Bovendien is het ook een exponent van een inwisseling van het Christendom en aanverwante politieke partijen (die het opnamen voor traditionele boeren) door een hier eerder al geschetste groene biodiversiteitreligie (en aanverwante partijen) die in principe enkel bioboeren tolereert (en die zich natuurlijk ook buiten de EU laat voelen).

‘Resistance is futile’

Het is omwille van de combinatie van die twee fundamentele trends, dat een evolutie die er in hoge mate vanzelf zit aan te komen (minder luchtvervuiling en meer natuur en biodiversiteit) en hoogstens hier en daar wat legislatief gestimuleerd en bijgestuurd moet worden, versneld en verplicht opgelegd wordt.

Goelags hebben we nog niet, maar verder is democratisch verzet tegen die groene EU-plannen dan ook schier even nutteloos en hopeloos als, destijds, verzet tegen communistische meerjarenplannen.

Balkenende

Stikstof is de nieuwe zure regen