De wisselbeker ‘Peter Mijlemans’ voor de meest populistische uitspraak van de voorbije maand, gaat ook nu weer, het wordt eentonig, naar Peter Mijlemans. Dit keer voor zijn ‘Twee uur. Meer tijd is er vandaag niet om het Vlaamse klimaatplan in elkaar te boksen. Dat is zowat de tijd die Hilde Crevits heeft gespendeerd om met scholieren groentesatés te maken. Die Matthias Diependaele deze week aan de Catalaanse kwestie heeft gespendeerd, of de tijd die Bart Somers had voor de opening van een nieuw winkelcentrum in Mechelen. Dat zegt wel iets over de belangrijkheid.’ (Het Nieuwsblad op 29 oktober.)

Deze gedachte bleef nazinderen bij zijn collega’s: ‘De avond voor het examen in gang schieten, zo lijkt het wel. Een paar uur vergaderen tussen twee afspraken door, meer tijd hadden onze Vlaamse ministers vrijdag niet.’ (Liliana Casagrande in Het Belang van Limburg op 30 oktober.) Natuurlijk kon Karel Verhoeven niet achterblijven: ‘De Vlaamse regering moet zes jaar na Parijs nog een weekend verder met zichzelf onderhandelen voor ze naar Glasgow kan.’ (De Standaard op 30 oktober.)

Angst

In de editorialen van oktober bereidden de persmensen ons voor op het allerergste. Voor de Franstalige pers lijkt dat het einde van de solidariteit tussen zuid en noord te zijn. Sud Presse titelde: ‘Solidariteit leent men niet, die schenkt men’, toen de krant het had over die federale overstromingslening. L’Avenir (16 oktober) zette een en ander in een bredere context: ‘Laat ons de nationalisten nog niet begraven. Het is niet uitgesloten dat ze (N-VA en PS) na de afgebroken vrijage toch nog gaan trouwen.’

Ook de stijgende energieprijzen waren een constante bron van doemdenken over de ondergang van het Avondland. Maar drie zaken bleken zo mogelijk nog angstwekkender: het klimaat (natuurlijk), het coronavirus (evident), en vooral de Vlaamse regering. Als die nu eens goed werk zou afleveren, zouden we niet elke morgen bij het krantlezen bang hoeven zijn dat de ochtendkoffie uit onze tas bibberde.

Vlaanderen redt de wereld

Het lijkt overduidelijk dat de opwarming van de aarde gered kan worden wanneer Vlaanderen hierrond een ambitieus plan op tafel zal leggen. Alleen Isabel Albers mijmerde in De Tijd op 29 oktober: ‘Met opvallende afwezigen als China, Rusland of Brazilië begint de VN-klimaattop in Glasgow gehavend.’ Haar collega’s ontdekten echter hun Vlaamse reflex en vonden dat Vlaanderen de verantwoordelijkheden die ze gekregen had eindelijk moest gebruiken zoals het hoorde.

Bart Eeckhout adviseerde in De Morgen op 21 oktober: ‘Dit (klimaatbeleid) is, kortom, beleid waar de ijverig communicerende Vlaamse minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) een keer echt trots mee kan uitpakken. De vraag is: gaat het ook gebeuren? In zijn septemberverklaring zei minister-president Jan Jambon (N-VA) dat klimaatbeleid een van de prioriteiten van de Vlaamse regering moet gaan worden. Welaan dan, … maak die abstracte belofte concreet.’

Vlaanderen redt België (niet)

Helaas, of gelukkig (schrappen wat voor u niet past), mag Vlaanderen bij de aanpak van het coronaprobleem niet voor eigen deur vegen: dezelfde persmensen pleiten dan voor een uniforme, lees Belgische, aanpak.

In Het Nieuwsblad van 22 oktober waarschuwde Liesbeth Van Impe voor politieke spelletjes die uiteraard alleen de Vlaamse regering zou kunnen spelen: ‘De verzamelde politiek staat voor een bijzonder delicate evenwichtsoefening. Hoeft het gezegd dat er in die context bijzonder weinig ruimte is voor politieke spelletjes? … Is het dan echt zoveel gevraagd dat er een beetje met één stem gesproken wordt?’

Bart Brinckman concludeerde in De Standaard op 27 oktober: ‘Het Overlegcomité heeft een rist beslissingen genomen die voor het hele land gelden. Eigenlijk is dat een zegen. Elke versnippering geeft varianten bijkomende ontsnappingsroutes en zet de deur open naar mensenstromen.’ Het lijkt wel alsof deze zin letterlijk uit de pc van een kabinetsmedewerker van Frank Vandenbroucke komt gerold.

Federale regering zorgt voor positievere woordenschat

De federale regering kreeg het een beetje te verduren, al was de Nederlandstalige pers milder dan de Franstalige.

La Dernière Heure schreef op 2 oktober dat ‘deze regering na twee jaar, nog geen enkele belangrijke verwezenlijking op haar palmares heeft staan, dat alles nog te doen is.’ ‘Ze toont te weinig ambitie’, vond L’Avenir op 8 oktober.

De Nederlandstalige pers hanteerde een andere toon. Op de avond van het begrotingsconclaaf stelde Isabel Albers (De Tijd, 9 oktober): ‘Het is de laatste kans om te bewijzen dat België werkt.’

Peter Mijlemans supporterde onbeschroomd: ‘Veel succes vandaag, premier.’ (Dinsdag 12 oktober.)

De dag na de beslissingen waren de commentaren afwachtend, zeker niet negatief: ‘Juiste ambities, kleine stappen’ (De Tijd), ‘Crisismanager vervelt moeizaam tot premier’ (Gazet van Antwerpen), ‘Het is al een prestatie dat de zevenkoppige ploeg bij elkaar is gehouden en knopen heeft doorgehakt‘ (Het Nieuwsblad), ‘Hopelijk opstap naar beter’ (Het Belang van Limburg), ‘Ook na de corona houdt de lijm tussen rood en blauw’ (De Standaard). Met ‘De Vivaldisten komen niet met niéts naar buiten, en dat is al iets’, zo beschreef Isolde van den Eynde in Het Laatste Nieuws perfect waar het verwachtingspatroon lag.

Strenger

De dagen erna werden de commentaren wel strenger. ‘Slecht huiswerk’ vond Bart Sturtewagen in De Standaard en ‘Losse eindjes’ concludeerde Liliana Casegrande van Het Belang van Limburg.

Noël Slangen (Het Laatste Nieuws) maakte op 26 oktober de bedenking van de maand: ‘Zou er ergens in de Wetstraat 16 niet iemand een heel klein beetje blij geweest zijn toen men het kernkabinet bijeenriep over de stijgende coronacijfers? Even opnieuw proeven van het eensgezinde federale samenspel, dat deze regering tot nog toe zo moeizaam kan opbrengen voor ieder ander thema dan corona?’

Die Vlaamse regering toch

Voor onze persmensen doet het Vlaamse niveau er echt wel toe. Geen gelegenheid laten ze onbenut om dat te benadrukken: onderwijs, vergunningen, 3M, corona-aanpak, alle (niet-)beslissingen worden besproken. De aangeslagen toon en de woordkeuze is harder dan deze die gebruikt wordt voor het federale niveau. En deze feitelijkheid staat los van de al dan niet terechte kritiek. Een bloemlezing.

‘Rijkste regio die geen plaats vindt voor honderden kinderen in het buitengewoon onderwijs. Tragisch zijn de gevolgen.’ (Peter Mijlemans, Het Nieuwsblad 5 oktober.)

‘Vlaams minister Zuhal Demir keldert de gascentrale in Tessenderlo.’ (Het Belang van Limburg 16 oktober.) ‘Het argument dat ze de vergunningen voor de nieuwe gascentrales objectief beoordeelt, wordt steeds moeilijker houdbaar.’ (Pieter Lesaffer, Het Nieuwsblad 18 oktober.)

‘Wat was deze week nog aanweziger dan PFOS in het bloed van 3M-buren? Ging viraler dan de coronacurve? En leek hongeriger dan de Vlaamse wolvenroedel? Minister Zuhal Demir (N-VA) was werkelijk overal.’ (Dimitri Anthonissen, Het Laatste Nieuws 30 oktober.)

‘Een personeelstekort in de zorg en een lerarentekort in het onderwijs, veel dichter kan de Vlaamse regering niet komen bij een crisis in essentiële beleidsdomeinen. Intussen mist ze eens te meer de kans om daadkracht en samenhang te tonen.’ (Liesbeth Van Impe, Het Nieuwsblad 21 oktober.)

Op 28 oktober schreef onze Peter Mijlemans: ‘Er hangt stilaan een verzuurd sfeertje over N-VA. Dat van de partij die alleen nog probeert te blokkeren. Op den duur pakt het niet meer om altijd de schuld in de schoenen van iedereen anders te schuiven. Zet die ploat die jankt van zelfmedelijden af. Niemand gelooft die nog.’

Een slotzin

Afsluiten met iets van de ploat van Peter Mijlemans himself?

Dimitri Anthonissen

De maand van de angstpredikers