Er komt een vaccin! Al in september! Bruno Holthof, ex-CEO van het Antwerps Ziekenhuisnetwerk, vertelt het, vanuit Oxford, in De Tijd. De productie is in het Verenigd Koninkrijk gestart, de resultaten bij apen zijn veelbelovend. Er is niet gewacht op verdere onderzoek. Op testen bij mensen bijvoorbeeld. Men verliest geen tijd in de strijd tegen corona, men waagt het erop, neemt gewogen beslissingen. Op basis van wetenschappelijke inzichten. Op basis van zes Resusaapjes.

Manager van het jaar

De krant meldt de naam van de erg prestigieuze instelling die Holthof op de payrol heeft staan en benadrukt dat hij in 2016 op de shortlist stond voor Manager van het Jaar. 2016 lijkt voor ons, lezers in lockdown, een eeuwigheid geleden, toen shortlists nog niet geassocieerd werden met boodschappenlijsten die je binnen het halfuur moet afwerken. Maar ‘Manager van het Jaar’, dat geeft weer wat voor een eminence aan het woord is.

De Tijd geeft verder nog wat cijfers en feiten, zoals het een geloofwaardige krant betaamt. En publiceert een foto van Holthof, die blaakt van leiderschap en social commitment, een toegangsbadge bengelend op de heup. Precies daar waar Lucky Lukes revolver hangt, denk ik: klaar om de eigen schaduw uit te dagen.

Taalbarrière

Ook La Libre Belgique wijdt een artikel aan het versneld in productie gaan van coronavaccins. La Libre worstelt met een handicap ten opzichte van De Tijd: de taalbarrière. Ze is daarom het nieuws niet gaan halen bij een Vlaming, maar wel in China. Meer bepaald bij biotechreus Sinovac. Die baseert zijn inzichten eveneens op apen, maar heeft ter aanvulling enkele dagen geleden de apen vervangen door 144 mensen.

De productie krijgt ook bij hen meteen reuzeproporties. Goed voor zo’n 100 miljoen dosissen per jaar, waarvoor zeven miljard wereldbewoners weldra mogen vechten. Op de aandelenmarkt van de farma creëert zulk aapjesnieuws gouden opportuniteiten. Ook La Libre geeft bij het artikel een foto mee, die helaas weinig overtuigend is: een nietszeggend man met wat saaie proefbuizen in een rek, verscholen achter een doorsnee masker.

Lux

Nu zal elke reclamemaker je vertellen dat dit weinig professioneel is. Procter & Gamble vormde legioenen managers in spé in de kunst van de publiciteit, zodat aan elke cafétoog wel iemand moet hangen die de vuistregels van goede reclamevoering kent. In wijnbar In vinum veritas luiden die als volgt:

Regel 1: doe de kleine burger dromen, geef hem hoop op een beter leven. Wittere tanden, een slankere lijn, een stralend gelaat. Dat laatste bijvoorbeeld, dankzij Lux zeep, het glibberig blokje hoop.

Regel 2: steun op de notoriëteit van bekende figuren om een nog onbekend product in de markt te zetten. Marilyn Monroe, Catherine Deneuve, Marlène Dietrich waren niet alleen uitmuntende actrices, maar vooral, ze gebruikten Lux zeep.

Regel 3: zet de droom binnen het mentaal bereik van de toekomstige consument. Zorg voor herkenbare accenten. De witporseleinen lavabo, het zeepbakje met zijn zeepblokje, de badkamerspiegel die niet liegen kan.

Regel 4: overtuig de kritische geesten, wikkel ze in een web van wetenschappelijk aandoende uitspraken. Het percentage tevreden gebruikers, de gebruiksfrequentie, de bestanddelen van de geweldige Lux zeepbel.

De vijfde regel doet hier niet ter zake en betreft eventuele kortingen. Die kan gelden voor zeep, maar niet in het geval van vaccins, want het RIZIV betaalt toch. Maar hoop doet het wel, ook voor therapieën, ook voor vaccins.

Hoop

Enkele jaren geleden kwam tijdens een debat over de terugbetaling van bijzonder dure geneesmiddelen een nieuw geneesmiddel tegen longkanker ter sprake. Het middel had effect, maar bij rokers waren de resultaten pover. Te pover om het ook hen voor te schrijven? Daarover slingerde men geanimeerd argumenten en tegenargumenten in het rond al naargelang de gekozen kant van het politiek spectrum. Tot iemand in het publiek het woord vroeg en zich voorstelde als arts en echtgenoot van een rokende longkankerpatiënt.

Hij vond dat we een belangrijke component vergaten mee te nemen in onze afwegingen. En dat was hoop. De hoop die een patiënt gegund wordt. Want had een roker dan minder recht op hoop dan een niet-roker? Er was gegniffel en ongeloof in de zaal. Wat? Moest het Riziv voortaan ook hoop terugbetalen? Om ons van dergelijke dwalingen te sparen, hadden we evidence based medicine, geneeskunde gebaseerd op de feiten. En hoop, neen, hoop is geen feit. Zes resusaapjes, dat wel, die vormen een feit. Een klein feitje, maar genoeg voor een groot artikel vol hoop.

Covid-19 survivor

Als binnenkort de eerste mensen goed reageren op het Oxford-vaccin, komt er vast een double pager in De Tijd. Eentje met extra ruimte voor een kritische noot over brain-drain en immer gebrekkige investeringen in O&O in Vlaanderen, en hoe dat in godsnaam mògelijk is, in onze Vlaamse kennismaatschappij. Al is de term kennismaatschappij een verraderlijk oxymoron. Een maatschappij leeft immers nimmer bij zege van haar geduldig opgebouwde kennis, maar wel onder de misleidende gladheid van haar verlangens en gevoelens. Het is daarop dat reclames worden gelanceerd, artikels geschreven, decreten uitgevaardigd.

Of dergelijk standpunt te staven valt? Wel, als zes aapjes volstaan, dan ook een gesprek met één buurvrouw. Op amper een paar huizen van hier leeft namelijk een Covid-19 survivor. Zijn longen gedragen zich alsof alle yperiet van de IJzervlakte erdoor blies. Toch verlaat hij elke ochtend kranig de warmte van het huiselijke nest om, per fiets, een frisse neus te halen. Zijn vrouw, een notoire babbelkous, vertelt dan uitvoerig hoe het met hem, en met de uit huis getrokken kinderen, gaat. Onder vier ogen en twee maskers.

Veritas

Ze vindt dat het een vuile ziekte is, die corona. Ze vindt dat er dringend een vaccin nodig is, want de kinderen willen niet meer op bezoek komen, door de corona, hé. Ze vindt dat haar man het goed stelt, het is een vechterke. Ook de huisarts zegt dat hij tevreden is, meer kan hij niet doen. Maar die kortademigheid, dat moet voor haar toch gaan stoppen. Ze gaat met hem naar een longarts, dat heeft ze beslist. Een goeie, verzekert ze. Het is namelijk de vriend van de meter van het oudste kindje van haar jongste nichtje.

Je kan je afvragen of dat als bewijs van goede geneeskundige praktijkvoering volstaat. Maar ze vervolgt, vol geloof. Dat het een topdokter is, dat hij ook aan veelbelovend wetenschappelijk onderzoek doet. Hij is nog jong, maar hij heeft het al gemaakt, hij woont niet zo ver, op de Cogels Osylei, in een van die peperdure Art-Deco huizen. Oh ja, die huizen met hun prachtige gevels en mozaïek ornamenten: de vier windrichtingen, de vier seizoenen of een enkele maal, een waardevolle spreuk. Lux et veritas. Ook een arts of wetenschapper is maar een mens en betaalt een prijs om dàt op zijn façade te krijgen.