‘Berichten over mijn dood zijn sterk overdreven’ schreef Mark Twain ooit. Die woorden lijken van toepassing op Premier Boris Johnson van Engeland. Het einde van zijn politieke loopbaan wordt door de usual suspects al enige tijd van de daken geschreeuwd. Uiteraard vooral door de BBC, waar de wens zoals vaker de vader van de gedachte is. Je kunt het ze nauwelijks kwalijk nemen: Johnson’s mediaminister wil een eind maken aan de verplichte omroepbijdrage.

Geen gelegenheid gaat voorbij

De Beep laat geen gelegenheid voorbijgaan om eraan te herinneren dat er een ‘bring your own booze’-feestje gaande was op Downing street 10, terwijl koningin Elisabeth vanwege Covid19 eenzaam de mis bijwoonde voor haar overleden echtgenoot. En elke avond is er wel iemand op tv die huilend uitpakt over een naast familielid dat alleen moest sterven terwijl bij de premier op tafel werd gedanst.

Kranten als The Guardian doen enthousiast mee aan wat soms een lynchpartij lijkt, zij hebben hun onverbloemde afkeer van Brexit en Boris Johnson nooit onder stoelen of banken gestoken.

De grootste oppositiepartij Labour rekent zich al rijk: voor het eerst in lange tijd staat ze in de peilingen meer dan tien procent voor op de Conservatieven. Maar dat hebben ze vooral bereikt door een serieel falende Boris Johnson, niet op eigen kracht. De intentie om Labour te stemmen is overigens onveranderd: er zijn niet méér mensen die voor Labour kiezen, alleen minder die Conservatief willen stemmen.

Chinese spion

Geen wonder als je ziet wat een schroot er in het schaduwkabinet op de eerste oppositiebank in de Commons zit… Zoals Barry Gardiner, sinds kort ook wel ‘Beijing Barry’ genoemd. Van de week werd bekend dat hij en zijn zoon uitgebreid gefinancierd worden door een Chinese spion. Daar besteedt geen hond aandacht aan: iedereen is op het bloed van Johnson uit.

‘Partygate’ lijkt zijn grootste probleem, maar al blijven media en oppositie het publiek er nog zo lang aan herinneren, het is geen serieus probleem. Zodra er iets gebeurt dat echt belangrijk is – zoals het opheffen van alle Covid-beperkingen – is het publiek dit zo weer vergeten. Het is bijna komisch als de BBC iemand interviewt die er niet zo zwaar aan lijkt te tillen en je de teleurstelling van het gezicht van de interviewer ziet druipen…

Schadelijker voor Johnsons populariteit dan partygate, is de invloed die zijn jongere vrouw Carrie op hem lijkt te hebben. De consensus is dat zij in de eerste plaats verantwoordelijk is voor zijn eindeloze gezever over ‘Net Zero’ en ‘Build Back Better’, dat de belastingbetaler vele miljarden zal kosten. Er zou in huize Johnson wel eens een koningsdrama van Shakespeariaanse proporties op til kunnen zijn…

Voortijdig laten verdwijnen

Helaas voor alle wolven in het bos is er heel wat nodig om Johnson of welke conservatieve partijleider dan ook voortijdig van het toneel te laten verdwijnen. Minimaal 15% van zijn eigen 358 parlementsleden moet de premier weg willen hebben. 54 dus op dit moment.

En moet bovendien bereid zijn dat vast te leggen in een brief aan het zogeheten 1922 comité, dat bestaat uit backbenchers: minder invloedrijke conservatieven die verder naar achteren zitten in het parlement. Het sturen van zo’n brief is niet zonder risico voor de afzender, mocht het op niets uitlopen.

Hoeveel brieven er al ontvangen zijn is een geheim dat door de voorzitter van het comité wordt bewaard als een lanceercode, zolang het kritische aantal nog niet is bereikt. Journalisten schijnen bij vergaderingen aan de deur te luisteren hoe vaak en hoe hard er op tafel wordt geslagen…

Opstappen belangrijke ministers

Genoeg brieven zouden overigens alleen nog maar verkiezingen teweegbrengen onder alle fractieleden over het aanblijven van Johnson. Als hij die verliest, is het gebeurd. Vooralsnog lijkt die 15% nog lang niet gehaald, al blijft dat gissen. Het wachten is ook nog op een officieel rapport van een hoge ambtenaar over hoe het precies is gegaan met die feestjes.

Afgezien van zelf aftreden is er nog een manier waarop Johnson ten val kan komen: door het opstappen van belangrijke ministers van zijn kabinet. Dan gaat het vooral om de minister van Financiën, Rishi Sunak en de minister van Buitenlandse Zaken, Liz Truss. Niet geheel toevallig staan beiden bij de wedkantoren bovenaan als kanshebbers op het leiderschap…

Sunak is een voormalige hedgefonds manager en heeft als politicus een onberispelijke reputatie. Hij is beminnelijk en resoluut, en inmiddels bijna driemaal populairder dan Boris Johnson. Toch lijkt zijn tijd nog niet gekomen: hij heeft te weinig inhoud en ervaring. Niemand ziet hem in algemene verkiezingen opgewassen tegen oppositieleider Keir Starmer. Zeker niet vergeleken bij stemmenkanon Boris Johnson die bijna alles wint waaraan hij meedoet, of het nu verkiezingen zijn voor burgemeester van Londen of voor Brexit…

Nog veel rijker

Dat Sunak goed is voor 200 miljoen en getrouwd met een vrouw die nóg veel rijker is, zal niet helpen om broodnodige zetels in Noord-Engelse industriegebieden van Labour af te snoepen. Vooral het slechten van die zogeheten ‘red wall’ heeft Johnson aan zijn riante meerderheid geholpen.

Ook Liz Truss is populair: in haar vorige functie sloot ze voor Groot-Brittannië de ene na de andere handelsovereenkomst af. Maar kansrijk als leider, nou nee… Derde in de rij is Jeremy Hunt, de kleurloze staatssecretaris van Buitenlandse Zaken en de Commonwealth. Hij nam in 2019 al deel aan leiderschapsverkiezingen om de opvolging van Theresa May. Die verloor hij van Boris Johnson, geen aanbeveling…

Twitter

Penny Mourdant: ’the sexiest female M.P.’

‘Dark horse’

Maar dan wordt het interessant. Op de vierde plaats komt iemand in beeld die sinds kort als een ‘dark horse’ wordt bestempeld: een onverwachte maar bijzonder kansrijke deelnemer aan verkiezingen. Ik heb het over Penny Mordaunt, minister van Handel en parlementslid voor de marinestad Portsmouth.

Een flamboyante verschijning tussen alle grijze muizen in het Lagerhuis. Uiterlijk doet ze denken aan Catherine Deneuve, ze lijkt ook over dezelfde koele en tegelijkertijd intense zelfverzekerdheid te beschikken die deze actrice kenmerkt. Mordaunt is onverschrokken: in 2015 nam ze deel aan het programma ‘Splash’, waarin ze in badpak van een extreem hoge plank moest duiken om geld voor een goed doel in te zamelen. De Engelse tabloids gingen uit hun dak: ze werd ‘the sexiest female MP’ genoemd.

Voor wie denkt, wat moet Engeland met een sexy premier: Mordaunt nam al onder drie premiers deel aan het kabinet, onder meer als eerste vrouwelijke minister van Defensie. Die functie had er misschien mee te maken dat ze reserveofficier is in de marine. Haar vader was parachutist en had zijn dochter naar een oorlogsschip genoemd: de H.M.S. Penelope.

Welbespraakt, zonder genade

In het parlement laat ze zich gelden als zeer welbespraakt en indien nodig zonder genade. Pas nog gaf ze Angela Rayner, de niet minder flamboyante maar ietwat ordinaire vicevoorzitter van Labour, op superieure wijze lik op stuk. Ze is waarschijnlijk ook het enige Lagerhuislid ooit dat haar gesproken tekst zelf weet te begeleiden door gebarentaal.

Mordaunt houdt zich verre van de schandaaltjes rond Boris Johnson, en heeft een aanzienlijk minder elitaire achtergrond. Voor haar geen Eton: ze studeerde filosofie in Reading en werkte als assistente van een goochelaar om die studie te bekostigen.

Maar haar loopbaan is net zo min vlekkeloos als die van Johnson. Als overtuigd Brexiteer gaf ze bijvoorbeeld tijdens de campagne voor het referendum op tv een onjuist beeld van Engelands rol in de Europese Unie. Groot-Brittannië zou een eventueel toetreden van Turkije niet kunnen verhinderen, zei ze. Terwijl ieder lid van de EU over vetorecht beschikt. Mordaunt waarschuwde bovendien voor een tsunami aan Turken, mocht dat land toetreden. Waarbij ze liet doorschemeren dat dit de veiligheid niet ten goede zou komen…

Boris Johnson lijkt vooralsnog niet uitgespeeld. En al heeft hij nog zoveel kritiek over zich heen gekregen, hij blijft degene die Groot-Brittannië sneller dan andere landen uit de pandemie heeft gesleept. Toch zou ik zeggen: hou mevrouw Mordaunt in de gaten…

Barry Gardiner

Catherine Deneuve volgende premier van Groot-Brittannië?