Liggen er ruïnes van een christelijk klooster uit de 7de eeuw in de Saoedische woestijn, verborgen achter slot en grendel omdat de aanwezigheid niet past in de officiële wahabitische leer en geschiedenis? Volgens The Economist wel.

Ongwenste feiten

De ruïnes zouden al lange tijd geleden gevonden zijn, maar er werd besloten de vondst niet publiek te maken. De reden daarvoor is, dat het christelijke klooster er tijdens en na het leven van de profeet Mohammed zou hebben gestaan. Als dat zo is, dan valt de grond weg om christelijke kerken en kloosters in Saoedi-Arabië te verbieden. Die ban is namelijk gebaseerd op de uitspraak van Mohammed dat twee ‘dins’ of religies niet kunnen op het Arabische schiereiland. Maar wat blijft daarvan over als blijkt dat hijzelf een klooster liet bestaan? En dus blijven de ruïnes, als ongewenste feiten, veilig afgesloten voor het publiek of onderzoekers.

Maar kan je de realiteit blijven ontlopen? Dat klooster is niet de enige aanwijzing (of bewijs) dat de ban op andere religies niet zo definitief was als vandaag wel wordt beweerd. Zo zou er in het jaar 676 een synode geweest zijn in de buurt van de huidige stad Jubail aan de Perzische Golf. Dat is 40 jaar na de dood van de profeet.

Onze Lieve Vrouw van Arabië

Alle zes de andere landen op het Arabische schiereiland passen de ban op openbare beleving van het christendoem niet toe. In Bahrein wordt op dit moment zelfs een nieuwe grote kathedraal gebouwd: Onze Lieve Vrouw van Arabië, in Awali. De grond is klaar de plannen zijn getekend.

Maar Bahrein is Saoedi-Arabië niet. Saoedi-Arabië staat twaalfde op de Ranglijst Christenvervolging van Open Doors. Bahrein op de 48ste. Toch zijn er zo’n 1,4 miljoen christenen in Saoedi-Arabië. Zij mogen hun religie niet beoefenen in het openbaar, mannen en vrouwen mogen niet samen de dienst bijwonen en … een eucharistieviering is moeilijk in een land waar wijn verboden is. Al zijn er wel missen, in bijgebouwen van sommige ambassades bijvoorbeeld.

Grenzen aan nieuwe openheid

Saoedi-Arabië komt deze dagen in het nieuws met een nieuwe ‘openheid’ door het regime. Vrouwen mogen er autorijden en Prins Mohammed wil dat zijn land ‘open staat voor elke religie, traditie en mensen van over de hele wereld’. De prins ontving christelijke leiders bij hem thuis. Op de Saoedische televisie was te zien hoe, onder andere de maronitische patriarch en, de onlangs overleden, kardinaal Tauran, in hun kledij als religieus leider, inclusief een borstkruis, door de Saoedische koning ontvangen werden. Maar van een openheid naar christenen merkt bisschop Camillo Ballin, die werkt vanuit Bahrein, niets. Hij vergelijkt de situatie van de eerste christenen die ook te maken hadden met vervolgingen.

Er zijn ondertussen islamtheologen die de traditionele ban op de tweede ‘din’ een historische fout vinden. Volgens hen is de huidige interpretatie een foute vertaling. Din zou zowel religie als religieuze autoriteit kunnen betekenen. Daarmee bedoelen ze dat de profeet nooit een complete ban op niet-islamitische godsdiensten in gedachten zou hebben gehad. Ze verwijzen daarbij dan ook naar de ‘verklaring van Medina’ die het samenleven met joden in de stad regelde. Dat zou een samenlevingsmodel kunnen zijn, stellen de geleerden.

Afwachten waarheen het gaat in Saoedi-Arabië. Het is maar de vraag of de tolerantie die prins Mohammed er met de zweep wil installeren een toekomst heeft. Vraag dat maar aan Canada dat keihard werd aangepakt na kritiek op de opsluiting van Saoedische dissidenten.

Maar ach, misschien wordt Saoedi-Arabië wel cool als het investeert in Tesla.

Camillo Ballin

Ruïne in Saoedi-Arabië zet ban christendom op de helling