Groen schiet met scherp op de staatswaarborg die de Vlaamse regering gaf aan multinational Ineos. Mocht de nieuwe fabriek in de Antwerpse haven er nooit komen, dan ontvangt Ineos een half miljard euro schadevergoeding. Belastinggeld dat Groen niet graag uitgeeft, want ze wil de nieuwe fabriek hoe dan ook tegenhouden.

Groen-fractieleidster in het Vlaams parlement Mieke Schauvliege haalde scherp uit naar de Vlaamse regering: ‘Het was al complete waanzin dat de Vlaamse regering een half miljard euro belastinggeld borg stelde voor de nieuwe ethaankraker van Ineos. 500 miljoen euro voor een vervuilende plastiekfabriek, waar zelfs nog geen vergunning voor was en de bouw wel al voor startte.’

Plastiekfabriek

Het deel ‘vervuilende plastiekfabriek’ is onzin. De ethaankraker maakt geen kunststof of plastic, maar haalt door verwarming bouwstenen uit gas of olie. Door toevoeging van ander gas vormen zich bouwstenen voor allerhande polymeren. Dat proces heet ‘kraken’. Die polymeren kunnen tot kunststof verwerkt worden. Iedereen rond het dossier is het eens dat de nieuwe ethaankraker de properste zou zijn in zijn soort, en zeker de minst vervuilende in Europa.

De kritiek van Groen gaat ondanks de anti-chemieretoriek over de riskante staatswaarborg. Voor de Groen-politica doet de Vlaamse regering daar ‘nog een schep bovenop’ omdat uitkwam dat de regering Ineos beloofde om binnen de vier maanden een vergunning af te leveren. Schauvliege vraagt daarom dat de betrokken ministers tekst en uitleg komen geven en convoceert de ministers Jan Jambon (N-VA), Jo Brouns (CD&V) en Zuhal Demir (N-VA) in een vervroegde commissie.

Analyse

Het eerste deel van de analyse van Groen is correct. De Vlaamse regering heeft zich diep in de nesten gewerkt met het Ineos-dossier. Door een half miljard euro Vlaams belastinggeld borg te stellen voor de bouw van de ethaankraker, kan de regering geen kant meer uit. Als de ethaankraker er niet komt, dan gaat het niet enkel om het verlies van een miljardeninvestering en 450 banen. Dan incasseren de overheidsfinanciën een tegenslag van een half miljard euro. De totale begroting van de Vlaamse regering is ongeveer 62 miljard euro. Dat levert dus een gat van bijna één procent op in de begroting.

Groen beweerde dat de Vlaamse regering de voorwaarden voor die borgstelling nog verder versoepelde en zich dus nog afhankelijker maakte van de goodwill van de Britse multinational. Dat is een ingewikkeld verhaal. Normaal zorgt Gigarant voor de waarborgen van de Vlaamse overheid. Nu blijkt dat Gigarant nooit kan opdraaien wanneer Ineos beroep doet op de waarborg. ‘Concreet wil dat zeggen dat de regering zichzelf volledig verantwoordelijk stelt en zich engageert om het half miljard te betalen wanneer Ineos bij de regering gaat aankloppen om het verlies te compenseren’, zegt Schauvliege.

Kritiek

De kritiek van Groen is niet helemaal zuiver op de graat. De partij is tegen de fabriek van Ineos, maar wil natuurlijk ook niet de schuld krijgen voor een factuur van een half miljard euro. De rare bokkesprongen van de Vlaamse regering maken dat Groen die rare spreidstand plots kan gebruiken om oppositie te voeren. De partij kan met recht en rede stellen dat de regering steeds meer risico’s neemt, wat volgens haar getuigt van ‘complete roekeloosheid.’

De groenen vinden dat de regering te ver gaat om ‘één miljardenbedrijf van dienst te zijn’. Cynisch genoeg voegden ze eraan toe ‘dat terwijl landbouwers al jaren in onzekerheid leven door de aanhoudende stikstofcrisis’. Een stikstofcrisis veroorzaakt door groene activisten.

Brouns

Groen hekelt Vlaamse waarborg van half miljard euro voor Ineos-fabriek