De chaotische terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Afghanistan heeft diepe wonden nagelaten bij de moeders en andere familieleden van de gesneuvelde militairen, de zogenaamde ‘Gold Star Families’.

Op 26 augustus 2021 vond er een zelfmoordaanslag plaats op Hamid Karzai International Airport, het vliegveld van de Afghaanse hoofdstad Kaboel, waar op dat ogenblik een grootschalige evacuatie aan de gang was van mensen die het land wilden verlaten na de machtsovername door de Taliban. De bomaanslag, uitgevoerd door Abdul Rahman al-Logari, werd opgeëist door IS-Khorasan (IS-K), een lokale tak van terreurorganisatie IS. Bij die aanslag kwamen dertien Amerikaanse militairen om het leven.

Gekwetste moeders

Een aantal moeders hebben in een recent interview met ABC News verslaggeefster Martha Raddatz gezegd gekwetst te zijn over de manier waarop president Joe Biden hen behandelde tijdens de ceremonie ter ere van de gesneuvelde militairen, die drie dagen later plaatsvond op de luchtmachtbasis van Dover. Ze verwijten hem een gebrek aan respect en empathie.

Kelly Barnett verloor haar zoon, marinier Darin ‘Taylor’ Hoover, bij de aanslag in Kaboel. Ze omschrijft Bidens gedrag tijdens de ceremonie als ‘totale minachting’ en ‘walgelijk’. De president keek meermaals op zijn horloge alsof hij iets beters te doen had of dringend weg moest.

Ook andere moeders zoals Christy Shamblin en Coral Briseno voelden zich niet respectvol behandeld door een gejaagde Biden. In persoonlijke gesprekken had hij het vooral over zijn eigen overleden zoon Beau, in plaats van oprecht te luisteren naar hun verhaal. ‘Alsof het allemaal rond hemzelf draaide’, zei Briseno.

Jongens in kisten

Ook in andere interviews en voor het Congres hebben de nabestaanden al eerder hun verdriet en woede geuit. Mark Schmitz, vader van Jared Schmitz, een 20-jarige marinier die ook het leven liet op die noodlottige dag, had eerder al het respectloze gedrag van Biden aangekaart.

Ook volgens hem keek de president meermaals op zijn horloge. ‘Ik zei tegen mijn vrouw: als hij dat nog één keer doet, roep ik hoe laat het is, zo hard als ik kan.’ Hij vindt het nog altijd ‘het meest respectloze wat ik ooit heb gezien’. ‘Zeker omdat hijzelf de beslissingen heeft genomen die ervoor hebben gezorgd dat die jongens daar in kisten lagen.’ De familie Schmitz houdt Biden verantwoordelijk voor de dood van hun zoon.

Desinteresse bij opperbevelhebber

Andere Gold Star Families beweren dan weer dat Biden de gesneuvelde militairen niet bij naam kende, wat de indruk wekte dat de president niet begaan was met de hele situatie. Dat wakkerde hun woede nog meer aan. De families verwachtten medeleven en begrip van hun opperbevelhebber, geen desinteresse.

De families voelen zich dus volledig in de steek gelaten. Nog meer omdat ze tot op vandaag nog steeds geen duidelijke uitleg of bijkomende informatie hebben gekregen over de gang van zaken rondom de chaotische en dramatische terugtrekking en de dood van hun kinderen.

Vragen onbeantwoord

Want ruim twee jaar later blijven veel vragen onbeantwoord. Zo negeerde Biden naar verluidt het militaire advies om een kleine troepenmacht achter te laten. Ook was er veel kritiek op de plotselinge sluiting van de belangrijke militaire basis Bagram, waarbij veel materieel achterbleef.

Wellicht had ook de aanslag zelf voorkomen kunnen worden. Een Amerikaanse scherpschutter had toestemming gevraagd een verdachte man uit te schakelen, maar kreeg die niet. Abdul Rahman al-Logari kon zo ongehinderd zijn dodelijke daad volbrengen. Dat blijft voor de getroffen families een schrijnende vaststelling.

Antwoorden

Dus willen ze antwoorden en verwachten ze van president Biden dat hij verantwoording aflegt. Hoe kon de terugtrekking uit Afghanistan zo chaotisch verlopen? Waarom werd kostbaar materieel achtergelaten dat nu in handen is van de Taliban? Waarom werd kritisch militair advies genegeerd? Duidelijke antwoorden zijn er nog altijd niet. Bovendien is tot frustratie van de nabestaanden nog geen enkele regeringsfunctionaris ter verantwoording geroepen.

Ook Republikein Michael McCaul (Texas), voorzitter van de Commissie Buitenlandse Zaken in het Huis van Afgevaardigden, zegt de families van de slachtoffers antwoorden te willen geven. Zijn commissie wil voormalig woordvoerster van het Witte Huis, Jen Psaki, over de terugtrekking ondervragen. De regering-Biden werkt volgens McCaul niet genoeg mee met het onderzoek. Hij heeft de regering nu gedagvaard om documenten en getuigenissen te overhandigen.

Peilingen

Maar niet alleen de Gold Star Families en Republikeinen hebben kritiek op de noodlottige terugtrekking. Uit peilingen blijkt dat ook een meerderheid van de Amerikaanse bevolking vindt dat de terugtrekking anders had moeten verlopen en dat de gesneuvelde militairen meer respect verdienen.

President Biden wacht dus een hels karwei om te bewijzen aan het Amerikaanse volk dat de volledige terugtrekking geen verkeerde beslissing was en de haast onmogelijke opgave om het grotendeels verloren vertrouwen te herstellen. Openheid over de gemaakte fouten kan een begin zijn. Het tonen van oprecht respect en medeleven een vanzelfsprekendheid. De Gold Star Families verdienen niet minder voor hun immense offer.

Christy Shamblin

Families van gesneuvelde militairen verwijten Biden gebrek aan respect