In een zoveelste poging om de Catalaanse drang naar onafhankelijkheid de kiem in te smoren, verbood de Spaanse regering de aanwezigheid van Catalaanse onafhankelijkheidsvlaggen op de Spaanse bekerfinale morgen, de Copa del Rey of Beker van de Koning. Een rechter veegde dat verbod nu van tafel en zo trekken de Spanjaarden naar de zoveelste – politiek – betwiste bekerfinale voetbal. Het belooft opnieuw een verhit spektakel te worden.

Bekerfinale blijft voor kopzorgen zorgen in Madrid

Sommigen herinneren zich wellicht nog de taferelen van de Spaanse bekerfinale voetbal vorig jaar: een finale tussen het Catalaanse FC Barcelona en het Baskische Athletic Club Bilbao. De koning kon er uiteraard niet op ontbreken. Het is telkens een calvarietocht voor Felipe VI en zijn gevolg. Het Spaanse volkslied werd massaal uitgejouwd, de Basken en Catalanen zwaaiden er met hun eigen (onafhankelijkheids-) vlaggen en vanaf minuut 17 én 14 seconden schreeuwden de Catalanen luidkeels ‘in-inde-independència!’. (In 1714 verloren de Catalanen de strijd tegen de Frans-Spaanse troepen van Bourbon.)

Als minister-president van Catalonië stond Artur Mas, vervolgd voor het plaatsen van de stembussen voor de volksraadpleging over onafhankelijkheid, aan de zijde van Felipe VI. Terwijl de koning en zijn gevolg grauwe gezichten trokken tijdens het gejoel voor het Spaanse volkslied, zat Artur Mas met een monkellachje te genieten. Ook morgen lijkt het opnieuw een zware dag te worden voor Felipe VI.

Madrid censureert opnieuw

De regering van de conservatieve premier Mariano Rajoy (Partido Popular) heeft zich de laatste jaren vooral laten kenmerken door corruptie en het inperken van fundamentele vrijheden. Vrijheid van meningsuiting, vrijheid van betogen, er werd overal in gesnoeid. De straffen op het ‘beledigen’ van nationale symbolen zoals het koningshuis en de Spaanse vlag gingen dan weer naar omhoog.

De Partido Popular (PP) probeerde al op verschillende manieren de Copa del Rey te manipuleren: Catalaanse onafhankelijkheidsvlaggen of esteladas werden al eens ter plekke in beslag genomen door de politie op bevel van de overheid, met het excuus dat deze vlaggen zouden aanzetten tot geweld. Ook werd het massale fluitconcert voor het Spaanse volkslied vakkundig gedempt op de Spaanse staatstelevisie TVE. Via monsterboetes werden ook al de onafhankelijkheidsorganisaties aangepakt die vlaggen uitdeelden.

De Spaanse regering wou nu preventief de aanwezigheid van esteladas verbieden. Opnieuw luidde het argument dat de estelada, een Catalaanse vlag met ster, zou aanzetten tot geweld. Zowel een Catalaanse advocatenvereniging als FC Barcelona zelf tekenden daar bij het gerecht beroep tegen aan. Daar hebben ze deze keer een slag thuis gehaald. De rechter oordeelde dat dit het recht op vrije meningsuiting teveel en onnodig beperkte en laat toe dat er esteladas in het Madrileense stadium binnen gebracht worden. Dat deze vlaggen aanzetten tot geweld, acht de rechter niet bewezen.

Donkere verleden blijft spelen

Dat de vertegenwoordigster van de Spaanse regering in Madrid de Catalaanse vlag verbood, was voor velen, ook unionisten, een brug te ver. Dat deze vertegenwoordigster, Concepción Dancausa (PP), ook dochter is van een oud-gediende van dictator Franco, medestichter van het Fonds Francisco Franco, deed al helemaal de wenkbrauwen fronsen. Het komt in dezelfde week dat bekend werd gemaakt dat Cristina Ysasi-Ysasmendi Pemán (PP) het diplomatieke offensief tegen de Catalanen zou leiden. Zij is kleindochter van een generaal die deelnam aan de militaire staatsgreep van Francisco Franco. Het is tekenend voor de hoge geledingen van de Spaanse politiek, waar familieleden van oud-Francogedienden de plak blijven zwaaien.

Madrid maakt zich nationaal en internationaal belachelijk

De Catalanen lieten zich de kans niet ontgaan om deze censuur internationaal aan te klagen. Dat was nauwelijks nodig, aangezien de internationale pers al smulde van het hele surrealistische verhaal. Voor bekend werd dat een rechter de estaladas toch toeliet, hadden de Catalaanse onafhankelijkheidsorganisaties het idee opgevat om Schotse vlaggen te verdelen onder de supporters. Die was immers niet verboden en zou zo – internationaal – de boodschap evengoed overbrengen. Het was uiteindelijk niet nodig.

In Catalonië liet de minister-president Carles Puigdemont weten dat een bekerfinale met censuur bijwonen voor hem niet hoeft. Nu de vlag toch aanwezig mag zijn, liet hij weten de wedstrijd alsnog te zullen bijwonen. Ondertussen heeft de zaak al zoveel stof doen opwaaien dat de opgewarmde Barça-supporters nog meer dan anders hun esteladas zullen meebrengen. En de koning, die mag zich opnieuw aan een fluitconcert verwachten op de zoveelste controversiële bekerfinale.

Foto: Joan Carles Orengo (Assemblea.cat)

Cristina Ysasi-Ysasmendi Pemán

Madrid bijt tanden stuk op Catalaanse onafhankelijkheidsvlag