Met de juiste connecties en ‘hashtags’ kun je snel en gericht informatie van Twitter halen: vaak een uitkomst. Maar het open riool is nooit ver. Zoals afgelopen weekend, toen Anne Frank ‘trending’ was. De schrijfster van het wereldberoemde dagboek is dat vaker, rond haar geboortedag op 12 juli. Maar juich er niet te vroeg om dat moderne sociale media nog jaarlijks aandacht hebben voor deze opmerkelijke onderduikster. Want het debat over Anne Frank op Twitter gaat voornamelijk over de vraag of zij ‘wit privilege’ had: een bevoorrechte positie in de samenleving voor wie tot het blanke ras behoort.

Blank dus bevoorrecht

Neem bijvoorbeeld een tweet van een Amerikaan die zich Chief Gazi Kodzo noemt. Hij liet zijn volgers weten dat hij als zwarte scholier altijd maar werd aangespoord te rouwen over een ‘Becky’ — Anne Frank, dus — terwijl niemand ooit sprak over de zwarte meisjes waarop men in Amerika ‘genocide pleegt’. Of over alle Palestijnse meisjes waarop Israël ‘genocide pleegt’.

Voor wie zelden in Amerikaans achterbuurten verkeert: behalve een afkorting van de Joodse naam Rebecca is ‘Becky’ ook straattaal voor een meisje uit welgestelde kringen met ‘white privilege’. En volgens verschillende urban dictionaries staat een ‘Becky’ ook nog voor fellatio, maar dit terzijde.

Een soortgelijke tweet ging vorige week vrijdag viral, van iemand die ook vindt dat Anne Frank white privilege had. Deze man met een Aziatisch uiterlijk voegde er triomfantelijk aan toe dat er ‘ook slechte dingen gebeuren’ met wie zulke witte voorrechten heeft. Wie alles mee heeft vanwege zijn of haar huidskleur, kan evengoed in een concentratiekamp belanden.

Vervaagde herinnering

Anne Frank zat twee jaar met familie ondergedoken in het befaamde achterhuis. Voor de duidelijkheid: dat betekent nooit naar buiten. Twee jaar Chinese lockdown. Na maanden in vernietigingskamp Auschwitz en een dodenmars van Polen naar Duitsland, crepeerde Frank op haar vijftiende in concentratiekamp Bergen-Belsen. Hoe die blanke privileges haar van pas zijn gekomen, blijft een raadsel. Maar vooral Amerikaanse Twitteraars hebben daar een antwoord op: omdat ze blank was, had zij zich immers kunnen verschuilen! Een ‘POC – person of colour — heeft dat voorrecht niet.

Dat een verondersteld bevoorrechte groep als de Joden werd vervolgd en bijna uitgeroeid, is al niet te vatten voor veel jongeren, zeker niet voor Amerikanen. Twee derde van hen heeft of geen idee van wat de holocaust is, of weet dat wel maar gelooft het niet… Vooral millennials en de ‘Generatie Z’ schijnen vaak het verschil niet te kennen tussen het Europa van ’40-’45 en de hedendaagse situatie in Amerika. Een situatie waar als je zwarte, met politie in de buurt, op je tellen moet passen, al is het statistisch gezien nog gevaarlijker met andere zwarten in de buurt…

Niet per definitie blank

Actrice Whoopi Goldberg raakte begin dit jaar in opspraak omdat ze met een soortgelijk ‘wit privilege’-verhaal kwam in het populaire tv-programma The View, dat zij presenteert. De holocaust kwam ter sprake en Goldberg noemde die een ‘conflict’ tussen twee witte groepen, dat niets met ras te maken had. Over wit volk dat elkaar uitroeit kon ze zich niet heel druk maken. Zwarte vrouwen zoals zij weten immers beter wat onderdrukking en genocide is…

Goldberg sloeg daar meer dan één plank mis. De holocaust ging om niets anders dan ras. Nazipropaganda gebruikte fysieke kenmerken van Joden om ‘echte’ Duitsers te leren hoe ze te herkennen. En Joden zijn niet per definitie wit: naar schatting 15% van de Amerikaanse joden zijn ‘JOC‘ – Jews of colour, en alleen al in Israël wonen er tweehonderdduizend zwarte joden uit Ethiopië en Nigeria. De zeven miljoen joden in Israël hebben alle kleuren van de regenboog.

Kwalificaties exclusief voor zwarten

Whoopi Goldberg — niet haar echte naam maar een Joodse artiestennaam die ze zegt te hebben aangenomen uit affiniteit met Joden — lift mee op de kritische rassentheorie. Dus de ideologie van het slachtofferschap, die ras ziet als overheersende identiteit.

Door de holocaust te bagatelliseren en Joden wit te noemen, hoeven die Joden niet meer gezien te worden als onderdrukt en kwetsbaar: kwalificaties die exclusief voor zwarten gereserveerd blijven. In één moeite maakt het van Joden wezensvreemde indringers in het Midden-Oosten: witte Europese kolonialisten in Israël, pardon ‘Palestina’. Zoals witte Europese kolonialisten nagenoeg de hele wereld hebben gekolonialiseerd.

Historisch verworteld

Met één belangrijk verschil. Joden die zich het vege lijf wisten te redden na uit Europa of islamitische landen te zijn verjaagd, hoefden maar een schep in Israëlische grond te steken om hun verleden terug te vinden. Duizenden jaren oude munten met Hebreeuwse teksten — de taal die ze nog altijd spreken. Verwoeste synagogen, duizend jaar ouder dan de eerste moskee ooit. Of de bekende menora, afgebeeld op een triomfboog uit het oude Rome, exact hetzelfde als de menora’s die nu nog worden gebruikt.

Europeanen konden zich in Amerika of Australië helemaal suf zoeken, maar een oude kerk of een tekst van Shakespeare kwam er niet tevoorschijn…

Een andere methode om het Joodse volk zijn etnische historie te ontnemen, is door het weg te zetten als een religieuze groep, zoals de islam of het boeddhisme. Nazi’s vroegen Joden niet of ze gelovig waren voor ze de gaskamer in te duwen.

Amerikaanse Joden spreken elkaar soms aan met ‘mot’: een acroniem van member of the tribe — lid van de stam. Minder figuurlijk dan het lijkt: Joden stammen af van een woestijnvolk — twaalf of dertien stammen met specifieke kenmerken die nog altijd bestaan. Zoals het gebruik van de hoorn van een bepaald soort ram als ritueel muziekinstrument. Het besnijden van jongens en het schrijven van rechts naar links, zoals Arabieren dat ook doen. De mezoeza in de deurpost, en het dragen van een tefilin, het kubusvormige zwarte gebedshoedje. Allemaal al aanwezig in Israël meer dan duizend jaar voor Christus.

Meer dan één identiteit

Mijn moeder was Joods en mijn vader een antisemiet. Maar hij kende de geschiedenis. Toen het ooit leek dat ik platvoeten zou krijgen, was zijn commentaar: ‘Dat is omdat jullie uit de woestijn komen, daar loopt dat beter.’

Joods zijn heeft nooit een grote rol gespeeld in mijn leven. Maar het is een feit dat toenemend antisemitisme het Joods zijn belangrijker maakt: ook het nieuwe antisemitisme, dat vooral wordt aangewakkerd door de woke cultuur. Die reduceert mensen tot een eendimensionale identiteit: Joods, zwart, transgender, et cetera. Een totale verarming: de mens is veel meer dan één identiteit, en zeker meer dan alleen slachtoffer of onderdrukker.

Intussen blijven betweters op Twitter en elders precies weten wat een Jood wel of niet is, en wat wel of niet antisemitisme is. Joden in het algemeen en Anne Frank in het bijzonder worden op één hoop gegooid met een witte beschaving die hen sinds mensenheugenis wil uitroeien.

Chief Gazi Kodzo

De waanzin van woke tweets: Anne Frank had ‘wit privilege’…