De arts-specialisten in opleiding zijn ontevreden over hun huidige arbeidsvoorwaarden. Tijdens hun assistentiejaren bouwen ze amper sociale rechten op en bovendien hebben ze weinig inspraak in de comités die beslissen over deze arbeidsvoorwaarden. De Vlaamse arts-specialisten in opleiding dreigen nu met een staking indien hun arbeidsvoorwaarden niet in de positieve zin veranderen. Het voorstel dat nu op tafel ligt geeft hen nog minder sociale rechten en de veiligheid van de patiënten dreigt in gevaar te komen, vindt VASO. In deze aflevering van Doorbraak Radio geven Thomas Pattyn, psychiater en stagebegeleider, en Benjamin Denoiseux, chirurg in opleiding, meer uitleg over wat ze willen veranderen aan de arbeidsvoorwaarden.

Arts-specialist in opleiding

Na een zesjarige basisopleiding kunnen studenten ervoor kiezen om zich medisch verder te specialiseren onder de vorm van een opleidingscontract in een ziekenhuis. Het sui generis statuut van artsen in opleiding geeft hen bepaalde rechten op sociale zekerheid maar niet op alles. Het sui generis statuut van de arts-specialist in opleiding is een uniek statuut en ze vormen de enige beroepsgroep met dergelijk statuut. Zo omvat het geen werkloosheidsuitkering, pensioenopbouw of andere sociale voordelen. Heel wat sociale voordelen ontbreken en de specialisatiejaren tellen ook niet mee als gewerkte jaren, benadrukt Denoiseux.

Het verhaal is zeker genuanceerd, zegt Denoiseux. ‘Er zijn zeker plekken waar men een goede balans houdt tussen opleiding en werk maar er zijn jammer genoeg ook plekken waar er misbruik wordt gemaakt van de arts-specialist in opleiding.’ Het probleem is dat er geen controlesysteem bestaat. Bovendien is de stagemeester ook de werkgever, waardoor er een fundamenteel conflict ontstaat. In kleinere ziekenhuizen is het vaak ook de stagemeester die de arts-specialist in opleiding uitbetaald waardoor het probleem nog groter wordt, zegt Pattyn. ‘Het systeem strookt niet meer met de huidige realiteit.’

Betere arbeidsvoorwaarden

Denoiseux benadrukt dat arts-specialisten in opleiding niet meer willen, zoals meer loon, maar vooral beter beschermd willen worden. ‘Het statuut dat we nu hebben moet correcter worden toegepast.’

De artsen-specialisten in opleiding zijn slecht vertegenwoordigd in de comités die beslissen over de toekomstige arbeidsvoorwaarden, zegt Denoiseux. ‘Informeel wordt onze mening wel gevraagd maar we zijn geen volwaardig lid bij deze onderhandelingen.’

Aandacht voor mentale gezondheid?

Naast het verbeteren van arbeidsomstandigheden gaat het ook over het verbeteren van leeromstandigheden, zegt Pattyn. ‘Het is geen louter arbeidsconflict.’ De arts-specialist in opleiding is in feite al een afgestudeerde arts die kiest om zich nog verder te specialiseren, daarom gaat het ook over leeromstandigheden. Onderzoek toont verder ook aan dat het slecht gesteld is met het welzijn van de arts-specialist in opleiding. ‘Er heerst heel wat twijfel over of men wel wil verdergaan met de opleiding.’

Het is belangrijk dat de retoriek waarbij deze omstandigheden als normaal worden beschouwd doorbroken wordt, vindt Denoiseux. Arts-specialisten in opleiding krijgen vaak te horen dat de huidige lichting specialisten dit immers ook heeft moeten doorstaan. ‘Maar we mogen niet in het verleden blijven hangen.’

Deadline voor de onderhandelingen

Het huidige voorstel betekent eerder achteruitgang dan vooruitgang, zegt Denoiseux. Zo zouden arts-specialisten in opleiding vanaf dag één ten laste van het ziekenfonds vallen, worden de wachtdiensten niet bijkomend vergoed en wordt er geen onafhankelijk controlesysteem geïmplementeerd. Zonder aanvaardbaar akkoord op 19 mei gaan de Vlaamse arts-specialisten in opleiding dan ook in staking. ‘Al hopen we dat dit niet het geval is en dat we op de valreep nog een akkoord kunnen bereiken.’

Dreigen met een staking is de enige manier om nog druk te zetten, zegt Pattyn. ‘Het voorstel dat nu op tafel ligt werd hen aangeboden als te nemen of te laten.’ Heel wat mensen in de medische sector steunen de arts-specialisten in opleiding en hopen samen met hen alsnog dat er een beter voorstel uit de bus komt. ‘Niemand wil dat het effectief tot een staking komt en indien dit wel zo is zal ervoor gezorgd worden dat de zorg voor patiënten zeker niet in gedrang komt.’ Het zit niet in onze cultuur om een stakingsaanvraag in te dienen maar we willen onze grens duidelijk aangeven, benadrukt Denoiseux.

Auteur artikel: Rani De Leeneer

Benjamin Denoiseux

Thomas Pattyn en Benjamin Denoiseux: ‘Specialisten-in-opleiding verdienen degelijk statuut’