Februari is de onthoudingsmaand, bekend als Tournée Minérale. Via deze campagne maant het VAD (voluit: ‘Vlaams expertisecentrum voor alcohol en andere Drugs’) ons aan om de pintjes, wijn en aanverwanten terzijde te laten.

Lezers kennen mijn gemengde gevoelens rond dit soort acties: niks mis met een maandje soberen, het is een gezond afkickmoment voor wie regelmatig een glas drinkt. Aan de andere kant behoort deze campagne, samen met acties als Maai-mei-niet (de jaarlijkse Knack-publistunt die de grasmaaier gedurende een maand bant) en VeggieChallenge (een maand geen vlees eten) tot de categorie betutteling, gedragscontrole en vervangend denken. Dan gaan alle flikkerlichten hier aan.

Geestrijk nat

Ernest Hemingway: een werkdag begon met een goede whisky (Facebook).

Vandaag wil ik dan ook een onderwerp aansnijden dat niet helemaal past in Tournée Minérale: beroepsdrinkers die op alcohol leven om de mensheid te dienen. Moeten zij afkicken? Waartoe?

In de talkshow ‘De Tafel van Gert’ laat schrijver Herman Brusselmans zich ontvallen dat hij nog niet zo lang geleden dagelijks een fles whisky, een fles porto en vijftien pinten tot zich nam.

Dat is niet echt gezond. Brusselmans schreef zowat 85 boeken, dat is meer dan één per jaar, en onder stevige invloed (‘Van sommige boeken heb ik mezelf afgevraagd wanneer ik ze geschreven had, want ik was altijd zat’). Literatuurliefhebbers, en meer bepaald de Brusselmans-fans, kunnen er niet om heen dat we hier met een cultureel bijzonder verantwoord alcoholverbruik te maken hebben. Misschien zelfs een accijnsverlaging waardig ter ondersteuning.

Literatuurliefhebbers, en meer bepaald de Brusselmans-fans, kunnen er niet om heen dat we hier met een cultureel bijzonder verantwoord alcoholverbruik te maken hebben. Misschien zelfs een accijnsverlaging waardig

Letteren ruiken naar drank, zoals paarden naar haver. En het is zeker geen marginaal verschijnsel: de allergrootsten laafden zich de ganse dag aan alles behalve water. Van Ernest Hemingway, Nobelprijs literatuur, is bekend dat wijn, wodka en whisky hem overal vergezelden, niet in het minst tijdens zijn productieve momenten. Hij schoot zichzelf voor het hoofd na drie maanden onthouding op doktersadvies. Om maar te zeggen: langer dan een maand moet het niet duren.

De al even legendarische Charles Bukowksi idem. Hij dronk niet alleen sloten wijn tijdens de pennenarbeid, hij zag ook whisky als een nuttige bron van eenzaamheid, een middel tegen socialisering en vrienden maken, wat hij voor een schrijver absoluut nefast vond. Toen de dokter hem meedeelde dat hij binnen het half jaar zou doodgaan als hij niet onmiddellijk op een waterdieet overging, snelde hij wanhopig een café binnen en dronk zich lazarus. Hij leefde nog 40 jaar. Op zijn normale schrijversregime.

Ken u zelf

Conner Rousseau: alcohol als waarheidsserum. (Belga)

Zelf drink ik geen druppel alcohol vóór de pc ’s avonds uitgaat. Ik heb daar ook mijn redenen voor die niets met gezondheid te maken hebben. Een paar glazen maken mij namelijk sociaal, zachtaardig en genietbaar, dat zegt iedereen. Absoluut te mijden voor een columnist.

Bij politici ontpopt alcohol zich dan weer tot een echt waarheidsserum. Geef ze enkel water of koffie en ze blijven liegen. Na een nachtje pintelieren daarentegen… Vraag het maar aan Conner Rousseau. Alcoholgebruik zou in het parlement moeten verplicht worden, zeker bij de socialistische fractie.

Eén algemene regel: vermijd drank-misbruik, het is een kunst op tijd te kunnen stoppen. Wie dat niet kan maakt zich hopeloos ridicuul. Een campagne rond het motto ‘ken uw grenzen’, variant van de aloude Griekse spreuk Gnothi se auton (‘Ken u zelf’) is dan ook veel zinvoller en minder bemoeizuchtig dan allerlei sensibiliseringscampagnes.

We hebben die gênante scènes allemaal wel eens meegemaakt, ik hoop voor u als toeschouwer: dronken mannen zoeken ruzie en worden baldadig, dronken vrouwen worden sentimenteel en beginnen te wenen. De twee samen is nog erger.

Wat ons weer op het grondrecht van een mens brengt om zijn eigen grenzen te mogen bepalen, en het recht op zelfbeschikking. In weerwil van de zielenknijpers, psychologen en welzijnsprofeten die zich met uw leven bemoeien. Wie dat wil moet zich kunnen dood drinken, punt.

Nee, dat klinkt helemaal fout, laat ik het anders stellen: als u de keuze krijgt tussen een paar glazen wijn per dag en heengaan op 70, ofwel leven op kraantjeswater tot uw 90ste, waar gaat u dan voor? In het laatste geval: sowieso eindigen in een rusthuis met een luier, iemand die uw kwijl afveegt als u geluk hebt, en avondeten om vier uur. Neen dank u.

Leef ongezond

Brusselmans met de 34 jaar jongere Lena: sterft de schrijver, na de ban van alcohol en sigaret, alsnog aan seksuele uitputting? (Wiki)

Idem natuurlijk voor andere killers als frieten, chocolade, de sigaret (hoewel zeer hinderlijk in een gezelschap van niet-rokers), 200 per uur rijden ’s nachts op een autostrade, of, de ultieme wensdroom van elke man: in het orgasme blijven. Stel u maar eens voor dat er een campagne gelanceerd wordt ‘een maand geen seks’, omdat nogal wat mannen tijdens de daad een hartaanval krijgen en zo de sterftecijfers voor die activiteit de hoogte in jagen. Gezond leven: hoe saai kan het zijn.

Het is het collectief ritueel, de morele dwang die er teveel aan is, en gelijkenissen oproept met religieuze onthoudingsplichten die wij al lang achter ons hebben gelaten

Ach, zoals gezegd: een kleine, tijdelijke drooglegging kan geen kwaad. Het is het collectief ritueel, de morele dwang die er teveel aan is, en gelijkenissen oproept met religieuze onthoudingsplichten die wij al lang achter ons hebben gelaten. Enkel nog springlevend bij een godsdienst waar alcohol taboe is, en agressiviteit toch torenhoog piekt.

Daarover gesproken: Winston Churchill, die steevast de dag met champagne begon en eindigde, tussendoor aangevuld met een fles van zijn favoriete whisky, was ooit de eregenodigde op een banket in Saudi-Arabië. Er werd hem meegedeeld dat er om religieuze redenen geen alcohol zou worden geschonken. Waarop de Engelse staatsman repliceerde dat zijn godsdienst alcohol voor, tijdens en na de maaltijd verplichtte. Terloops verwijzend naar de Arabische afkomst van het woord al-cohol. De Arabieren zouden naar het schijnt gezwicht zijn voor dat argument.

Moraal van het verhaal: we moeten blijven drinken, uit overtuiging en zelfrespect.

Charles Bukowksi

Tournée minérale: hoe Churchill bij de Saoedi’s whisky eiste (en kreeg)