In 2020 verhuisden 17376 mensen van het Brussels Hoofdstedelijk gewest naar Halle-Vilvoorde. Vooral Zaventem, Dilbeek en Vilvoorde zijn erg in trek. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams parlementslid Klaas Slootmans (VB) opvroeg bij minister van Binnenlandse Zaken Verlinden (CD&V).

Volgens de cijfers van Verlinden verhuisden 1601 Brusselaars in 2020 naar Zaventem, 1473 naar Dilbeek en 1371 naar Vilvoorde. Andere aantrekkelijke gemeenten in Halle-Vilvoorde zijn Sint-Pieters-Leeuw (1376) en Grimbergen (1275). Overige gemeenten trekken in veel kleinere mate Brusselaars aan. Naar het kleine Bever verhuisden bijvoorbeeld slechts 16 Brusselaars.

Sociale verdringing

Voor het Vlaams Belang wijst die migratie van Brussels naar Vlaams gewest op een toegenomen sociale verdringing. ‘De combinatie van stijgende vastgoedprijzen, een dalend onderwijsniveau als gevolg van een massale anderstalige instroom en toenemende internationalisering en ontheemding werken als een stimulans voor jonge Vlaamse gezinnen om hun thuisgemeente in te ruilen voor het diepere binnenland, waar het Vlaams en groene karakter wel nog intact is én waar het vastgoed bovendien nog betaalbaar is,’ zegt Slootmans in een persbericht.

‘Het gevolg is dat vandaag bijna de helft van de inwoners in de Rand van vreemde herkomst is en amper in 2 op de 19 randgemeenten nog een meerderheid van de gezinnen waar afgelopen jaar een kind werd geboren Nederlandstalig is. Indien we nu niet ingrijpen, dreigen de Vlamingen een rariteit te worden in onze regio,’ aldus Slootmans.

Hoge woningprijzen

Navraag bij enkele voor Brusselaars aantrekkelijke gemeenten leert dat men zich – uiteraard – van deze problemen bewust is, en er ook wel antwoorden op heeft.

‘70 % van de nieuwe inwoners verhuizen naar Zaventem-centrum en Sint-Stevens-Woluwe, de meer verstedelijkte deelgemeenten van Groot-Zaventem,’ zegt Dirk Philips, de Zaventemse schepen bevoegd voor bevolking (Open VLD). ‘Bijna twee derde hebben de Belgische nationaliteit. De niet-Belgen zijn zeer divers, er springt niet één bepaalde nationaliteit uit. In Zaventem heeft de meerderheid van de inwoners met Belgische nationaliteit een buitenlandse afkomst.’

‘Ook uit deze cijfers kunnen we niet vaststellen in welke inkomensklasse deze inwoners zich bevinden. Evenwel zijn de woningprijzen in Zaventem hoog tot zeer hoog. Voor burgers uit het lagere inkomenssegment is het moeilijker om een betaalbare woning in Zaventem te vinden. Onze ervaring leert ons dat vaak meer welgestelde gezinnen Brussel ontvluchten op zoek naar een veilige, groene en rustigere woonomgeving. Bovendien is de luchthaven een grote aantrekkingspool voor nieuwe inwoners. In Zaventem ligt het economisch zwaartepunt van heel de provincie Vlaams-Brabant. De aanwezigheid van de luchthaven is ook een belangrijke troef in het aantrekken van multinationale bedrijven. Veel medewerkers wensen zich te vestigen in de onmiddellijke omgeving.’

Instroommonitoring

Dirk Philips merkt op dat de migratiestroom vanuit Brussel reeds lange tijd gaande is. Deze migratiestroom kan moeilijk worden tegengegaan. ‘Zaventem investeert in een goede integratie van nieuwe inwoners. Onze integratiedienst zet in op taalcursussen Nederlands, informatieverstrekking en inburgering en allerlei activiteiten voor ondersteuning van kwetsbare gezinnen, zodat éénieder zich welkom voelt en zijn weg kan vinden binnen onze gemeente.’

Een soortgelijk verhaal in Dilbeek. ‘Over het algemeen zijn het de meer begoede mensen die naar Dilbeek verhuizen, zij hebben ook genoeg middelen om Brussel te ontvluchten,’ zegt Willy Segers, burgemeester van Dilbeek (N-VA). ‘Uiteraard brengt de stadsvlucht wel druk op het Nederlandstalig karakter van onze gemeente met zich mee. Daarom maken wij al twee jaar werk van een uitgebreider inburgerinsgbeleid. Nieuwe inwoners worden door een nauwgezette instroommonitoring in kaart gebracht en opgevolgd. De eerste drie tot vier jaar klampen we nieuwe inwoners aan, geven we uitgebreid uitleg over welke regels hier gelden, en wat er in het onderwijs van hun kinderen verwacht wordt. Eigenlijk gaan we daarin veel verder dan de klassieke inburgeringstrajecten, maar zorgen we voor bijna één-op-éénintegratie.’

Vilvoorde groeit snel

De Vilvoordse burgemeester Hans Bonte (Vooruit) bevestigt dat de rand internationaliseert, maar ziet grote verschillen met vroeger. ‘Het gaat niet meer om de Franstalige immigratie uit Brussel. Inwijkelingen willen ook niet meer politieke rechten zoals Franstaligen vroeger. De meerderheid van de inwijkelingen kent al Nederlands, of is bereid om de taal te leren. Ze zien er het belang van in. Maar er zijn natuurlijk uitdagingen.’

‘Vilvoorde is de snelst groeiende stad van Vlaanderen, per jaar komen er netto rond de 800 inwoners bij tegenwoordig. Twee derde van die nieuwelingen zijn minderjarigen. In Vilvoorde vestigen zich in tegenstelling tot Zaventem en Dilbeek eerder de gemiddeld lagere inkomens uit Brussel.’

Ook Bonte werkt met integratie in plaats van inburgering. ‘De meerderheid die naar hier komt wonen uit Brussel, valt officieel niet onder het inburgeringsbeleid. Integratiebeleid daarentegen wil zeggen dat we actief de nieuwkomers aanspreken, de stad aan hen voorstellen en hen ook actiever opvolgen, bijvoorbeeld wat onderwijs betreft. We stellen ook de inburgeringscursussen voor hen open.’

Voorbehouden Vlaams

In 2020 verhuisden er in totaal 31170 Brusselaars naar Vlaanderen, waaronder dus 17367 naar Halle-Vilvoorde. Dat is bijna 6 op de 10. Voor Vlaams Belang moet er heel wat meer gebeuren dan een beleid dat op aanpassen is gericht. ‘Naast een veel kordater immigratiebeleid op federaal niveau, moet er een vestigingsstop voor niet-Europese immigranten komen, evenals een voorrangsregeling voor Nederlandstalige kinderen in het Nederlandstalig onderwijs, en een kordaat woonbeleid dat gemeentebesturen in staat stelt een specifiek aandeel kavels of percelen in woonontwikkelingen voor te behouden voor Vlaamse huishoudens. Dat laatste werd beloofd door Vlaams minister Ben Weyts (N-VA) bij zijn aantreden, maar bleef vooralsnog dode letter,’ aldus Slootmans.

Dirk Philips

Brusselse stadsvlucht naar Zaventem, Dilbeek en Vilvoorde neemt toe