Dat de toetreding van het Vlaams Belang tot enkele gemeentemeerderheden in Vlaanderen het debat over het cordon sanitaire in de politiek maar ook in de media weer fel heeft aangewakkerd, is natuurlijk geen verrassing. In Vlaanderen, maar ook bij ons in het zuiden des lands. Terwijl de Walen en de Franstalige Brusselaars – que Dieu et le Grand architecte de l’Univers nous en préservent! – weinig of geen radicaal rechtse lijsten voorgeschoteld hebben gekregen.

De uitzonderingen? De lijsten van Chez Nous voor de provincieraad in Luik en Henegouwen. En hier en daar ook een paar poujadistische gelegenheidsformaties. Ook in sinds decennia rode burchten herleven soms uiterst-rechtse ideeën. Maar zonder succes. Omdat er ook nooit een tweede Léon Degrelle de dag zag.

Ter herinnering: op 24 mei 1936 won (toen nieuwkomer) Rex bij ons 21 zetels in de Kamer… Drie jaar later schoten er daar nog vier van over. Maar extreemrechts kwam na de Tweede Wereldoorlog wel terug. Bijvoorbeeld tussen 1985 et 2012, toen (een slechte Belgische kopie van het Franse) Front National de kop opstak. En later ook nog de Parti Populaire. Maar dat waren eigenlijk eendagsvliegen. Ook al omdat uit allerlei interne vetes en zelfs enkele schandalen bleek dat de beloofde grote kuis in de Augiasstal van de Macht er niet kwam vanwege te veel werk in eigen huis…

Felle kritiek

Dat heeft niet belet dat het cordon sanitair, zowel politiek als mediatiek, ook aan Franstalige kant werd ingevoerd. En er werd stevig de hand aan gehouden: de minste schijnbare overtreding was bron van felle kritiek bij Wetstraatcommentatoren en -politicologen. Interviews met extremistische politici waren uitgesloten, maar ook hen een korte reactie vragen was politiek, moreel en filosofisch totaal onaanvaardbaar.

Wat soms tot journalistieke gewetensproblemen leidde. Als je voor de krant over de incidenten in Voeren of in de Brusselse rand moest berichten, en je ook het standpunt wilde weergeven van de jongens van de Vlaamse Militantenorde of van Voorpost, moest je dat toch ook aan de betrokkenen kunnen vragen. Wat we dan ook meer dan één keer deden, tegen de Franstalige politieke correctheid in.

Maar er waren nog problemen. Want wat moest je als Franstalig journalist (die Vlaanderen op de voet volgde) doen als je uitgenodigd werd voor een debat op Kanaal Z met ook aan tafel Bruno Valkeniers, de toenmalige voorzitter van het Vlaams Belang? Dan kan je mijns inziens als beleefd journalist, bezeten door de job, er alleen maar naartoe gaan. Ik kreeg dan wel altijd de kans om bij een eerste tour de table uit te leggen dat ik in Franstalig België de reputatie van cordonbreker zou krijgen. Wat ook steevast geschiedde. Maar spijt heb ik daar niet van. Ik deed het morgen opnieuw.

Alarmbel

Helemaal akkoord om extreme partijen geen handje toe te steken, maar waarom alleen extreemrechts bevechten ? En ogen en oren sluiten voor de andere extremen?

Maar of men het nu wil of niet, dat debat leeft weer bij ons. Zelf een beetje meer, denk ik, dan in Vlaanderen. In een opiniestuk enkele dagen geleden in de Libre hebben Corentin de Salle en Nadia Geerts, twee vooraanstaande wetenschappelijke medewerkers van het Centre Jean Gol, het studiecentrum van de MR, de alarmbel geluid. Hun angst ? De manier waarop sommige media en ook bepaalde politieke progressieven het verspreiden van conservatieve ideeën willen tegenhouden. Een houding die zelfs – stel u voor! – tot een boycot van de Mouvement Réformateur zou kunnen leiden.

Sommige journalisten en sommige socialistische politici – Paul Magnette op kop – hebben die gedachte trouwens al enkele keren geformuleerd. In feite vallen ze eigenlijk Georges-Louis Bouchez aan, en beogen ze de liberale stem te smoren. Dat allemaal met de bedoeling de Arizonacoalitie te laten mislukken.

Daarbij vergeet men voor het gemak dat de PTB een communistische partij is. Een partij waarvan de socialisten zeggen dat ze met Hedebouw niet samenwerken, al blijken ze tegelijk wel bereid een meerderheid te vormen als dat zo uitkomt. Hetzelfde geldt overigens voor allianties met lijsten die een islamistische koers volgen.

Mediacordon

Voor De Salle en Geerts blaast de PS zelf het cordon sanitaire op. Idem met het Charte de la démocratie uit 1993, waarin beloofd werd niet samen te gaan met antidemocratische ideologieën.

De Salle en Geerts zijn wel opgetogen met de reactie van CD&V en Open Vld die onmiddellijk hun lokale vertegenwoordigers in Ranst uit hun partij hebben gezet.

De politicologen-filosofen van het Centre Gol hebben ook kritische bedenkingen over het mediacordon: ja, de pers moet meer dan ooit vrij blijven, maar ze moet ook waakzaam zijn tegenover minder democratische politieke partijen zoals de PTB of het in Brussel oprukkende Team Ahidar. De Salle en Geerts verwijzen in dat verband naar de statuten van de PTB, waarin nog altijd de revolutie als einddoel wordt vermeld.

De twee vinden dat het mediatieke cordon sanitaire geïnstrumentaliseerd is en zijn rol niet meer speelt. Een echt ideologisch pluralisme bestaat volgens hen niet meer. Ze vragen zich ook af waarom sommige conservatieve christenen het woord niet meer mogen nemen? En waarom er wel wordt geluisterd naar conservatieve moslims? Niet onbelangrijk detail: De Salle en Geerts zijn overtuigde atheïsten…

Corentin de Salle

Le grand et le petit cordon

Vicepremier Clarinval prijst ’transfoob’ boek aan en trekt genderdebat open