De Scottish National Party maakte recent haar interim grondwet bekend en daarin werd de monarchie niet in vraag gesteld. Volgens de hele ‘Yes‘-campagne van de SNP wordt Elizabeth II gewoon ‘Queen of Scotland‘.

Het volk is de soeverein

Linkse bondgenoten van de SNP noemen dit een gemiste kans om van een onafhankelijk Schotland een republiek te maken. Zo stelt de voorzitter van de Scottish Socialist Party, Colin Fox: ‘Grondwettelijke soevereiniteit voor het volk kan alleen maar bestaan indien dat volk het recht heeft om haar eigen staatshoofd te kiezen.‘ Hij verwijst daarmee naar de duidelijke vermelding van de ‘soevereiniteit van het volk‘ in de voorgestelde grondwet. Verder verklaart Fox dat ‘erfelijke voorrechten‘ geen plaats meer hebben in democratische instellingen.
Ook de Schotse Groenen hebben laten weten dat ze een monarchie niet zien zitten. ‘Ik erken dat we de SNP niet opeens kunnen bekeren tot het republikanisme. Nadat de Yes het gehaald heeft, zullen we de interim grondwet waarschijnlijk goedkeuren, met de Queen als staatshoofd. Maar dan zal de grondwettelijke conventie naar alternatieven moeten kijken en ik zal zeker en vast pleiten voor een gekozen staatshoofd‘, aldus Patrick Harvie, Groen parlementslid.

De soeverein spreekt

Het Neen-kamp wees meteen op de verdeeldheid bij de independentisten en sprak van een ‘rommeltje‘. ‘Het interne gevecht binnen het nationalistische kamp, op minder dan negentig dagen voor het referendum, toont aan dat ze nog niet eens idee hebben van hoe een onafhankelijk Schotland er uit moet zien. De nationalisten zouden minder tijd moeten spenderen aan het kibbelen over hun fantasiegrondwet en beter open kaart spelen over hoeveel een aparte staat zou kosten aan de mensen in Schotland.‘ Een recente peiling gehouden door de BBC suggereert dat ongeveer 62% van de Schotten de Queen wensen te behouden.

De monarch zelf sprak zich in mei 2014, in briefvorm, voor het eerst uit over de onafhankelijkheidskwestie. Dit is op zich een merkwaardig feit, omdat de opinies van de Queen in het algemeen een goed bewaard geheim blijven. De brief werd voorgelezen door haar jongste zoon, prins Edward, tijdens de jaarlijkse opening van de ‘General Assembly of the Church of Scotland‘. Daarin riep ze de Schotten op om ‘wat de uitslag in september ook moge zijn‘ als een volk eendrachtig te blijven. Het was een reactie op de toenemende ‘verhitting‘ van het debat. Over het al dan niet behouden van een Britse unie sprak de vorstin zich niet uit.

Foto: (c) Reporters

Colin Fox

Republikeinen in Schots referendum roeren zich