De Antwerpse Europarlementariër Kathleen Van Brempt (Vooruit) kondigde aan dat de lobbyisten van de farmaceutische multinational Pfizer niet meer welkom zijn in het Europees Parlement. De commissie die het coronabeleid opvolgt, is bijzonder geïrriteerd door de manier waarop Pfizer meewerkt aan zijn evaluatie.

Woensdag 11 januari deelden meerdere Europese parlementsleden mee dat het Europees Parlement de toegang van lobbyisten aan banden wil leggen. De speciale commissie over corona (COVI) bijvoorbeeld, startte een procedure om de toegangsbadges van de lobbyisten van de Amerikaanse farmaceutische multinational Pfizer te blokkeren. Dat deelde de Antwerpse socialistische Europarlementariër Kathleen Van Brempt mee. Zij is voorzitster van die commissie.

Evaluatie

De COVI-commissie moet de aanpak van de Europese Unie (EU) evalueren. Daarom horen ze verschillende leden van de Europese Commissie, bedrijfsleiders, virologen, enzovoort. De bedoeling is lessen te trekken uit de pandemie. De vier verschillende Eurocommissarissen die al passeerden, verschuilden zich telkens achter het excuus dat het niet hun bevoegdheid was. Ze lieten de vragen die de commissieleden stelden grotendeels onbeantwoord.

Welke vragen stelden die commissieleden zoal? Vragen over de vaccincontracten bijvoorbeeld. Volgens Bram Dhooghe, al dertien jaar medewerker van Van Brempt, zei de CEO van Pfizer eerst toe te komen, om vervolgens te weigeren. Tot tweemaal toe weigerde de topman van Pfizer. Van Brempt beweerde dat de actie van de COVI-commissie het gevolg is van de weigering van de Pfizer-CEO Albert Bourla om tekst en uitleg te komen geven in haar commissie. Eerder spraken zowel de Europese ombudsvrouw als de Europese Rekenkamer hun bezorgdheid uit over het gebrek aan transparantie rond de contracten voor het aankopen van de coronavaccins.

Van Brempt

Van Brempt toonde zich zeer tevreden dat de coördinatoren van alle politieke groepen (fracties) haar twee voorstellen steunden. Zij stelde voor om de toegangsrechten van de lobbyisten van Pfizer in te trekken. Haar tweede voorstel was de oproeping van de voorzitster van de Europese Commissie Ursula von der Leyen.

Van Brempt is van oordeel dat tijdens de pandemie de Europese Unie zeer veel openbare middelen besteedde aan vaccinproductie en -aankoop. Het parlement heeft een recht om volledige transparantie. Het wil de voorwaarden van deze uitgaven te kennen. Het is immers zijn taak om de begroting te controleren. Volgens Van Brempt behoren ook de voorbereiding en de onderhandelingen daartoe. Dergelijke transparantie is volgens Van Brempt essentieel om het vertrouwen van de burgers in de Europese instellingen te verzekeren.

Afleiding

Kwatongen beweerden dat dit een afleidingsmanoeuvre was. Van die roddel in de wandelgangen blijkt weinig te kloppen. Zo bleek dat de groene groep als eerste het intrekken van de badges van de Pfizer-medewerkers vroeg. De Franse groene Europarlementariër en fanatieke activiste tegen de farmaceutische industrie, Michèle Rivasi, deed het voorstel in de COVI-commissie. Van Brempt bracht de verbanning uit het Europees Parlement ter stemming afgelopen woensdag. Alle groepen, behalve de liberalen en christendemocraten, stemden in.

Een verbanning is geen unicum. In 2017 verboden de leden van de ENVI-commissie voor milieu al de toegang tot het Europees Parlement aan medewerkers van de Amerikaanse multinational Monsanto (nu onderdeel van het Duitse concern Bayer; nvdr). Ook toen kwam de verbanning er op vraag van een groen-links parlementslid. De strijd gaat hoofdzakelijk om een schandaal dat de naam ‘SMS-gate’ meekreeg. Het is niet de eerste keer dat Van Brempt dat schandaal aankaart.

Controverse en misbruik

Bourla weigert, omwille van de sms-berichtjes tussen hemzelf en de voorzitster van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. De Pfizer-topman wil geen controverse en vreest dat leden van de COVI-commissie zijn aanwezigheid zullen misbruiken voor een hetze tegen de farmaceutische industrie.

Von der Leyen wil de sms’en nog steeds niet vrijgeven. Rond die sms-berichtjes hangt een zweem van belangenverstrengeling, omdat Von der Leyen de prijs van de vaccins met Pfizer naar verluidt via sms regelde. Leuke bijkomstigheid voor de socialistische fractie is dat Von der Leyen behoort tot de CDU of met andere woorden: tot de Europese Volkspartij (EPP). De EPP is de christendemocratische fractie in het Europees Parlement.

Echte probleem

Het echte probleem is volgens Dhooghe dat de COVI-commissie nog steeds de contracten niet kon inkijken, zogezegd omdat er concurrentiegevoelige informatie zou instaan. ‘We vragen niet om ze publiek te maken, we willen ze enkel inzien. En dan vooral die van de derde aankoop van vaccins.’ Tot nu toe kreeg de commissie enkel zwaar bewerkte versies van die contracten. Het dispuut gaat over de contracten voor de aankoop van 1,8 miljard vaccins.

Volgens Dhooghe is de commissie ook niet vijandig. Het gaat over de procedures. ‘Zelfs als er ad hoc-beslissingen werden genomen, dan is dat gezien de omstandigheden soms te begrijpen. Voor de toekomst moet je dan nadenken aan een betere structuur of aanpak.’ De centrale aankoop van vaccins was een goede zaak en iets dat in de toekomst voor veel landen nog extra voordelen kan opleveren bij andere dossiers. Bourla weigerde zowel in oktober als in december naar de COVI-commissie te komen. Maandag 30 en dinsdag 31 januari zijn de volgende bijeenkomsten van de COVI-commissie.

Bram Dhooghe

Kathleen Van Brempt wil Pfizer-lobby buiten Europees Parlement houden