Met Bongobonnen kan u in oktober 2021 reeds twintig jaar belevenissen kopen voor jezelf of je lief, tante, oompje, kameraad. Prompt waren de kekke doosjes van Weekendesk in 2001 een hit. Met VLM van wijlen Freddy Van Gaever was Weekendesk een van de eerste Vlaamse Nieuwe Dienstenbedrijven.

Bruno Spaas is een Limburger. En niet zomaar een Limburger. In de familie vloeit Bokkenrijdersbloed. Daarbij hoef je niet meteen te denken aan doodslag en nachtelijke sabbatvieringen. Bokkenrijders in Limburg passen in een traditie van de internationale zwerfhandel zoals de Nieuwmarkters van Roeselare (denk aan het toneelstuk Peegie dat zich afspeelt in dat begoede milieu) en de échte ambulante groothandelaren, de Brenninkmeyers (C&A) en de Cloppenburgs (P&C), rondtrekkende Westfaalse commerçanten die multinationals bouwden. Bruno is verwant met Spaas Kaarsen in Hamont-Achel.

Gunter Pauli

Terugblikken op Weekendesk en de Bongobonnen is een mooie aanleiding om een man in de schijnwerpers te zetten die zich uitsloofde voor de nieuwe dienstenondernemingen: Gunter Pauli, zoon van de radicaal-rechtse Toon Pauli (senior en junior bleven uit mekaars vaarwater). De jonge Pauli werd ooit gelanceerd, met een lasershow op de toren van de O.L.Vrouwekathedraal, als opvolger van Hugo Schiltz bij de Antwerpse Volksunie. Dat verhaal flopte.

Gunter Pauli stichtte rond 1990 het European Services Industry Forum. Hij begreep immers sneller dan VBO, VOKA en tutti quanti dat de maakindustrie uiteraard belangrijk was. En bleek dat er een vlaag van jonge bedrijven op komst was met nieuwe diensten: in de handel, in het reizen, in de gezondheid, in de beveiliging, in de scholing, in de architectuur, in de mode, in de sport. Iets maken met de handen konden Vlamingen wel. Iets weinig tastbaars ontwerpen en verkopen veel minder.

ESIF werd aanvankelijk de bedrijfstakorganisatie van de nieuwe branche en kreeg internationale allure. Gunter Pauli is een echte kosmopoliet, milieuconsulent, voordrachtgever met hoofdkantoor in Tokio. Weekendesk en VLM van Van Gaever met, in het jargon, point-to-point-vliegtuigroutes, bijvoorbeeld Deurne-Manchester of Zestienhoven (bij Rotterdam)-Liverpool, waarbij je niet langs een hub, bijvoorbeeld Londen, Schiphol, Frankfurt, hoefde, pionierden met nieuwe diensten. VLM vernieuwde op een eigen manier naast de lagekostenmaatschappijen als Ryanair, Wizz Air en Easyjet.

Bonnen

Bruno Spaas reed voor Weekendesk in tandem met een Nederlandse schoolkameraad, Marc Verhagen, uit een handelaarsfamile. Leuke weekendjes, en later een waaier van belevenissen, kon je kopen met bonnen in dozen, in België vanaf oktober 2001. Na 2004 vond je de geschenkbonnen ook in Nederland, Spanje, Denemarken, Zweden en Duitsland. Een hoofdkantoor in de Antwerpse Kronenburgstraat ontworpen door B-Architecten, pure nieuwe diensten, verrees in een oud pakhuis.

Zes jaar na de start verkochten ze Weekendesk, ondertussen herdoopt tot Bongo, aan een Frans duo—de verdeler van Bongo in Frankrijk, Kivali, en het lefgeldfonds Naxicap. De twee stichters ontvingen een bom euro’s voor hun bedrijf. Rentenieren konden zij daarmee tot in de lengte van dagen. Niet dus. Marc Verhagen investeerde Bongogoud in de uitgeverij Luster, gespecialiseerd in non-fictie boeken en producties. Bruno Spaas vatte met volle goesting de vijfjarenstudie architectuur aan en leidt een klein ontwerpbureau voor duurzame projecten.

Vandaag bezit Smartbox Group het netwerk van Bongo en bouwde daarop verder tot het de Frans-Europese marktleider werd in cadeaubonnen. De oorspronkelijke doosjes werden ondertussen dapper nagebootst. Smartbox Group boekt 500 miljoen euro omzet, versast jaarlijks 7 miljoen doosjes in 11 landen via 40.000 partners en negen websites.

Bruno Spaas

Bokkenrijder met Bongobonnen