De tragiek die zich in ons land ontwikkeld heeft is dat de mentaliteiten aan beide zijden van de taalgrens zich anders gingen ontwikkelen, al moeten we dat relativeren. Tijdens de Koningskwestie was er in de industriële kernen in Vlaanderen, Antwerpen en Gent, een behoorlijke deelname aan de stakingsbeweging tegen de koning. Tegelijkertijd groeide in Wallonië een sterk onderhuids verzet tegen de syndicalistische houdgreep.

De grootste tragedie is daarom, in mijn ogen, dat de staatshervorming opgezet werd via de taalgrens. Ik kreeg daar ooit een voorbeeld van toen ik, samen met een Franstalige redacteur, voor mijn blad Intermediair een enquêteronde opzette in Franstalige Kamers van Koophandel. In Namen en Verviers ontmoetten wij mensen die steen en been klaagden omdat gezonde bedrijven kapot werden geconcurreerd door bureaucratische initiatieven die werden in leven gehouden met overheidsgeld. Voor hen was niet Vlaanderen, maar de PS de baarlijke duivel.

Megabedrijven versus KMO’s

Indien men de noodzakelijke decentralisatie van het land via provinciegrenzen had getrokken, dan waren er wisselmeerderheden ontstaan die het land open hielden. Niets had dan belet de culturele materies in een Vlaamse en Franstalige concentratie te behandelen, maar sociaaleconomisch was de polarisering niet zo sterk geworden. Dat is helaas niet gebeurd. In de plaats daarvan hebben de kortzichtige Vlaamse politici, in hun gretigheid naar autonomie, de grendelwetten aanvaard. We zitten nu met de brokken.

Het voornaamste gevolg is dat Wallonië niet kan doen wat Limburg gedaan heeft. Na de mijnsluiting zich optrekken aan het succesvolle West-Vlaamse model via benchmarking. Wallonië verzuipt in de etatisering of verstaatsing. Vlaanderen geneest van zijn ziekte om vooral buitenlandse megabedrijven aan te trekken en trekt zich op aan de groei van lokale KMO’s. De gezonde krachten in Wallonië krijgen door de PS-hegemonie niet de kans zich ook aan dat voorbeeld te spiegelen. Hoe uit die impasse te raken?

Samenwerking van studiediensten

Als we Herman De Bode mogen geloven dan is het besef gegroeid in de PS-studiedienst dat het anders moet. De PS is rijp voor de omvorming van het land, stelt ook Bart De Wever, ‘er zijn getuigen genoeg die dat kunnen bevestigen. Zij zijn ons even hard beu als wij hen. Ze durven het alleen nog niet publiek toegeven’.

Op een bepaald ogenblik leek Paul Magnette te wankelen, maar de gecombineerde druk van het ideologisch verblinde FGTB en het verwende snobisme van Ecolo/Groen deed hem toch knielen voor de liberale gretigheid om de vetpotten van Egypte leeg te vreten. Hoelang kan dat nog duren?

De uitspraak ‘never waste a good crisis’, die aan Winston Churchill wordt toegeschreven, is bekend. Als alles overhoop ligt, dan kan je dingen veranderen. Cruciaal is dat op dit moment er geen links antwoord mogelijk is. De slogan van de PVDA ‘laat de rijken de crisis betalen’ leidt nergens heen: de rijken gaan op de loop en je blijft zitten met je crisis.

We zien dat ook in de VS waar Bernie Sanders een kapotte grammofoonplaat afdraaide: het is een schande dat iemand als Michael Bloomberg zoveel meer heeft dan een arme sukkelaar. Toen hij dat gezegd had, was hij uitgepraat. Bloomberg antwoordde daarop dat hij zelf van scratch begonnen was, wat nog waar is ook. Hij stelde zich echter defensief op en moest daarom de fakkel overdragen aan Joe Biden, van wie niet duidelijk is of hij de verbeelding bezit om de anti-Trump-dynamiek uit te buiten. Donald Trump stelt zich als miljardair offensief op, en dat sprak tot de verbeelding, ook van Joe Sixpack. Of dat blijft duren, weten we niet, maar het wérkt alleszins al drie jaar lang.

Misschien nog te veel KVHV’ers

Wat kunnen we daaruit leren voor de aanpak van onze economische crisis die ongetwijfeld volgen zal uit de coronacrisis? Dat we de Vlaamse economische successen zonder schroom dik in de verf moeten zetten om daarmee de Waalse onderstroom te verleiden. Het cijfer waarmee moet uitgepakt worden is de tewerkstellingsgraad: 75 procent in Vlaanderen, 63 procent in het zuiden. Komaan jongens, de schouders eronder, jullie kunnen het!

Onze grootste bondgenoot daarbij kan de PS-studiedienst worden, het enige heldere licht in de collectivistische duisternis. De beste manier om die te mobiliseren is vanaf nu een samenwerking opzetten tussen die studiedienst en die van N-VA (eventueel vervoegd door die van CD&V), in het kader van het zoeken naar een gezamenlijke oplossing voor de financiële put die de liberalen aan het graven zijn.

Is dat haalbaar? Ik denk niet dat het aan de PS-intelligentsia zal liggen, wel aan die van N-VA. Als ik zie dat er in die partij in volle Marrakesh-crisis een campagne kon gepubliceerd (en snel weer ingetrokken) worden die de kiezers bijna uitnodigde om Vlaams Belang te stemmen, dan ben ik zeer ongerust. Ik vrees – maar dat zal wel mijn slecht karakter zijn – dat er in de entourage van Bart De Wever nog steeds te veel KVHV’ers rondlopen die de ranzigheid van de Oude Markt van Leuven om zes uur ’s ochtends niet kwijt zijn geraakt. Ik denk dat ze nog veel kunnen leren van de slimmeriken die Elio Di Rupo bijeen heeft gebracht.

De eigen camarilla opkuisen

Toch ben ik niet pessimistisch. Bart De Wever is met lengten voorsprong de verstandigste politicus die dit land ooit gekend heeft, zowel tactisch als strategisch. Hij heeft een tijdelijke inzinking achter de rug, nadat hij te vlug dacht gewonnen spel te hebben met Magnette, maar heeft zich ondertussen goed herpakt.

De Wever beweert nu dat hij zijn omstreden uitspraak deed om de zaak te versnellen en kijkt daarbij of hij het zelf gelooft – ‘se non è vero è ben trovato’, zouden de Italianen zeggen. Hij heeft nu zes maanden om zijn tactiek te herwerken met als strategisch doel Vlaanderen te geven waar het recht op heeft. Niet door Wallonië schade te berokkenen, maar door het te leren zelf vis te vangen. Het eerste wat hij volgens mij moet doen, is zijn eigen camarilla opkuisen.

Dit is het laatste deel in een reeks van zes. Lees hier deel 1 | 2 | 3 | 4 | 5

Bernie Wanders

Eendracht van de twee democratieën