Beste koning Felipe,

Sta me toe het woord tot u te richten, ook al ben ik geen Spaanse onderdaan, maar enkel een achttien jaar geleden aangespoelde Belg uit Antwerpen, de schone stede die door de Spaanse furie ten val werd gebracht in 1585. Er is nog meer dat ons bindt: ik ben inmiddels gevallen voor de schoonheid en de nobele inborst van een Spaanse furie die ik nu mijn vrouw mag noemen. En alsof dat nog niet genoeg is, bracht ik mijn jeugdjaren door in het mooie Lier waar in september 1496 Filips de Schone en Johanna van Castilië elkaar het ja-woord gaven in de Sint-Gummaruskerk — in Lier beter bekend als de ‘peperbus’.

Overigens noemden we vroeger — in al onze jeugdige onwetendheid — Johanna van Castilië gewoon ‘zot Jeanneke’, een naam overgewaaid uit Spanje waar ze onterecht ‘Juanna la Loca’ werd genoemd na allerlei intriges aan het hof om haar van de troon te houden.

Vlaanderen en Spanje

U merkt het: Vlaanderen en Spanje hebben veel gemeen. Het is dan ook in een mooie Vlaamse traditie dat ik als onderdaan van de Spaanse kroon en belastingbetaler aan de Spaanse schatkist deze brief naar u schrijf. De Vlaamse schrijver Walter van den Broeck schreef zijn brieven aan wijlen de Belgische koning Boudewijn, die overigens het tijdelijke met het eeuwige verwisselde in Motril, een kleine 100 kilometer van waar ik woon: alweer een link tussen mijn geboorte- en mijn adoptieland.

Ik richt me tot u omwille van de verschillende corruptiezaken waar de Spaanse politiek momenteel onder lijdt. De zaak-Koldo bijvoorbeeld, genoemd naar Koldo Garcia Izagirre, de ‘ritselaar’ en ‘comisionista’ van de socialistische minister José Luis Abalos en beschuldigd van het incasseren van commissies ter waarde van in totaal 50 miljoen euro op de bestelling van mondmaskers tijdens de coronamiserie.

En uiteraard is er ook de zaak tegen Begonia Gomez, de vrouw van eerste minister Pedro Sanchez, die nu naast machtsafwending ook beschuldigd wordt van het valselijk gebruik van een universitair diploma en het zich onterecht toe-eigenen van een patent op een computerapplicatie van de universiteit in Madrid waar ze een leerstoel had.

DNA

Nu is politieke corruptie ook niet geheel onbekend in mijn geboorteland, dus ook daar kruisen de paden tussen Vlaanderen en Spanje weer. Nu geloof ik niet dat corruptie iets is dat in het DNA zit, dus u hoort mij niet zeggen dat het de genen zijn die het Spaanse legioen heeft achtergelaten tijdens zijn verblijf in Vlaanderen, die de oorzaak zijn van de Belgische corruptieproblemen. Maar ik heb al vanaf dag één dat ik in Andalucía aankwam in een lieftallig bergdorpje in de Axarquia-streek ten oosten van Málaga gemerkt dat de bevolking corruptie erg normaal vindt.

Die dag werd namelijk de burgemeester van het dorp door de ‘Guardia Civil’ gearresteerd op beschuldiging van fraude met bouwgronden. In het dorpscafé werd me verteld dat Pépé, de burgemeester, inderdaad corrupt is. ‘Dat wist immers iedereen’, klonk het. Maar tegelijkertijd is hij ook een goed mens, ‘una buena persona’.

Pépé zijn kuiperijen hadden namelijk veel lokale bouwaannemers, metselaars en schrijnwerkers aan werk geholpen. De enige slachtoffers waren de buitenlanders die de huizen in goed vertrouwen hadden gekocht, inclusief een door de burgemeester ondertekende bouwvergunning, en nu vaststelden dat hun huis illegaal was en met afbraak werd bedreigd.

300.000 euro

Op de lokale tv-zender Sur — die op café altijd opstond — werd de zaak vaak besproken, begeleid door archiefbeelden van de burgemeester die in zijn vrije tijd ook flamencozanger was en op een festival ‘no tengo dinerooo’ (‘ik heb geen geld’) zong. Tot groot jolijt van de cafégangers die me wisten te vertellen dat de Guardia Civil 300.000 euro in de matras van de burgemeester had ontdekt.

Integendeel, cafébaas Rafa vertelde me dat je wel gek moest zijn als je op die positie zat als politicus en de kans niet greep om je te verrijken zodat je je familie en vrienden kon helpen

Pépé was de held van het dorp en er werd om hem te steunen terwijl hij in de cel zat zelfs een solidariteitsoptocht georganiseerd. Er was geen greintje verontwaardiging te bespeuren bij het volk over de corruptie. Integendeel, cafébaas Rafa vertelde me dat je wel gek moest zijn als je op die positie zat als politicus en de kans niet greep om je te verrijken zodat je je familie en vrienden kon helpen.

Morele mankementen

U bent als telg van een niet onbesproken koninklijke familie ook bekend met deze morele mankementen. Uw eigen vader Juan Carlos, van wie u de troon erfde, vluchtte in 2014 naar Abu Dhabi na beschuldigingen van geldverduistering en omkoping ter waarde van 100 miljoen euro door de Saoudi’s om tussen te komen in de aankoop van een Spaanse hogesnelheidstrein.

Niet dat ik het mes nog verder in de wonde wil draaien, beste Felipe, maar daarnaast was er ook nog de fraudezaak tegen uw schoonbroer, de man van uw zus Cristina, Iñaki Urdangarin, die 6 miljoen euro van publieke fondsen verduisterde en daarvoor tot vijf jaar en tien maanden gevangenisstraf werd veroordeeld. De moeder van Urdangarin is trouwens Françoise Liebaert, een Antwerpse, en zo komen we terug bij de overeenkomsten tussen onze beide landen.

Maar er is één groot verschil: in Spanje worden politici en wie van koninklijken bloede is snel voor het gerecht gebracht als ze verdacht en beschuldigd worden van fraude. Dat is in België niet altijd het geval, zeker niet zo snel. Ik zal u verder op de hoogte blijven houden van mijn blik als buitenstaander op de eigenaardigheden van het dagelijkse leven in uw land.

Hartelijke groet en doe ook de groeten aan uw vrouw Laetitia die ook ooit is begonnen als een simpele journalist zoals ik. Al heeft zij haar uiterlijk veel meer mee… Om te eindigen met de woorden van de Vlaamse zangeres Samantha en haar onsterfelijke wereldhit: ‘E viva España!’

Alain 1 van Lier

Begonia Gomez

Brief aan koning Felipe VI over corruptie in Spanje