Corona, und kein ende. Krantencommentatoren moesten ook in december constant variaties verzinnen op hetzelfde thema. Welke rol ze dan spelen? Observator? Weetal? Spelbepaler? Sloopwerker? Supporter? Fan? Vivaldi had de media lang aan zijn zijde, er was nu eenmaal een gezamenlijke tegenstander. Neen, namen noemen we niet, maar de ‘verering voor’ brokkelde de laatste maand van het jaar 2021 toch serieus af.

Keihard op 4 december

Er was eens een overlegcomité waardoor scholen een week vroeger op vakantie moesten en culturele centra maximaal 200 mensen over de vloer mochten krijgen. Na afloop bleek Vandenbroucke ongelukkig, Jambon blij. Dat laatste vond alvast Liesbeth van Impe (Het Nieuwsblad) niet leuk: ‘Alleen Jambon leek echt tevreden, nooit een goed teken… Ook achteraf bleef de frustratie opborrelen, met een zowat publieke reprimande van De Croo aan zijn pruilende vicepremier Vandenbroucke. Geen van beiden hielp daarmee de zaak vooruit.’

Isabel Albers (De Tijd) tikte Frankie-boy op de vingers. ‘Vrijdag zei Frank Vandenbroucke tijdens de persconferentie dat hij het een teleurstellend compromis vond. Hoe wil je dan dat er een draagvlak is bij de bevolking en dat die eendrachtig de maatregelen naleeft?’ Maar de minister kon natuurlijk op steunbetuigingen rekenen. Karel Verhoeven (De Standaard): ‘Zo doortastend zijn de beslissingen niet. Niet alleen Frank Vandenbroucke is teleurgesteld.’ En Indra De Witte wist: ‘Frank Vandenbroucke kon er niet mee lachen. Hij liet dan ook in evenveel woorden weten dat hij het een bijzonder teleurstellend compromis vond.’

Onze persmensen beschreven dat eerste overlegcomité dus als een soort bokswedstrijd met een onverdiende winnaar en met sympathieke verliezer, die ‘meer had verdiend’.

Kerstlief op 23

Welke banbliksems hingen er boven het hoofd van beslissers die net voor kerst besloten de cultuur helemaal op slot te doen? Wel, de overpeinzingen waren ‘Kerst is gered, en die sector die moet sluiten, neen, die verdient dat niet’.

‘Save Christmas. Geen politicus durfde het dit jaar te herhalen, maar daar komt het op neer. We moeten blij zijn met deze kerst. Dat is in feite de boodschap’, wist Isolde Van den Eynde in Het Laatste Nieuws. Bart Haeck (De Tijd) excelleerde in positiviteit: ‘In de beslissingen van het Overlegcomité is de logica van de vorige maatregelen ontwaarbaar. Telkens werd beslist in kleine stapjes vooruit te gaan, niet sneller dan nodig en met één oog achteromkijkend of de bevolking wel mee is. Dat is geen slechte strategie.’

Bart Sturtewagen relativeerde de beslissingen: ‘Van het Overlegcomité geen groot nieuws. Geen limiet op privéfeestjes met kerst en oudejaar, geen nieuwe beperkingen voor de horeca… Dat bioscopen en theaters vanaf zondag weer helemaal dicht moeten terwijl cafés openblijven, valt niet te begrijpen.’ Cathy Galle volgde in De Morgen dezelfde redenering: ‘Onze kerst is nu gered, maar dat de cultuursector volledig dicht moet is compleet onbegrijpelijk.’

Franstalige kranten gingen wèl onmiddellijk mee op de culturele barricaden staan. L’Avenir: ‘De sluiting kan alleen maar het resultaat zijn van een bizarre oefening om een politiek evenwicht te vinden’. L’Echo: ‘Cultuur is geen sector die men kan aanzetten of uitdoen van Codeco naar Codeco. Hopelijk beseft de politiek dat ooit.’ Le Soir: ‘Deze keuze is oneerlijk en onlogisch.’

Enter de Raad van State

Toen de Raad van State de beslissing terugdraaide, kreeg de regering wèl de volle laag… La Dernière Heure schreef plastisch: ‘Vivaldi doet meer en meer aan onverteerbare “vier kazen” denken, eerder dan aan harmonieuze “vier seizoenen”.’

Bart Haeck vatte het op 30 januari zo samen: ‘De snelheid waarmee politici deze week de moed verloren om publiek te verdedigen wat ze zelf mee hadden beslist, was ondraaglijk hoog. Deze week zei Groen-vicepremier Petra De Sutter op Twitter “tevreden” te zijn dat de beslissing van haar eigen regering wordt teruggedraaid… En ook Magnette trok opnieuw zijn handen af van de beslissing.’

Farik El Mabrouk (Het Nieuwsblad) vond een en ander surrealistisch: ‘Burgemeesters en politie zeggen dat ze belangrijkere dingen te doen hebben. Binnenlandse Zaken vertrouwt dan weer op het wijze oordeel van die burgervaders. En het gerecht? Zelfs de baas van de procureurs-generaal vindt dat de controle geen prioriteit is.’

Collectief falen

Dirk Hendrickx voegde er in Gazet van Antwerpen aan toe dat dit ‘de trieste climax is die ontbrak na een maand, waarin de politiek zich keer op keer vergaloppeerde. Frank Vandenbroucke sloeg niet een mea culpa — dat zou betekenen dat hij er vooraf niet grondig over had nagedacht en dat kan natuurlijk niet…’

Maar ook nu kon Frank op Liliana Casagranda rekenen: ‘Politici zullen opgelucht zijn. Zo hoeven ze hun eigen beslissingen niet meer uit te leggen. Vandenbroucke was trouwens de enige die luidop de sluiting van de cultuursector verdedigde.’

De titels waren toch vernietigend voor de beslissingnemers: ‘Oorveeg voor politiek’ (Gazet van Antwerpen), ‘Collectieve vergissing’ (Het Belang van Limburg), ‘Terug naar gerechtigheid, met dank aan justitie’ (Sud Press), ‘Het bal van de hypocrieten’ (La Libre Belgique).

Opvallend is dat dit débacle nu eens niet werd beschreven als een boksmatch met een winnaar of verliezer. Neen, nu was het de politiek die collectief gefaald had.

Ondertussen in Wallonië en Brussel

Uit de andere onderwerpen, kernenergie, Oosterweel, pikken we er even de slechte Waalse begrotingstoestand uit, gewoon omdat hier misschien het begin van een strategie te ontwaren valt.

‘In de federatie Brussel-Wallonië vraag men zich elk jaar meer af of het faillissement voor weldra is’. De noodkreet die in La Libre Belgique van 16 december verscheen loog er niet om. De krant schreeuwde om aandacht voor ‘2024’ en de mogelijke staatshervorming. ‘De Franstaligen mogen zich geen zevende hervorming laten aansmeren om wat geld binnen te halen, in ruil voor een extreem federalisme. Beter een ‘demandeur de rien’ dan een ‘bedelaar’.

Het stond er, echt waar…

De meest schofferende, populistische, antipolitieke titel gebruikte Karel Verhoeven in zijn opiniestuk van 18 december: ‘17 ministers versus Julie Van Espen’. Hij misbruikte dit vreselijke drama om 201 maatregelen van Sarah Slichtz rond gendergerelateerd geweld te promoten. Hij vreest dat dit een moeilijke oefening wordt omdat er 17 bevoegde ministers moeten meewerken. Kan zijn. Zal wel zijn. Maar die titel? Die tegenstelling? Echt?

Dirk Hendrickx

Vivaldi? Geen vier seizoenen maar vier kazen met gaten…