Sid Lukkassen doet op Doorbraak lyrisch over een ‘Heerlijk eerlijke moslim’. De man in kwestie duikt met verfoeilijke uitspraken op in een straatinterview van David Menzies van TheRebel.media. Dit interview lijkt voor de extreem-rechtse ‘reporter’ Menzies een once in a lifetime-ervaring zijn. Hij behandelt de geïnterviewde als spreekbuis van dé moslim. Alle moslims denken zo, mag je erbij denken. Zijn demografische voorspellingen maken kennelijk ook een grote indruk. Lukkassen neemt dit klakkeloos over.

Gemakzuchtig?

Lukkassen, doorgaans geprezen om zijn intellectuele scherpte, heeft een heel gemakzuchtig stuk geschreven over de verhouding tussen onze westerse samenleving en de islam. Het stuk bevat een opmerkelijke passage over universitaire docenten. En de kiemen voor een alternatieve term en definitie voor ‘cultuurverraad’.

Even terug naar de kapstok voor het stuk van Lukkassen. Een willekeurige demonstrant tijdens een Canadese pro-Palestina betoging spuit zijn moreel verwerpelijke gedachtegoed over onder andere homoseksualiteit, in naam van de sharia. Omdat de ‘moslims meer baby’s maken’, zal Canada op termijn volledig democratisch een shariastaat worden. Ter onderbouwing sleurt hij er ook een studie bij van het Pew Research Centre, die voorspelt dat er in 2070 wereldwijd meer moslims dan christenen zullen zijn.

Dat betoog is gesneden koek voor Lukkassen: hij kroont de demonstrant meteen kritiekloos tot ‘koning eerlijk’ in het grote moslimland der samenzweerders. En hij sneert naar onze makke westerse ingesteldheid, die hij gelijkstelt met cultuurverraad.

Failliet sociaal contract

‘Kritiekloos’, zei ik daarnet, maar dat is slechts gedeeltelijk juist. Lukkassen is bijzonder scherp voor de islam, wat in onze westerse samenleving zijn goed recht is. De wensdroom van de betoger bombardeert hij evenwel zonder enige kritische beschouwing tot de voorafspiegeling van een door de sharia gedomineerde multiculturele heilstaat. Hij leest er zelfs het failliet in van John Rawls’ theorie van rechtvaardigheid en consensus, waarbij de burgers met elkaar een denkbeeldig sociaal contract aangaan. De Machiavelli’s en Ibn Khaldûns van deze wereld krijgen finaal gelijk: op het einde wint de sterkste bevolkingsgroep. Klaar.

Lukkassen smeert de uitspraken van die ene moslim uit over alle moslims, zonder enige verwijzing naar ook maar een begin van wetenschappelijke studie of een representatieve bevraging bij moslims. Natuurlijk zijn er nog moslims die denken als deze man. Toch zal Lukkassen wel beseffen dat deze groteske veralgemening niet ernstig genomen kan worden.

Eindspel om Europa

Hier komt de strateeg Sid Lukkassen op het voorplan, ten koste van de denker. Hij wil zijn ‘eindspel om Europa’, zijn gedroomde bipolaire strijd tussen nationaal-conservatieven en de politieke islam, vechten langs een heel duidelijke frontlijn. De vijand moet makkelijk en eenduidig identificeerbaar zijn. Voor die rol is de moslim, impliciet gedefinieerd als ‘samenzweerder die wereldwijd de sharia wil invoeren’, geknipt. Binnen het eigen kamp moeten de pannenkoeken er dan ook uit.

Dit is het moment waarop universiteitsdocenten ongemakkelijk op hun stoel beginnen te schuiven. Terecht blijkbaar: Lukkassen zegt dat 99% van dit academische clubje beter naar de uitgang begeleid wordt, omdat ze John Rawls’ toekomstvisie zouden aanhangen. Maarten Boudry mag blijven, waarschijnlijk totdat Lukkassen zijn werk wat beter gelezen heeft. Jammer, maar voor het bereiken van een boreaal Europa moet je offers durven te brengen. En zo weten we meteen ook hoe Lukkassen echt aankijkt tegen de vrijheid van meningsuiting. Een gebruiksvoorwerp, zoals een potloodslijper: hij loopt er niet warm voor, tenzij hij er een punt mee kan maken.

Stereotypische moslim

Lukkassen voelt duidelijk de behoefte niet om zijn strategische stereotype van de moslim te laten uitdagen door de feiten of sprankelend denkwerk. Hij zondigt met zijn plompe veralgemening liever tegen een basisregel van de logica, dan dat hij zijn ogen en oren wijd openzet. Maar hoe overtuig je zo iemand voor wie strategisch denken (wij tegen zij) en denken volgens het disputatio-model (argument en tegenargument) een zero-sum game zijn? Elke pacificerende nuance riskeert immers ten koste te gaan van de mobilisatie van de troepen.

Was het niet Johan Vande Lanotte die zei dat je een paard wel naar het water kunt brengen, maar dat je het niet kunt verplichten te drinken? Hier alvast toch twee handjes water. Voor een helikopterview op religieuze tendenzen is het Pew Research Institute een heel degelijke wetenschappelijke bron. En voor wat inspirerende overpeinzingen is het nieuwe boek van Patrick Loobuyck en Khalid Benhaddou, Verdwaald in verlichting, een aanrader.

Lukkassen goochelt liever met namen van conservatieve filosofen, waarbij de lezer zelf hun belang voor zijn discours moet uitvlooien. Deze grote denkers draaien zich vast om in hun graf, mochten ze horen dat hun theorieën geschraagd worden door dat ene interview. Te vaak worden dergelijke filosofen misbruikt om uit hun woorden gezag te putten, in plaats van om het eigen denken te verheffen.

Cultuurverraad of -miskenning?

De Canadese demonstrant roept dat de moslims in 2060 wereldwijd in de meerderheid zullen zijn en dus via democratische weg de sharia zullen kunnen opleggen. Dat de moslims dan wereldwijd niet in de meerderheid zullen zijn, maar de grootste geloofsgemeenschap zullen vormen, is een belangrijke nuance. Maar dat noch in Canada, noch elders in het westen de moslimgemeenschap een meerderheid zou vormen, haalt dit punt volledig onderuit. Zou Lukkassen dit gecheckt hebben?

Lukkassen schudt de term ‘cultuurverraad’ uit zijn mouw. Ik geef de voorkeur aan de niet-martiale term ‘cultuurmiskenning’. Dat is bijvoorbeeld het versmachtende ongeloof in de kracht van de eigen westerse normen en waarden, waardoor grote uitdagingen precies aangepakt worden door te handelen in strijd met die normen en waarden. Het ‘eindspel om Europa’ van Lukkassen is daar een schoolvoorbeeld van.

Dan lijkt de visie van Robert D. Kaplan, Amerikaanse auteur, veel rijker:

‘Europe must now find some other way to dynamically incorporate the world of Islam without diluting its devotion to the rule-of-law-based system that arose in Europe’s north, a system in which individual rights and agency are uppermost in a hierarchy of needs. If it cannot evolve in the direction of universal values, there will be only the dementia of ideologies and coarse nationalisms to fill the void. This would signal the end of “the West” in Europe.’

(‘Europa moet nu een andere weg vinden om de islamwereld dynamisch te incorporeren, zonder de gehechtheid aan de rechtsstaat in het noorden van Europa te verwateren, een systeem waarbij individuele rechten en zelfbeschikkingsrecht helemaal bovenaan de hiërarchie van de noden staan. Indien Europa niet kan evolueren richting universele waarden, zal er enkel ruimte zijn voor de zwakzinnigheid van ideologieën en grof nationalisme om het gat op te vullen. Dat zou het signaal zijn voor het einde van “het Westen” in Europa’).

David Menzies

Cultuurverraad als stopwoordje tegen de islam