Het is nu bijna tien jaar geleden, tijdens de eerste grootschalige vernieuwing, dat het radiostation haar eigen gezicht verloor. Wie kreeg het destijds in zijn of haar hoofd om op het hoogtepunt van Radio 1 het kind met het badwater weg te gooien? Radio 1 zwalpt ondertussen al een decennium van de ene mislukte vernieuwing naar de andere. Een bijzonder jammerlijke ontwikkeling.

Rond 2004 bereikte Het venster op de wereld in de luistercijfers nog zo’n 13 procent. Vandaag blijft bij de recente CIM-studie daar nog 6,5 procent van over. Er zullen uiteraard attente lezers zijn die stellen dat een kwaliteitsstation niet (uitsluitend) afgerekend en beoordeeld dient te worden op basis van de luistercijfers. Dit klopt uiteraard. Het frappante aan dit verhaal is echter dat Radio 1 op haar hoogtepunt geen station van de groots gemene deler was. Radio 1 bracht tot midden jaren 2000 veel meer hoogstaande nieuws- en cultuurbijdragen, diepgravende duiding… dan thans het geval is. Ook de muziekkeuze was in die tijd veel minder toegankelijk dan anno nu.

Wie Radio 1 doorheen de tijd analyseert, zal merken dat Joos niet meer was dan een flauw afkooksel van de voormalige cultuurprogramma’s Dito en Neon, van presentatrices Christina Van Geel en Nicky Aerts. In deze programma’s stonden twee uur lang boekenbesprekingen, toneel- en operarecensies centraal. Zouden ze vandaag bij Radio 1 nog weten wat dat is, opera? Dan laten we Heldenmoed met Kurt van Eeghem nog even buiten beschouwing. Hij kreeg destijds de ruimte om op zaterdagavond 120 minuten te vullen met cultuurnieuws van de bovenste plank. Waar is de tijd van Actueel en Piazza? Programma’s waarin dertig minuten lang één problematiek uitgediept werd. Weet u nog, Groot Gelijk, het programma dat een uur lang politiek-maatschappelijk debat bood? Zoiets is doorheen de tijd ondenkbaar geworden bij Radio 1. Als in De Ochtend een gast langer dan tien minuten de tijd krijgt om zijn of haar zeg te doen, is het al veel. De liefhebber van het betere twistgesprek kan enkel nog terecht bij Werner Trio op Klara. Zowat alles bij Radio 1 moet blijkbaar snel, ‘kort graag’, fris en fruitig zijn.

Een deel van het afgehaakte Radio 1-publiek is, naar alle waarschijnlijkheid, verhuisd naar Klara. Ook vroegere presentatoren als Mark Lefever en Rob Leurentop maakten sinds de vernieuwingsoperaties de overstap van Radio 1 naar het klassieke net. Radio 1 dacht via verbreding meer mensen aan zich te binden. Dit bleek allerminst het geval. De geschiedenis van Radio 1 leert dat de zender dankzij haar vernieuwingsoperaties in grote mate de meerwaardezoeker heeft doen afhaken en er niet voldoende in slaagt om, ter compensaties, nieuwe groepen luisteraars aan zich te binden. Het radiostation gooide over een periode van tien jaar zowat al haar diepgravende programma’s overboord en verloor in enkele jaren als straf de helft van haar luisteraars. Ondergetekende vroeg destijds, in een vlaag van melancholie, de voormalige tunes en jingles van het oude Radio 1 op. Als de Reyerslaan het wil dan stuur ik ze graag terug. Dan kan Radio 1 opnieuw Voor de Dag komen zoals het hoort, zoals in 2004. We vernemen het in De Wandelgangen wel, mocht het zover zijn.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>

Christina Van Geel

Ode aan het échte Radio 1