Elk jaar De Wereld Whisky Dag, sinds 2012 op de derde zaterdag van mei. Een dag in het leven geroepen door de Schotse whisky-consultant en -broker Blair Bowman om vooral de Schotse whisky te eren.

2013 De Franse schrijver en historicus Dominique Venner (78) beneemt zich van het leven in het koor van de Parijse Notre-Dame. Hij deponeert er een nota die de redenen van zijn zelfmoord uiteenzet: ’Mijn daad vloeit voort uit een ethiek van de wil. Ik kies voor de dood om de ingeslapen gewetens wakker te maken (…) Bij gebrek aan identitaire religie beschikken we sinds Homeros over een gemeenschappelijk geheugen dat alle waarden omvat waarop we onze toekomstige wedergeboorte kunnen grondvesten, in resolute breuk met de metafysica van het grenzeloze, deze nefaste bron van alle moderne ontsporingen’.

2006 Bij een referendum in Montenegro kiest 55,5% voor het afscheiden van Servië.

1995 De Vlaamse Raad wordt voor de eerste maal rechtstreeks verkozen.

1991 De Indiase politicus en oud-premier Rajiv Gandhi (46) wordt in Sriperumbudur, vermoord door een vrouwelijke Srilankese ‘Tamil Tijger’, die een zware bom had verstopt in een mand met bloemen. Veertien omstaanders vinden ook de dood. Na de aanslag worden de Tamil Tijgers in India officieel verboden. In 1998 worden 26 Tamilstrijders veroordeeld voor de samenzwering die leidde tot de moordaanslag. Rajiv Gandhi is geen familie van Mahatma Gandhi, hoewel ze dezelfde achternaam dragen.

1986 Na de Tweede Kamerverkiezingen zitten er – voor het eerst sinds 1929 – geen communisten meer in het Nederlandse parlement. In België gebeurde hetzelfde in 1985. Maar laten we duidelijk zijn, met ‘geen communisten’ is hier bedoeld: geen mensen meer die openlijk voor hun communisme uitkomen.

De Pietà van Michelangelo (1498-1499)

1972 Aanval op de Pietà van Michelangelo. Het beeld van de rouwende Maria met haar overleden zoon Jezus bevindt zich in een kapel aan de rechterkant van het schip van de Sint-Pietersbasiliek in Vaticaanstad. Dat niet iedereen het werk kan waarderen, blijkt op 21 mei 1972: de Australische geoloog Laszlo Toth ging het kunstwerk toen met een hamer te lijf…

1957 Geboorte in Den Haag van Renée Soutendijk, theater-, film- en tv-actrice. Bekende films met haar zijn onder meer Het meisje met het rode haar, Spetters, Van de koele meren des doods, De ijssalon, De flat, De zevende hemel, Eve of destruction, The second victory, Keeper of the city, Met grote blijdschap, Radeloos. Op televisie was ze te zien in series als Zeg ‘ns Aaa, Meiden van De Wit, Moordvrouw. Ze is getrouwd met regisseur Thed Lenssen.

1949 Geboorte in Oostende van rockzanger Arno Hintjens, overleden op 23 april 2022.

1946 De Waalse christendemocraat Pierre Harmel dient in de Kamer van Volksvertegenwoordigers het wetsvoorstel in tot oprichting van een Centrum van Onderzoek voor de nationale oplossing van de maatschappelijke en rechtskundige vraagstukken in de Vlaamse en Waalse gewesten, waarbij hij wijst op een ‘malaise die Vlamingen en Walen tegenover elkaar plaatst en die de Belgische eenheid in het gedrang kan brengen’. Het zal nog even duren alvorens dit centrum wordt opgericht (Wet van 3 mei 1948).

Hugo de Vries (1848-1935)

1935 Overlijden in Lunteren (Gelderland) van Hugo de Vries (87), bioloog en hoogleraar plantkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij was een van de eerste genetici en een van de grondleggers van de moderne evolutiebiologie.

1927 Charles Lindbergh voltooit zijn non-stop vlucht van New York over de Atlantische Oceaan naar Parijs in 33 ½ uur. In 1932 doet Amelia Earhart het hem als eerste vrouw na in de recordtijd van 14 uur en 56 minuten. In de jaren daarna boekt ze nog diverse andere records. Tijdens een geplande vlucht rond de wereld raakt ze op 2 juli 1937 vermist en wordt op 5 januari 1939 doodverklaard.

1921 Geboorte in Moskou van Andrej Sacharov, Russisch atoomgeleerde, dissident en politicus. Nobelprijs voor de Vrede 1975. Woordvoerder van de democratische oppositie in de Sovjet-Unie. Hij werd verbannen naar Gorki (nu Nizjni Novgorod) van 1980 tot 1986, maar in eer hersteld door president Michail Gorbatsjov. In 1989 overleed hij.

1918 Eerste opvoering van het Fronttoneel onder de leiding van Oscar de Gruyter in de Schouwburg van de Koningin te Hoogstade. Ze spelen Warenar van P.C. Hooft.

1904 Oprichting in Parijs van de Wereldvoetbalbond FIFA, de ‘Fédération Internationale de Football Association’.

1887 Zes studenten aan de Gentse universiteit stichten de Vlaams Katholieke Gilde. Vanaf 1889 wordt de naam Rodenbach’s Vrienden gehanteerd. Opzet was bundeling van de Vlaamsgezinde katholieke studenten. In 1923 wordt de benaming gewijzigd in Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV).

1855 Geboorte van de dichter Emile Verhaeren in Sint-Amands aan de Schelde.

1647 Overlijden in Den Haag van Pieter Corneliszoon Hooft, een van de grootste historici en letterkundigen uit het Nederlandse taalgebied en een van de grondleggers van onze literaire cultuur. Hij verzamelt rond zich het kruim van de Nederlandse auteurs uit de eerste helft van de 17de eeuw, Vondel, Huygens, Cats, Bredero en vele anderen. P.C. Hooft legt met zijn onafgewerkt gebleven Neederlandse Histoorien, de basis voor een Heel-Nederlandse geschiedschrijving.

1572 De Watergeuzen veroveren Enkhuizen (Noord-Holland) op de Spanjaarden. De Geuzen proberen vanuit zee het Spaanse bewind over de Nederlanden omver te werpen. Na Den Briel (1 april 1572) is Enkhuizen de eerste stad van de Lage Landen die van Alva wordt bevrijd.

Karel de Grote (747/748-814) volgens Albrecht Dürer (1513)

1471 Geboorte in Nürnberg van Albrecht Dürer, Duits schilder en etser. Albrecht Dürer maakte in 1520-1521 een verslag van zijn reis door de Nederlanden. Het is een belangrijk historisch document: het eerste overgebleven egodocument van een Europese kunstenaar. Hoewel Dürers reisverslag merendeels droge feiten vermeldt, is het precies daarom heel interessant. Ze geven aan waar zijn grootste belangen lagen: inspiratie en impulsen opdoen en verwerken; contact leggen met collega-kunstenaars; zijn markt uitbreiden via bestaande netwerken onder de Europese adel en de handelselite van Antwerpen en Brussel. In Antwerpen logeerde hij in een herenhuis op de hoek van de Wijngaardbrug en de Minderbroedersrui, waar een gedenkplaat nog aan zijn verblijf herinnert.

Zijn etsen, houtgravures en schilderijen vinden tijdens zijn reis hun bestemming als betaling voor bewezen diensten, genoten gastvrijheid, tekenen van erkentelijkheid of gewoon via verkoop. Dürer was wellicht de eerste kunstenaar met een modern gevoel voor ondernemerschap. Hij was buitengewoon getalenteerd, maar wist dat ook goed te benutten. Hij koos een niche in de markt, waarmee hij omstreeks 1500 vrijwel op slag beroemd werd: grafiek. Dat zorgde voor een grote verspreiding van zijn werk. Dürer signeerde alle werken en behield de blokken in eigen bezit, en daarmee de controle over de auteurs- en gebruiksrechten. Hij overlijdt in zijn geboortestad in 1528.

Blair Bowman

21 mei. Historische dag: Lindbergh landt als eerste transatlantische vlucht in Parijs