De fors gemediatiseerde klimaattop COP27 in Sharm El Sheik was een flop. Het verbod op fossiele brandstoffen is na de COP27 verder van huis dan na de COP26 in Glasgow één jaar geleden. Het enige wat bereikt werd, is de vorming van een ‘klimaatfonds’ om ontwikkelingshulp aan arme landen te greenwashen tot schadevergoeding voor vermeende klimaatschade. De hele top draaide rond Westers geld voor armere landen. De 45.000 deelnemers beleefden veertien dagen lang een festivalsfeer tussen de vijfsterrenhotels.

De hysterische speeches van bijvoorbeeld de socialistische VN-secretaris-generaal Antonio Gutteres of de socialistische klimaatpaus Frans Timmermans (vicevoorzitter van de Europese Commissie) gingen over de ‘klimaathel’. Zelfs federaal minister Tinne Van der Straeten ging in een videocall vanuit Egypte in de Zevende Dag compleet de hysterische toer op. Het mag daarom des te meer verbazen dat in zo’n apocalyptische tijden zelfs een bescheiden maatregel niet kon bereikt worden. Als de urgentie echt zo hoog was dan waren de excellenties wel tot op zijn minst symbolische daden gekomen.

Enorme Belgische delegatie

Vanuit Vlaanderen reageerde de Vlaamse minister bevoegd voor klimaat, Zuhal Demir (N-VA) zeer verbolgen over de beloftes en plannen die Frans Timmermans blijkbaar op tafel gooide zonder daarvoor door de lidstaten van de Europese Unie gemandateerd te zijn. Demir bleef thuis en achteraf bekeken bleek ze gelijk te krijgen. De enigen die beter werden van deze klimaattop waren hoteliers, luchtvaartbedrijven en pr-bureaus.

Over de enorme Belgische delegatie in Sharm El Sheik op de COP27 was veel te doen. Het duurde tot de laatste dag van de veertiendaagse hoogmis alvorens de federale regering enige klaarheid schonk over de samenstelling van die Belgische delegatie. Eigenlijk weigerde de regering klare wijn te schenken. De regering beweerde zelfs dat het meedelen van de delegatielijst van tussen de 114 en 189 leden een inbreuk op de privacy was.

De klassieke truc

Het kabinet van ‘klimaatminister’ Zakia Khattabi (Ecolo) gaf na veel treuzelen een antwoord op een WOB-vraag. Een WOB-aanvraag is een verzoek om bestuursdocumenten zoals de Grondwet en de wet openbaarheid van bestuur voorzien publiek te maken op vraag van een burger. De klassieke truc om dit niet te doen is de bescherming van de privacy in te roepen en dat deed het kabinet van Khattabi op 19 november bij monde van de administratie.

‘Le nombre total de personnes figurant sur la liste officielle de la délégation belge pour la COP27 est de 114 personnes’ luidde het antwoord op de vraag hoeveel personen de delegatie telde ‘nous ne sommes pas en mesure de vous communiquer la liste complète des membres de la délégation sans leur consentement explicite’ was het excuus om de namen niet te geven. De officiële lijst op de website van de organisatie (UNFCCC) stond vol fouten en lacunes.

Niet alle debatten waren even boeiend.

Wie gingen er dan?

Ook Pierre Kerkhofs van de FOD Volksgezondheid, die de administratie doet van het departement Leefmilieu waar de klimaattoppen van de federale regering onder vallen, spoot mist. Kerkhofs is de ‘Président du Comité de Coordination de la Politique Internationale de l’Environnement (CCPIE)’. Dit comité stelt de lijst samen voor internationale conferenties. Volgens Kerkhofs telde de delegatie 114 personen.

Die delegatie bestond onder andere uit deskundigen die de hele conferentie bijwoonden en een logisticus, in totaal 22 personen die het voorbereidende werk verzorgden van de aanwezige ministers die de beslissingen namen. Daarbij komen de meeste ministers en hun kabinetsleden, die maar een aantal dagen participeerden aan de COP27. Deze groep van VIP’s telde 18 deelnemers. De ambassade in Kaïro stuurde ook de ambassadeur en 5 personeelsleden. Vier federale ministers en een Waals minister namen deel. Het ging om premier Alexander De Croo (Open VLD), Zakia Khattabi (Ecolo), Tinne Van der Straeten (Groen), Hadja Lahbib (MR) en Philippe Henry (Ecolo). In totaal dus 45 personen. De kosten van deelname waren naar verluidt voor de respectieve federale of gewestelijke administraties.

Het middenveld

De meerderheid van de officiële delegatie, namelijk 70 personen of dus meer dan 60 %, bestond uit verkozenen zoals Kris Verduyckt (Vooruit), vakbonden, NGO’s, wetenschappers enzovoort. Die namen deel op eigen initiatief en op eigen kosten volgens Kerkhofs. De dienst ‘Changements climatiques’ van de FOD Volksgezondheid regelde de inschrijvingsprocedure. Allemaal om het zogenaamde ‘middenveld’ bij de onderhandelingen te betrekken. Die 60% waren dus officieel leden van de Belgische delegatie. Volgens Kerkhofs waren ze weliswaar niet gemachtigd om te onderhandelen. Ze konden enkel de debatten volgen of aan parallelle evenementen deelnemen.

Dat deze drukkingsgroepen die met veel tamtam naar de COP27 trekken en in alle voorbereidende evenementen deelnamen, zo gesteld zijn op hun privacy is opmerkelijk. Indien ze daadwerkelijk alles zelf betaalden zou dat toch geen probleem mogen zijn, maar eerder extra gratis publiciteit. De VRT bracht de 16-jarige Benjamin Van Bunderen meermaals uitvoerig om zijn ideologisch verhaal te doen over zijn vriendin Rosa die als ‘klimaatslachtoffer’ overleed tijdens de overstroming van de Vesder. Is dat overigens al gefactcheckt?

Geen sprinkhanen op je bord

Tijdens de top dook het ene na het andere pijnlijke weetje op. Zo kostte een hotelkamer tijdens de top volgens een Britse diplomaat 2000 Britse pond per nacht. In de blauwe zone van het klimaattop-dorp rekende de catering van COPGourmet 100 dollar per steak met champignonsaus, terwijl een basismenu 196 dollar kostte per couvert. De deelnemers die zo graag propageren dat iedereen minder vlees moet eten, aten zelf dus geen sprinkhanen die ‘naar nootjes smaken’.

De conclusie is dat een geslaagde klimaattop eigenlijk moet mislukken zodat op de volgende top telkens weer dezelfde irrationele eisen gesteld kunnen worden en 45.000 betrokkenen naar toeristische oorden zoals Cancún, Bali of Sharm El Sheik kunnen afzakken. Op de ansichtkaart naar huis konden ze schrijven dat het weer mooi, het eten en drinken goed, de hotels proper, maar de debatten saai waren. Volgend jaar is de COP28 in Dubai. Voor inschrijvingen zich wenden tot de FOD Volksgezondheid.

Benjamin Van Bunderen

De klimaattop COP27 flopte maar de steak archiduc van 100 dollar heeft gesmaakt