Bart De Wever en N-VA kijken naar 2050, hun critici naar 1830. Een rijping van Vlaanderen en Nederland tot een Koninkrijk van de Lage Landen is wervend, trendy en vol perspectieven. Gedaan met het eeuwigdurende Belgisch gesnotter.

Het Belgisch-Nederlandse Fortis was in opbouw vanaf 1990. Dat later gekapseisde financiële concern werd samengesteld uit de Generale Bank, AG Verzekeringen, Amev, VSB Bank en verdere overnames in de Benelux. Bij de eerste Nieuwjaar na de start ontving ik, als hoofdredacteur van Trends en goed contact, een handgeschreven wenskaart van Maurice Lippens, belangrijk bouwheer van het Belgisch-Nederlandse financiehuis. Daarin schreef hij dat Fortis zijn bijdrage was voor de nieuwe 17 Verenigde Provinciën. De 17 Provinciën waren de landsheerlijkheden in Zuid-Nederland en Noord-Nederland van de Habsburgers tussen 1543 en 1585. Vraag het aan succesauteur Bart Van Loo van De Boergondiërs. Bankier Lippens floreerde in de hoogste kringen van België en Nederland en is een Franstalige Vlaming die meer gedaan heeft voor Vlaanderen dan veel flamingantische militanten. Bart De Wever en Maurice Lippens kennen de meerwaarde van nieuwe Lage Landen.

Op het terrein groeit de verwevenheid

Miko is een grote en beursgenoteerde koffiebrander in mijn geboortestad Turnhout aan de Nederlandse grens. De familiale stichters van Miko, de Michielsen, zijn Nederlanders uit Noord-Brabant. Deze week werd bekend dat Miko zijn Nederlandse concurrent Maas overneemt. CEO Frans Van Tilborgh van Miko: ‘Door de taal, de korte geografische en culturele afstand tussen Miko en Maas zijn op termijn opbouwende synergieën mogelijk.’ Precies, Miko van Turnhout en Maas van Son zijn Brabants. De banden tussen noord en zuid in de Lage Landen zullen in de eerste plaats gesmeed worden in de provincies die mekaar raken: Antwerpen en Noord-Brabant, de twee Limburgen, de Vlaanders en Zeeland. Op het terrein groeit de verwevenheid.

De Tijd bracht op woensdag jl. een mooi artikel over de droom van Bart De Wever. Wel pakte Antwerps universiteitsrector Herman Van Goethem in dat verslag uit met een knoert van een dooddoener, de Vlamingen kijken niet meer naar de Nederlandse televisie, wat de mentale afstand tussen ons en de Nederlanders zou vergroten. De academicus vergeet te melden dat de Vlaamse mediaconcerns DPG en Mediahuis alle Nederlandse kwaliteitskranten bezitten sedert zij begonnen aan een schaalvergroting en buitenlandse expansie. Dat heeft niet meteen politieke gevolgen, maar het koppelt op de duur een Nederlandse bovenlaag aan een Vlaamse bovenlaag.

Joop den Uyl-leerstoel

Herman Van Goethem moet bellen met Koenraad Debackere, hoogleraar KU Leuven, en specialist van de economische en wetenschappelijke integratie van Vlaanderen en Nederland. Professor Debackere zit op 28 september aanstaande een virtueel congres voor, dat zich uitdrukkelijk richt tot Vlamingen en Nederlanders, van de Rotterdam School of Management over het stimuleren en meten van de maatschappelijke impact van wetenschap. Koenraad Debackere is de perfecte congresvoorzitter, want een wetenschappelijke en academische spil van Leuven Research & Development en Leuven Inc, twee initiatieven die over de voorbije veertig jaar van het zeer klassieke Leuven een universiteit van de derde generatie hebben gemaakt.

Met dus een intense netwerking tussen universiteit, ondernemingen en de overheid met het oog op economische groei door universitaire kennis om te slaan naar bedrijven. Leuven is daarmee een grandioos succes. De ex-Lovanienis Frank Vandenbroucke, vandaag opnieuw minister, is professor in Amsterdam en bezette daar de Joop den Uyl-leerstoel, geen toeval, familieleden van de Vooruit-politicus doceren reeds decennia aan Nederlandse universiteiten.

ELAt

Een driehoek van konijnen, gras en dennen in het hart van de Lage Landen wordt in marstempo een Science Triangle op zijn Amerikaans, zoals het lichtende voorbeeld in Zuid-Carolina. De KU Leuven legde de grondslag van dat ELAt begin 2010. André Oosterlinck, wetenschapper, ondernemer, oud-rector, voorzitter van de Associatie KU Leuven (de universiteit en haar vele aangesloten hogescholen in de vijf Vlaamse provincies), zette ELAt mee op poten en was de eerste pionier en voorzitter. ELAt is de magische en beloftevolle driehoek van de steden Eindhoven, Leuven en Aken en hun respectieve universiteiten, hogescholen en hightechondernemingen. Op de benen van de driehoek liggen onder meer de Universiteit Hasselt met haar onderzoekscampus en de Noorderkempen met VITO en SCK in Mol. Bij ELAt, wat in het voorbije decennium is geëvolueerd maar relevant blijft, is vernieuwing het codewoord.

Traditioneel waren de gewesten langs de landsgrenzen in Europa een gat, een niets. Het politieke centrum slokte alles op, de randen bleven kaal. ELAt keert die leegte door de wetenschapsdriehoek in opbouw. De chipmachinemaker ASML uit Veldhoven bij Eindhoven, waar honderden Vlamingen werken, put uit de avant-gardekennis van het Leuvense imec, via de gezamenlijke imec- en TNO-dochter Holst op de High Tech Campus Eindhoven. Troeven van ELAt, een beperkte opsomming, er is veel meer, zijn het NatLab Natuurkundig Laboratorium van Philips met zijn geschiedenis van topresearch van meer dan 100 jaar oud, de Design Academy van Eindhoven, de luchthaven van Eindhoven, de kansen voor grafeen door lokaal toponderzoek, de voorraden aan warm water die door de ex-mijngangen lopen in de beide Limburgen, de nucleaire kennis van het SCK, het niet-nucleair onderzoek van VITO.

Philips en de Technische Universiteit van Aken doen aan gezamenlijke research. De burgemeesters van Leuven, Eindhoven en Aken bezochten mekaar en beslisten om samen te werken onder het label Mayors for Innovation. Middelbare scholen van Eindhoven en Leuven participeren in Top4Tech, een wedstrijd voor kleine teams van knappe scholen die meedingen naar een zakelijke en sportieve uitdaging. De lijst van tech-initiatieven die ELAt spijst, groeit jaar na jaar. ELAt is te weinig bekend, zelfs bij prominente academici als Herman Van Goethem.

Scandinavië

De Lage Landen zijn een zichzelf versterkend geo-economisch geheel. De havens van de Benelux zijn collega’s en concurrenten. Gent, Terneuzen en Vlissingen werken sedert drie jaar samen als één havenschap onder de naam North Sea Port en deze heeft als CEO de Vlaming Daan Schalck. De befaamde professor maritieme wetenschappen, Willy Winkelmans, emeritus-hoogleraar van Antwerpen en Rotterdam, smeedt met technologen plannen om containers ondergronds door brede pijpleidingen te vervoeren tussen Antwerpen en Rotterdam. De baggeraars van Vlaanderen en Nederland vormen een cluster van kennis en zijn uniek in de wereld. De onderneming AH-Delhaize heeft medewerkers die paraat zijn voor noord en zuid. In de advocatuur was er het zeer bewust Lage Landen-kantoor Loeff-Claeys-Verbeke, geïnspireerd door de briljante ontwikkeling van Nederland in de zeventiende eeuw, met steunpunten in Brussel en Amsterdam (later ging de Belgische tak op in het Britse Allen & Overy). Philips had in zijn glorietijd fabrieken in Hasselt, Leuven, Roeselare, Turnhout, Dendermonde en Brussel. Professionele en technologische banden zijn gebleven.

De Lage Landen en Bart De Wever kunnen zich spiegelen aan Scandinavië. De onafhankelijke landen Denemarken, Zweden, Noorwegen en Finland zijn psychologisch en cultureel verknoopt, delen hun waarden en zijn proefgebied voor hun topondernemingen à la SAS, Nokia, Ericsson, Norks Hydro, het concern Wallenberg, om eerst te groeien in dat Noordse gebied alvorens uit te zwermen over de wereld.

Het succes van de Gouden Eeuw

De Verenigde Oost-Indische Compagnie, de eerste multinational ter wereld, had een zogenaamde Kamer van Verre waarin Zuid-Nederlanders uit Antwerpen, Ieper en Gent, die zich, om godsdienstredenen, vestigden in Amsterdam, Leiden en Haarlem, participeerden als geldschieters en co-leiders van diVOC. Bart De Wever moet aan (de voorlopig nog) noorderburen, ooit medeburen, gestaag vertellen hoe Vlamingen en Zuid-Brabanders die uitweken tijdens de godsdienstoorlogen fundamenteel waren bij het succes van de Gouden Eeuw van Noord-Nederland. De Nederlanders kennen dat deel van hun vaderlandse geschiedenis niet.

Daan Schalck

Op naar de Verenigde Nederlanden

Vlaamse gigahaven door havenhuwelijk Antwerpen en Zeebrugge